WITAMINY
TIAMINA (B1)
Chlorowodorek chlorki 3-[(4-amino-2-metylo-5-pirymidynylo)-metylo]-5-(2-hydroksyetylo)-4-metylotiazolowego)
Fizjologicznie czynna: KOKARBOKSYLAZA
Pirofosforan tiaminy jest koenzymem z procesie dekarboksylacji -ketokwasow
Niedobór:zaburzenia czynności układu nerwowego, miesnia sercowego i miesni szkiel.
ACETIAMINA, BENTOFOTIAMINA, FURSULTIAMINA, SULBUTIAMINA
RYBOFLAWINA (B2)
Pochodna 7,8dimetyloizoalloksazyny
Koenzymy: FMN(kwas ryboflawino-5'-fosforowy), FAD(dinukleotyd ryboflawinoadeninowy)
Niedobór: stany zapalne blon śluzowych jamy ustnej, jezyka i skóry, choroby układu nerwowego, zaburzenia wchłaniania jelitowego
PIRYDOKSYNA (B6)
Pirydoksol, pirydoksal, pirydoksamina
Forma aktywna: ester fosforanowy pirydoksalu, uczestniczy w przemianie aminokwasow
Powstawanie serotoniny, DOPA, kwasu gammaaminomaslowego
Niedbor: zmiany zapalne bl.sluz.i skory, niedokwistosc, zaburzenia snu i osłabienie
KOBALAMINA (B12)
Jon centralny to kobalt
Szkieletem czasteczki jest układ koryny, zbudowany z czterech w roznym stopniu uwodornionych pierścieni pirolu.
Biosynteza kwasow nukleinowych, prawidłowe wytwarzanie krwinek czerwonych, synteza metioniny
Niedobor: choroba Castle'a
HYDROKSYOBALAMINA, AKWAKOBALAMINA, KOBAMAMID, MEKOBALAMINA
KWAS PANTOTENOWY (B5)
Amid kwasu 2,4-dihydroksy-3,3-dimetylomaslowego i β-alaniny
Wchodzi w skład acetylo-CoA
DEKSPANTENOL, PANTOTENOL
NIKOTYNAMI (PP, niacyna)
Amid kwasu pirydyno-3-karboksylowego
Składnik koenzymow- dehydrogenaz NAD+ i NADP+
Niedobor: zaczerwienienie, pękanie i łuszczenie skóry
BIOTYNA (H)
(+)cis-4-(4-karboksybutylo)-3a,6a-ureidotetrehydrotiofen)
koenzym przenoszący grupy karboksylowe- KARBOKSYBIOTYNA
reguluje przemiane tluszczowa, niedobor: łojotok, zapalenie skory, wypadanie włosów
KWAS FOLIOWY (M)
Kwas pteroglutaminowy (układ pterydyny, PABA i kw.L(+)glutaminowy
Aktywna postac: kwas tetrahydrofoliowy
Niezbędny podczas syntezy zasad purynowych purynowych i pirymidynowych
Redukcja kw.foliowego do 5,6,7,8-tetrahydrofoliowego (THF) -koenzym uczestniczący w przenoszeniu grup formylowych i hydroksymetylowych.
KWAS ASKORBOWY (C)
Pochodna γ-laktonu kwasu 2-keto-L-gulonowego
Uczestniczy w procesach redoks: hydroksylacja proliny, lizany, dopaminy do noradrenaliny
Niezbedna w syntezie serotoniny i hormonow steroidowych i składników kolagenowych
KWAS PANGAMOWY (B15, Calgam)
Ester kwasu glukozowego i kw.dimetyloaminooctowego
Procesy transmetylacji, utlenianie komorkowe, zwiekszenie syntezy treoniny w mięśniach, pobudzenie oddychania tkankowego i dzialania lipotropowego
Stosowany w miażdżycy, chorobie wiencowej, reumatoidalnym zapaleniu stawow, zapaleniu wątroby
FLAWONOIDY
RUTYNOZYD, KWERCETYNA, ERIODYKTYNA, HESPERYDYNA, DIOSMINA, BENZARON
Aglikon: flawon, czesc cukrowa: rutynoza lub L-ramnoza
Tworza polaczenia chelatowe z miedzią(ochrona wit.C przed utlenianiem)
Hamuja hialuronidaze, uszczelniaja naczynia włosowate, zwiększaja tonus zylny