Niesamowite, groźne, ciekawe... - zjawiska klimatyczne różnych stref klimatycznych
Konspekt lekcji przyrody w klasie VI
Program nauczania: M. i M. Augustyniakowie "Przyroda" wyd. Rożak
1. Cele lekcji:
Poziom wiadomości:
- uczeń wie co to jest: deszcz zenitalny, monsun, tornado, huragan, burza, zorza polarna
- zna główne regiony występowania katastrofalnych zjawisk atmosferycznych
- rozumie zależność między położeniem geograficznym a możliwością występowania katastrofalnych zjawisk atmosferycznych
- wie, jak należy się zachowywać w czasie burzy
Poziom umiejętności:
- uczeń potrafi zaznaczyć na mapie świata regiony występowania określonych zjawisk atmosferycznych
- określić warunki pogodowe, w jakich mogą występować wybrane zjawiska atmosferyczne
- potrafi udowodnić wpływ tych zjawisk na życie człowieka
2. Czas realizacji: 1 godzina lekcyjna
3. Metody: obserwacja pośrednia, praca z mapą, pogadanka, opis
4. Środki dydaktyczne: foliogram - "Wybrane zjawiska atmosferyczne", "Zasady zachowania się w czasie burzy", fotografie zorzy polarnych, mapa fizyczna świata, mapa konturowa świata, opisy zjawisk klimatycznych.
5.Przebieg zajęć:
Przygotowanie:
Uczniowie otrzymują polecenie przyniesienia na lekcję artykułów prasowych o zjawiskach atmosferycznych i ich skutkach.
Przeprowadzenie:
- Uczniowie w 6 grupach, na podstawie krótkich opisów rozpoznają wybrane zjawiska klimatyczne, które będą omawiane na lekcji.
- Nauczyciel w oparciu o przygotowane informacje i materiały (foliogram, fotografie, rysunki schematyczne i inne) charakteryzuje poszczególne zjawiska klimatyczne.
- Uczniowie na podstawie przekazanych informacji i dostępnych materiałów uzupełniają tabelę (zad. 1), a następnie zaznaczają na mapie konturowej obszary występowania danego zjawiska na Ziemi. Wykonują legendę mapy (zad. 2).
- Uczniowie zauważają, że występowanie omawianych zjawisk atmosferycznych jest uzależnione od położenia geograficznego i warunków klimatycznych występujących w danym regionie.
- Uczniowie wymieniają jakie zachowania są dozwolone w czasie burzy, a jakie zabronione ze względu na bezpieczeństwo własne i innych.
6. Podsumowanie:
- Uczniowie zastanawiają się nad wpływem innych zjawisk klimatycznych nie spotykanych w naszym kraju na warunki życia ludzi.
MATERIAŁY DLA UCZNIA:
Zadanie 1
Uzupełnij tabelę wpisując nazwy zjawisk, obszary występowania i cechy charakterystyczne.
Nazwa zjawiska atmosferycznego Obszar występowania Cechy charakterystyczne
Burza
Deszcz zenitalny
Monsun
Zorza polarna
Huragan
Tornado
Zadanie 2
Zaznacz na mapie świata przy pomocy dowolnej sygnatury obszary występowania zjawisk atmosferycznych zawartych w tabeli z zadania 1. Sporządź legendę mapy.
Legenda:
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
Opisy
zjawisk atmosferycznych występujących w różnych strefach klimatycznych.
Kurtyna nocnego nieba była skapana w kolorach. Z ciemnego punktu wypływały żółtozielone kaskady i purpurowe rumieńce. Sunęły w szerokich promieniach, zmieniały kierunek i jaskrawość. Przez chwilę miały barwy mocne, później chłodne i znowu gorące. Spektakl, który trwał niespełna godzinę, wokół mojego domu w Górach Szkockich,
wydawał się zjawiskiem magicznym. /Zorza polarna/
Idziemy prze dżunglę. Słońce gdzieś znikło. Nagle w oddali słychać granie bębnów. Odległe dudnienie szybko się przybliża. To dżungla przygotowuje się na prysznic, a my będziemy go brać razem z nią. Dudnienie narasta, aż po chwili na głowę spadają pierwsze olbrzymie krople deszczu. Potem zaczyna lać grubymi strumieniami, chłoszcze po twarzy,
po rękach, nogach. Deszcz siecze jakby rozpędził się zbiegając z górki i nie mógł zatrzymać się, jak powódź. Kiedy z nieba przestaje padać, w dżungli pada nadal, ze wszystkich drzew, które na chwilę zatrzymały na sobie krople wody. / deszcz zenitalny/
Cały dzień był ogromny upał. Nagle zrobiło się ciemno, niebo przybrało kolor fioletowo - granatowy. Po chwili zerwał się silny wiatr i usłyszeliśmy stłumiony grzmot, a po kilku sekundach niebo rozdarła błyskawica. W powietrzu już było czuć spadające krople deszczu... /burza/
Jest to straszliwy wiatr, który niszczy wszystko, co napotka na swojej drodze. Wygląda jak potężny, kręcący się lej, który opuszcza się z chmury burzowej do powierzchni ziemi. Niczym gigantyczny odkurzacz wciąga kurz i piasek, a nawet ludzi i zwierzęta, które porzuca w miejscu gdzie wygasa. Nad oceanem staje się trąbą ssącą wodę z jego powierzchni.
/ trąba powietrzna - tornado/
Są to gwałtowne wiatry wiejące z prędkością ponad 320 km/ h. Mogą osiągać średnicę nawet 400km. Powstają nad rozgrzanym morzem po czym uderzają w kierunku lądu.
W centrum znajduje się tzw. oko (ok. 40 km), gdzie wiatr ucicha, by znowu uderzyć.
Wiatr ten może wyrywać drzewa, niszczyć budynki, unosić łodzie i samochody. /huragan/
Od kwietnia do czerwca pogoda jest upalna i sucha. Robi się coraz goręcej, aż wszyscy zaczynają tęsknić za chłodem i deszczem. Zwłaszcza rolnicy, którzy obsiali swoje poletka niecierpliwie oczekują dnia kiedy z nieba zacznie padać deszcz. Oznacza to dla nich urodzaje i zapewnione pożywienie na najbliższy czas. Wreszcie nadchodzi upragniony deszcz. Opady zaczynają się w czerwcu lub na początku lipca, deszcz popada przez następne dwa miesiące. /monsun letni/