GRÓŹLICZE ZAPALENIE OPON

MÓZGOWO - RDZENIOWYCH

1. W. Jakimowicz „Neurologia kliniczna”

2. Z. Dziubek „Choroby zakaźne i pasożytnicze”

3. R. Mazur „Postawy kliniczne neurologii”

EPIDEMIOLOGIA:

• częściej u dzieci

ETIOLOGIA:

• prątek gruźlicy :

• wnika drogą krwiopochodną

• wtórnie do zmian gruźliczych w innych narządach

PATOGENEZA:

• reakcja opon jest mniej nasilona niż w zapaleniu ropnym

• zapalenie :

• toczy się głownie na podstawie mózgu

• żółtawy, galaretowaty nalot włóknikowy, obecność gruzełków i ziarniny na podstawie mózgu

• opona miękka lekko pogrubiała

• często zrośnięcie zbiorników PMR i wodogłowie

• gruźliczak mózgu :

- manifestuje się jak guz mózgu

OBRAZ KLINICZNY:

• przebieg :

• objawy rozwijają się podostro, rzadko ostro

• w okresie początkowym :

• łatwa męczliwość

• apatia

• brak łaknienia

• ↓ m.c

• bóle głowy

• ↑ temperatury

• nocne poty

• zaburzenia snu

• stan taki trwa ok. 2 - 3 tyg. po czym następuje wyraźnie zespół podrażnienia opon

• zespół oponowy :

• objawy ubytkowe :

• zaburzenia świadomości, aż do śpiączki

• zaburzenia psychoruchowe

• głuchota (VIII)

• porażenia nerwów gałkoruchowych

• porażenia nerwów VII, IX, XII

• napady drgawkowe

• niedowłady

• ↓ sprawności intelektualnej

• niekiedy afazja, zaburzenia móżdżkowe

• obrzęk tarczy n.II

• objaw karkowo - paluchowy Hermana :

• przy zgięciu karku występuje prostowanie palucha

- zespół psychoorganiczny

ROZPOZNANIE:

• płyn mózgowo - rdzeniowy :

• płyn ksantochromiczny, mętny, włóknikowy, może tworzyć pajęczynkę

• cytoza : kilkaset/mm³ , przewaga kk. 1 - jądrzastych

• białko : > 1 g/l, a nawet > 10 g/l

• Cl : < 116 mmol/l

• glukoza : < 45 mg%

• ciśnienie : ↑

• badanie : oglądanie met. Ziehl - Nelsena, izolacja, PCR

• zmiany w PMR cofają się bardzo powoli i niekiedy pełna normalizacja dopiero po kilku latach od wyleczenia

• w rozpoznaniu może pomóc :

• stwierdzenie zmian gruźliczych w płucach

• próba tuberkulinowa :

- u większości chorych wypada ujemnie

RÓŻNICOWANIE:

•

LECZENIE:

• leczenie przeciwprątkowe :

• przez pierwsze 3 miesiące :

• izoniazyd

• pirazynamid

• rifampicyna

• przez następne 3 miesiące :

• izoniazyd

• rifamipicyna

• przez następne 6 miesięcy :

• te 2 leki, ale 2x/tydzień

POWIKŁANIA:

• wodogłowie :

- spowodowanie zarastaniem zbiorników PMR

ROKOWANIE:

• całkowite wyleczenie 50 - 60 %

• śmiertelnośc ok. 25%

• u ok.20% pozostają objawy ubytkowe i zaburzenia psychiczne

PROFILAKTYKA:

•

PATRZ TEŻ:

• zapalenie opon i mózgu

3