ASYRYJCZYCY, Wykłady, Archeologia UJ, Egipt i Bliski Wschód


ASYRYJCZYCY

Okres staroasyryjski (2000-1814 p.n.e.)

- najsłabiej znany, kończy się wraz z podbiciem Aszur przez Amorytów i panowanie Szamsziadada I

- w okresie tym, odbudowano umocnienia miasta, król Iruszum przebudował świątynię Aszura oraz wzniósł sanktuarium boga Adada

- najważniejsi władcy:

1. Puzuraszur I- pierwszy

2. Sargon

3. Naramsin

Okres średnioasyryjski ( 1365-935 p.n.e.)

- ok. 1500r. wybuchło powstanie przeciwko Mitanii, która władała Asyrią, zostało jednak stłumione. Niezależne państwo Asyryjskie powstało dopiero, podczas wzrostu potęgi Hetytów i tym samym osłabieniu Hurytów.

- najważniejsi władcy:

1. Aszurubalita I

2.Adadnirari I

3. Tukultininurta I

4. Tiglatpilesar

5. Aszurbelkala

- Asyryjczycy prowadzili wojny przede wszystkim z :

sztuka:

  1. architektura:

- plan świątyni zakładał istnienie „osi łamanej” lub wyróżniał się obecnością podłużnej celli z poprzecznym przedsionkiem. Wyjątek stanowiły świątynie stworzone na modłę babilońską z poprzeczną cellą

1. Świątynia z Aszur, Aszurnirariego I

2. świątynia Isztar Aszuritu

3. świątynia Aszura z Kartukultininurty

  1. urbanistyka

  1. Aszur:

- plan zbliżony do trójkąta, nad Tygrysem

- otoczone murem, później w obręb umocnień dołączono także tzw. Nowe Miasto

- zbudowano Nowy Pałac i dodano fosę

- bramy flankowane wieżami

- „ pałac ze Stelami” ( stele od XV w. do VII)

  1. rzeźba

- niewiele wiadomo, nieliczne fragmenty zachowane, musiały istnieć posągi kultowe oraz posągi zwierzą

  1. relief

- postęp w sztuce ukazywania rzeczywistości, oddanie ruchu i coraz bardziej prawidłowa sylwetka, płaski relief i mocno zaznaczone kontury, znacznie bardziej poprawne proporcje

1. cokół kamienny Tukultininurty I z Aszur

  1. malowidła

- dekoracyjne kompozycje złożone z szeregu pasów wypełnionych ornamentyką roślinno- geometryczną z rodzajem metop w pasie najszerszym ze scenami adoracji świętego drzewa, stylizacja, zasady rytmu

1. malowidła z Kartkultininurta

  1. gliptyka

- powiązania i zależności huryckie

- motywy walk demonów, potworów i zwierząt fantastycznych

- spełniały funkcje apotropaiczne

Okres nowoasyryjski (934- 609 p.n.e.)

- nowy etap w historii państwa Asyryjskiego wiąże się z pokonaniem plemion aramejskich i odbudową ekonomiczną państwa po okresie anarchii.

-okres można podzielić na 2 etapy

I. od panowania Aszurdana II do Tiglatpilesara III

II. od Salmanasara V do Aszurubalita II

- najważniejsi władcy:

1. Aszurdan II

2. Aszurnasirapli II

3. Tiglatpilesar III

4. Sargon II

5. Aszurbanipal

- Asyryjczycy prowadzili wojny m.in. z:

- kres państwa nastąpił wraz z podbiciem przez Medów w 6124 roku, a nastęnie zdobyciu i splądrowaniu Niniwy

- ważne ośrodki miejskie:

Sztuka

  1. Architektura

- najbardziej charakterystyczne są pałace królewskie, o dużej liczbie pomieszczeń, wokół systemu dziedzińców. Pozostałości można odnależćw Niniwie, Aszur czy najlepiej przebadany pałac Sargona II w Chorsabadzie

b) Rzeźba

- masywne proporcje i podkreślenie muskulatury ciała, postacie mają sprawiać wrażenie przepełnionych siłą

1. posąg Aszurnasieapliego II

2. posąg Salmanasara III

- ważny element stanowią posągi uskrzydlonych zwierząt często z głową bóstwa, ustawiane parami przy wejściach do pałaców czy świątyń

c) relief

- reliefami zdobiono także obeliski i stele, także wyroby z kości słoniowej i taśmy brązowe

- charakteryzują się starannym modelunkiem i cyzelowaniem szczegółów, więcej uwagi poświęca się pejzażowi z drobiazgowym dopracowaniem szczegółów, szczególnie ekspresyjne są sceny batalistyczne

- spełniają propagandową funkcję, gloryfikująca dokonania władcy i sławienie polityki mocarstwowej państwa np. pałac Sargona II z Chorsabadu

- na taśmach brązowych, zdobiących drzwi ukazywano podobne sceny w układzie pasowym

1. taśmy z Imgur Bel

d) gliptyka

- zarówno dokładnie wykonane i starannie wykończone pieczenie cylindryczne, jak i wciąż raczej płaskiej dekoracji, płaskie stemple

- najczęściej ukazywanym przedstawieniem jest uskrzydlony geniusz ( Pazuzu?) ze zwierzętami i stworami fantastycznymi

- niektóre motywy przetrwały od okresu średnioasyryjskiego



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
BOGOWIE EGISPCY, Wykłady, Archeologia UJ, Egipt i Bliski Wschód
Epipaleolit i neolit na terenie Syro-Palestyny, Wykłady, Archeologia UJ, Egipt i Bliski Wschód
Epoka dynastyczna - III tysiąclecie w Mezopotamii, Wykłady, Archeologia UJ, Egipt i Bliski Wschód
Egipt faraonów, Wykłady, Archeologia UJ, Egipt i Bliski Wschód
Elementy sztuki, Wykłady, Archeologia UJ, Egipt i Bliski Wschód
I D W Egipt i Bliski Wschód Dębowska k 09 10
I D W Egipt i Bliski Wschód Ciałowicz w 09-10
I D W Egipt i Bliski Wschód Czarnowicz ćw 09 10
I D W Egipt i Bliski Wschód Ciałowicz w 09 10
Filozofia kultury, Wykłady, Archeologia UJ, Filozofia
I D W Egipt i Bliski Wschód Jucha k 09 10
I D W Egipt i Bliski Wschód Ciałowicz w 09 10
I D W Egipt i Bliski Wschód Jucha k 09 10
I D W Egipt i Bliski Wschód Czarnowicz ćw 09 10
I D W Egipt i Bliski Wschód Dębowska k 09 10
Bogowie mezopotamscy, Archeo, Bliski Wschód i Egipt
Wierzenia egipskie, Archeo, Bliski Wschód i Egipt
bw wyk Archeologia starożytnego Bliskiego Wschodu Notatka z wykładu, dr hab Dorota Ławec, dr hab pro

więcej podobnych podstron