Klimakterium

Czas wystąpienia:

Nie zależy od

• ilości porodów

• miesiączek

• wagi

Zależy od:

• palenia papierosów (palenie przyspiesza wyst klimakterium)

• wysokości npm na jakiej kobieta mieszka (im wyżej tym wcześniej)

Klimakterium - gdy wytępuje utrata odporności na stres, na wyzwania dnia codziennego. Pierwsze objawy w strefie psychicznej.

1. Na początku spadek ilości pęcherzyków Graffa → ↓ ilości progesteronu → względny, przejściowy nadmiar estrogenów →

• rozrosty piersi

• mieśniakowatość macicy

• problemy zatorowo - zakrzepowe

• kamica pęcherzykowa

• oporność receptorów insulinowych

• ↑ akt układu R-A-A → ↑ RR

2. następnie okres niedoborów estrogenów bo ↓ pęcherzyków pierwotnych i kom ziarnistych

↓ estrogenów → ↑ FSH i ↑ LH (mniejszy)

↑ FSH → ↓ inhibiny

↓ estrogenów → ↑ FHEA nadnerczowego →konwersja obwodowa → estron(E1)

↑ androgenow jajnikowych niekorzystnie metab na tk tłuszcz

↓ SHBG (sex hormon binding globulin)

↓ estrogenów → ↓ katechloestrogenów → ↑ pobudłiwości ukł sympatycznego, bo brak kompetytywnego hamowania

Katecholestrogeny przypominają budową aminy katecholowe, znajdują się w synapsach i stanowią substrat dla COMT i MAO.

Klasyfikacja

• naturalna menopauza - po 40 rż

• przedwczesna menopauza - 30-40 rż

• ovarian failure - przed 30 rż

Dolegliwości związane z menopauzą

• nadciśnienie

• miażdżyca

• otyłość

• ↑ glukozy, cholesterolu, TG

• zab z przewodu pokarmowego, zaparcia i dyskinezje

• obj podrażnienia trzustki

• zab układu żylnego, żylaki

• nietrzymanie moczu

• zapalenia pęcherza moczowego i pochwy

• mięśniaki, obniżenie pochwy

• nadmierna drażliwość

• depresje

• zawroty głowy

• migreny

Obawy kobiet powstrzymujące przed leczeniem substytucyjnym

• otyłość

• maskulinizacja

• nowotwory

Następstwa odległe menopauzy

• podstawowy powód śmierci (kobiety umierają średnio 25-30 lat po menopauzie)

• ↓ odporności na sytuacje stresogenne

• ↓ HDL → ↑ częstości zmian miażdżycowych po menopauzie

• ↓ rec dla LDL → ↓ oczyszczania krwi z LDL

PPAT - wewnątrzkomórkowe czynniki transkrypcyjne, istotne dla aktywacji genów związanych z metabolizmem lipidów.

Terapia estrogenowa powoduje ↓ ryzyka zawału o 50%

Po zaprzestaniu terapii ochronne działanie jeszcze przez rok.

Dawki estrogenów poniżej 50pg/ml ochraniają kardiologicznie

Skutki ↓ estrogenów

• patologiczna wrażliwość naczyń wieńcowych na ACh

• zab stosunku NO/ET1

• ↓ serotoniny

• ↑ cholesterolu całk, ↑LDL, ↓HDL

• ↓ apo A, ↑apo B

• ↑ oksydacji FFA → kamica pęcherzyka żółciowego

• oporność na insulinę

Estrogeny działają przez NO i bezpośrednio na rec Ca → rozkurcz

Zespół polimetaboliczny

• nadciśnienie tętnicze

• otyłość trzewna

• zaburzenia profilu lipidowego

• hiperinsulinizm

• nietolerancja węglowodanów

Zespół X kardiologiczny - zespół polimetaboliczny + zmiany niedokrwienne (nieuchwytne w koronariografii)

Hiperinsulinizm - badanie na czczo - lepszy marker miażdżycy niż cholesterol

Estrogeny nasilają wrażliwość tkanek na insulinę.

Terapia zastępcza

• doustna

• przezskórna

Przeciwwskazania do terapii doustnej

• nadciśnienie (bo ↑ akt ukladu R-A-A)

• choroby wątroby

• hipertrójglicerydemia (bo doustne estrogeny powodują ↑ TG)

• aktualna choroba zatorowo - zakrzepowa

Wskazania do terapii przezskórnej

• cukrzyca

• osteoporoza

• nadciśnienie

• schorzenia wątroby (bo omijają krążenie wrotne i wątrobę)

Wskazania do stosowania Raloxifenu - tylko gdy nie można stosować estradiolu

• przebyty rak sutka

• mikrozwapnienia w sutku

Należy osiągnąć stężenie estradiolu we krwi powyżej 50 pg/ml → dzienna dawka

• 2 mg/dzień p.o.

• 50 ug/dzień w plastrze

Należy kontrolować stężenie estradiolu i do tego dostosować dawki leku.

U młodszych pacjentek z zachowaną jeszcze własną produkcją estrogenów można stosować mniejsze dawki.

Uderzenia gorąca likwiduje minimalna dawka estradiolu

strona1

---