FAZY ROZWOJU CYWILIZACYJNEGO

W czasie rozwoju ludzkości występowały okresy skokowego, nagłego przyspieszenia, które były podstawą
do wyodrębnienia trzech faz rozwoju cywilizacyjnego

Fazy	Początek	Społeczeństwo	Cechy cywilizacji
Rewolucja agrarna	Ok. 10.000 lat temu	Tradycyjne- rolnicze, przedindustrialne (przedprzemysłowe)	Rozpoczęcie osiadłego trybu życia związanego z rozwojem rolnictwa i doskonaleniem narzędzi rolniczych; wymiana towarowa; rozwój rzemiosła; niewielki wpływ na środowisko przyrodnicze.
Rewolucja przemysłowa	Połowa XVIII w.	Nowoczesne- industrialne (przemysłowe)	Budowa fabryk i dużych ośrodków miejskich; silne procesy urbanizacyjne; duża liczba zatrudnionych w przemyśle, zróżnicowana struktura społeczna (warstwa robotnicza); silne przekształcenie środowiska naturalnego.
Rewolucja informatyczna	Połowa XX w.	Ponowoczesne- informatyczne, poindustrialne (poprzemysłowe), globalne	Zamiana przemysłu ciężkiego na rzecz przemysłu wysokiej techniki; duża liczba zatrudnionych w usługach; szybki przepływ informacji; silne procesy globalizacyjne przy jednoczesnym rozwoju społeczeństw lokalnych; koncepcja rozwoju zrównoważonego (człowiek w czystym środowisku).

CECHY REWOLUCJI PRZEMYSŁOWYCH

Rewolucje przemysłowe to okresy największych zmian w dziedzinach przemysłu, które wywarły ogromny wpływ na jego rozwój i lokalizację

Nazwa rewolucji	Czas trwania Zapoczątko-wana w….	Ważne wynalazki	Rozwijane gałęzie przemysłu, przemiany społeczne	Przykłady ośrodków przemysłowych
Etap przedprzemysłowy	XVI/XVII wiek	Upowszechniły się manufaktury. W manufakturach stosowano maszyny napędzane energią wodną i siłą mięśni zwierząt.
I Rewolucja Przemysłowa (epoka pary)	Koniec XVIII i początek XIX wieku Anglia	- maszyna parowa (Watt), - maszyny: tkacka i przędzalnicza	- górnictwo węglowe, przemysł hutniczy, włókienniczy, szybki rozwój przemysłu maszynowego. - dzięki zastąpieniu pracy ręcznej maszynami zmieniła się organizacja produkcji, pojawiła się produkcja na skalę masową, zwiększa się wydajność pracy	Początek tworzenia wielkich okręgów przemysłowych * Birmingham w Wielkiej Brytanii, Zagłębie Ruhry i Saary w Niemczech, GOP w Polsce.
II Rewolucja Przemysłowa (epoka elektryczności)	Druga połowa XIX i początek XX wieku Anglia	- opracowanie metody rafinacji ropy naftowej (Łukaszewicz), surowiec energetyczny, - żarówka (Edison)- rozwój elektryczności, - silnik wysokoprężny, czyli spalinowy (Diesel)- rozwój transportu.	- przemysł chemiczny prężnie się rozwija (nawozy sztuczne), intensywny rozwój hutnictwa miedzi i aluminium; przemysł elektrotechniczny -rosnące znaczenie ropy naftowej, malejące węgla kamiennego; - upowszechniła się elektryczność; - duże zapotrzebowanie na wykwalifikowaną siłę roboczą, obniżanie kosztów, badania naukowe w laboratoriach.	Głównie wielkie miasta: Londyn, Paryż, Moskwa, Nowy Jork, Warszawa.
III Rewolucja Przemysłowa (naukowo- techniczna)	Druga połowa XX wieku (lata 50.)	- tranzystor (Bardeen, Shockley), -układ scalony, -mikroprocesor, - komputer, - laser, - półprzewodniki- silna automatyzacja i komputeryzacja produkcji, społeczeństwo informatyczne	- zastosowanie alternatywnych źródeł energii, energetyka jądrowa, - rozwój przemysłu wysokiej technologii, -stosowanie nauk matematycznych, biologicznych, technicznych, - konieczność zatrudniania wysoko wykwalifikowanej kadry pracowników, powiązanie z zapleczem naukowym,	Dolina Krzemowa, Orange County, Droga 128 w Bostonie, silikon Island, Osaka.
IV Rewolucja Przemysłowa (nowe technologie)	XX/ XXI wiek	Rozwija się farmakologia, medycyna, badania kosmiczne, automatyka- elektronika, cybernetyka. Wykorzystywane są najnowsze zdobycze nauki. Głównymi źródłami energii są ropa naftowa, gaz ziemny, woda, pierwiastki promieniotwórcze. Rozwój produkcji ze źródeł alternatywnych. Pojawiają się nowe branże przemysłu wysokiej technologii, rozwijają się technopolie. Następuje rozwój Internetu, usług telekomunikacyjnych, telefonii komórkowej, satelitarnej. Najważniejszym towarem jest przetwarzanie informacji.

Zad.: Pogrupuj mierniki rozwoju gospodarczego krajów świata na: ekonomiczne, przemysłowe, demograficzne, społeczne.

- PKB,

- udział wydatków na żywność w budżetach domowych,

- wskaźnik urbanizacji,

- udział kraju w światowej produkcji wyrobów elektronicznych, tworzyw sztucznych, energii elektrycznej,

- liczba ludności przypadających na jednego lekarza,,

- roczne tempo wzrostu PKB,

- śmiertelność niemowląt na 1000 urodzeń żywych,

- udział przemysłu w tworzeniu PKB,

- struktura zatrudnienia ludności,

- przyrost naturalny,

- wskaźnik urbanizacji,

- odsetek analfabetów,

- struktura towarowa handlu zagranicznego,

- udział w światowym handlu zagranicznym,

- średnia długość trwania życia,

- struktura wiekowa ludności,

- liczba łóżek w szpitalach na 1000 mieszkańców,

- dzienne spożycie kalorii i protein,

- liczba samochodów na 1000 mieszkańców.

---