Całościowe zburzenia rozwojowe
Całościowe zaburzenia rozwojowe charakteryzują się poważnymi ogólnymi odchyleniami od normy w zakresie wzajemnych interakcji społecznych, zdolności porozumiewania się, obecnością stereotypowych zachowań, zainteresowań i aktywności. Jakościowe odchylenia od normy, które charakteryzują te zaburzenia są wyraźnie w stosunku do poziomu rozwoju jednostki lub wieku umysłowego. Tu należy wymienić Zaburzenia Autystyczne, Zespół Retta, Dziecięce Zaburzenia Dezintegracyjne, Chorobę Aspergerga oraz Całościowe Zaburzenia Rozwojowe gdzie indziej wymieniane.
Zaburzenia te ujawniają się w pierwszych latach życia oraz często wiążą się z Upośledzeniem Umysłowym pewnego stopnia. /DSM - VI, 1994 s. 65/
Kryteria diagnostyczne choroby Retta (299.80)
Wszystkie następujące:
Prawidłowy rozwój prenatalny i perynatalny (okołoporodowy)
Prawidłowy rozwój psychoruchowy przez pierwszych pięć miesięcy życia
Prawidłowy obwód głowy przy urodzeniu.
Początek wszystkich następujących po okresie prawidłowego rozwoju
Zahamowanie wzrostu czaszki między 5 a 48 miesiącem życia.
Utrata uprzednio nabytych celowych ruchów rąk między 5 a 30 miesiącem życia raz następujący po tym rozwój stereotypowych ruchów rąk (np. mycie rąk, załamywanie rąk)
Utrata zaangażowania społecznego w przebiegu choroby (chociaż często interakcje społeczne kształtują się poźniej)
Objawy złej koordynacji chodu lub ruchów tułowia
Znaczne upośledzenie mowy czynnej i biernej wraz z zahamowaniem znacznym rozwoju psychomotorycznego
Źródło: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. SDM IV, Washington D. C. 1994 American Psychatric Association s. 72-73
Zaburzenia Autystyczne (299.00)
Istotnymi objawami Zaburzeń Autystycznych jest obecność wyraźnych zaburzeń rozwoju w zakresie interakcji społecznych, porozumiewania się oraz wyraźnie ograniczony repertuar aktywności i zainteresowań. Przejawy tych zaburzeń wskazują dużą zmienność, która zależy od poziomu rozwoju i wieku życia jednostki
Kryteria diagnostyczne Autyzmu /299.00/
Sześć lub więcej zachowań spośród punktów 1.2.3 i przynajmniej dwa spośród 1, oraz po jednym z 2, 3.
jakościowe zaburzenia w zakresie interakcji społecznych, ujawniające się przynajmniej w zakresie dwóch zachowań:
wyraźne zaburzenia w zakresie interakcji niewerbalnej, wyrażające się przez kontakt wzroowy, ekspresję wyrazu twarzypostawe ciała albo poprzez gesty inicjujące interakcje społeczne
nieumiejętność nawiązywania kontaktów rówieśniczych odpowiednich do poziomu rozwoju dziecka
braki w zakresie spontanicznego oczekiwania radości idzielenia się radością, zainteresowaniai lub osiągnięciami z innymi ludźmii / jak np. nie pokazuję nie przynosi nie zwraca uwagii na przedmioty zainteresowań ?
brak społecznej i emocjonalnej wzajemności.
jakościowe zaburzenia w zakresie umiejętności porozumiewania się , jakie ujawniają się przy przynajmniej w postaci jednego spośród następujących
opóźnienia rozwoju mowy lub całkowity brak mowy czynnej (brak jest prób kompensowania tegoż braku poprzez inne sposoby porozumiewania się, jak gesty i mimika
u jednostek u których rozwój mowy czynnej jest na poziomie wieku zycia wyraźnie zaburzonego dziecka
ograniczony repertuar i stereotypowy wzór zachowań, zainteresowań i czynności, manifestujący się przynajmniej jednym spośród następujących
znaczenie ograniczony zakres zainteresowań, które odbiegają od normy pod względem intensywności i treści.
Wyraźnie, sztywne przywracanie do specyficznych, niefunkcjonalnych form zachowań i rytuałów
Stereotypowe powtarzające się manieryzmy ruchowe np. machanie rękami, kręcenie się w kólko, złożone ruchy całkego ciała
Wytrwałe zajmowanie się częściami przedmiotów
Opóźnienie lub odbiegające od normy funkcjonowania przynajmniej w zakresie jednej z następujących sfer przed 3 r. ż.:
interakcji społecznych
języka, którym porozumiewa się z otoczeniem społecznym
symbolicznej lub wyobrażeniowej /iluzyjnej/ zabawy
Zaburzenie nie może być zakwalifikowane do Choroby Retta lub Dezintegracyjnych Zaburzeń dziecięcych.
Badania epidemiologiczne wykazują, że częstotliwość występowania Zaburzeń Autystycznych wynosi 2-5 przypadków na 10 000.
Diagnostic and Statistical Manual, DSM - VI, 1994 s. 66-71
Włącznie do użytku wewnętrznego. Przekład Prof. Dr hab. Janusz Kostrzewski.