Feniks (gr. foinix, łac. phoenix) - mityczny ptak, uznawany za symbol nieśmiertelności, wiecznego odradzania się życia.

Mniej więcej co 500 lat staje w płomieniach, spala się na popiół i z tego popiołu odradza na nowo. W starożytnej Grecji i Egipcie ten cykl ognistej śmierci i odrodzenia związany był z cyklem słonecznym - słońce "umierało" każdego wieczoru, zatapiając świat w ciemności i odradzało się następnego ranka. W średniowieczu feniks stał się częścią chrześcijańskiej symboliki, reprezentując śmierć, zmartwychwstanie i życie wieczne, natomiast dziś jest synonimem zwycięstwa nad przeciwnościami losu - o kimś, kto podniósł się z przegranej albo wydobył z niedoli, powiada się, że "odrodził się jak feniks z popiołów". W trochę innej formie feniks jest również częścią mitologii chińskiej, gdzie od wieków symbolizuje władzę, integralność, lojalność, szczerość i sprawiedliwość.

Klasyczni autorzy greccy i rzymscy piszą, że na świecie istniał tylko jeden feniks. Mieszkał w Etiopii niedaleko tchnącej chłodem studni, w której każdego ranka się kąpał i śpiewał słodkie pieśni. "Część jego piór jest złota, część zaś karminowa, a kształtem swym i rozmiarem orłu jest podobny", donosił grecki historyk Herodot, który wszakże uprzedzał swych czytelników: "Sam gom nie widział, jeno na malowidle". Feniks żywił się kadzidłem, cynamonem i mirrą, a kiedy wyczuwał, że zbliża się jego koniec, gromadził drewno i korę tych aromatycznych roślin i na szczycie palmy albo dębu budował z nich gniazdo, przez niektórych zwane stosem ciałopalnym. Tam zaczynał energicznie poruszać skrzydłami, dopóki cały nie stanął w płomieniach, i płonął, póki nie zamienił się w kupkę popiołu, z którego zaraz powstawał nowy, świeżo opierzony feniks. Kiedy feniks nabrał sił i sprawdził moc swych skrzydeł, zbierał prochy swego poprzedniego wcielenia, umieszczał je w wydrążonym pniu mirry i zabierał do świątyni Słońca w Heliopolis w Egipcie, gdzie składał pień na ołtarzy boga słońca Ra. Teraz mógł już wrócić do Etiopii i rozpocząć kolejne pięć stuleci życia.

---