PEDAGOGIKA OSÓB ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W UCZENIU SIĘ
PRZYKŁAD WSPÓŁCZESNEJ TECHNIKI UCZENIA SIĘ.
GIERŁACH ELŻBIETA
REWALIDACJA Z TER. PED.
IV ROK STUDIA ZAOCZNE
GRUPA I
„Być tym, czym jesteśmy, i stać się tym,
czym możemy się stać, to jedyny cel życia”
Robert Louis Stevenson
Wśród różnorodnych technik uczenia się stosowanych we współczesnej edukacji na dużą uwagę zasługuje technika autorstwa Gordona W. Green'a opisana w jego książce pod tytułem „Zostań celującym uczniem i studentem”.
Według Green'a do osiągnięcia sukcesu w nauce „przede wszystkim niezbędna jest świadomość, że niezależnie od tego, jak trudne jest zadanie, jesteś zdolny do wykonania go”.
Technika ta dotyczy zarówno uczniów szkół podstawowych, średnich jak i studentów wyższych uczelni.
Autor ukazuje nam trzy główne zasady umożliwiające zostanie celującym uczniem:
ZASADA I
Możesz stać się celującym studentem, jeśli będziesz wiedział, co masz robić, wytrwale pracował i wierzył, że osiągniesz powodzenie.
ZASADA II
Jeśli inni, którzy mieli trudności w nauce szkolnej, stali się celującymi studentami, ty też możesz zostać takim studentem.
ZASADA III
Starannie formułuj swoje cele i rozwijaj zachowania prowadzące do osiągnięcia tych celów.
Aby opanować system uczenia się zaproponowany przez doktora Green'a konieczne jest opanowanie podstawowych umiejętności niezbędnych, aby stać się celującym uczniem, czyli: „Jak czytać książki”, „Jak zdawać egzaminy” i „Jak pisać prace zaliczeniowe”.
JAK CZYTAĆ KSIĄŻKI ?
Pierwsza zasada efektywnego czytania mówi, aby stworzyć sobie właściwe warunki do czytania, miejsce do czytania powinno być względnie spokojne i nie w centrum wydarzeń. Należy także sprawdzić, czy oświetlenie jest prawidłowe. Przed rozpoczęciem właściwego czytania ogólnie przejrzyj książkę, stronę tytułową, spis treści, aby zorientować się w jej zawartości. Szybko przeglądnij pierwszy rozdział, aby wyrobić sobie pogląd o jego strukturze i wielkości. Teraz rozpocznij czytanie właściwe. Pamiętaj, aby czytać w sposób aktywny, a nie bierny. Aktywni czytelnicy nie tylko rozumieją więcej niż bierni, ale i odczuwają silniejsze zainteresowanie oraz przyjemność z czytania. Aktywny czytelnik czyta świadomie porządkując i rozumiejąc informacje. Umie wytłumaczyć własnymi słowami to, co przeczytał, osiąga to dzięki stawianym sobie podczas czytania pytaniom i próbując na nie odpowiedzieć. Zanim zaczniesz czytać następny rozdział powinieneś zastanowić się nad tym, co właśnie przeczytałeś. Aby dobrze zrozumieć autora musisz zrozumieć wszystkie użyte przez niego słowa, oraz przeczytać wszystko, co jest napisane, w tym wykresy, ilustracje i tabele. Pamiętaj, aby czytać powoli i uważnie.
JAK ZDAWAĆ EGZAMINY ?
Podstawowe zasady dotyczące postępowania przed sprawdzianem:
„Kto późno przychodzi sam sobie szkodzi”, unikaj pośpiechu lub spóźnień;
Zawsze miej przy sobie zapasowe przybory;
Nie słuchaj tego, co opowiadają twoi koledzy tuż przed sprawdzianem, jest już za późno aby się douczyć, możesz się tylko zdenerwować;
Uważnie przeczytaj instrukcję i wysłuchaj jej z ust egzaminatora;
Podpisz się na sprawdzianie.
Egzaminy pisemne w postaci esejów.
Pierwsze pięć minut wykorzystaj na staranne przyjrzenie się pytaniom i poleceniom. Popatrz ile jest pytań i stron. Po przeczytaniu pierwszego pytania zastanów się, czego się od ciebie oczekuje. W trakcie jego czytania zapisuj słowa i myśli, które przychodzą ci do głowy jako elementy odpowiedzi. Notatki rób na marginesie, kilka słów przypomni ci twoją myśl w chwili, gdy wrócisz do pytania, aby na nie odpowiedzieć. Przeanalizuj w ten sposób wszystkie pytania. Udzielanie odpowiedzi rozpocznij od pytań najłatwiejszych. Odpowiadając pamiętaj o właściwej terminologii, odpowiadaj ściśle na temat, opieraj swoją odpowiedz na solidnych podstawach unikaj domysłów. W przypadku, gdy nie znasz odpowiedzi zacznij pisać cokolwiek na dany temat.
Egzaminy obiektywne.
Rozwiązując testy obiektywne powinieneś szybko dokonać przeglądu arkuszy, aby zorientować się w liczbie pytań. Na początek zajmij się pytaniami łatwymi potem wrócisz do trudniejszych. W testach wielokrotnego wyboru najlepiej jest spróbować odpowiedzieć na pytanie przed popatrzeniem na podane możliwości, następnie skoryguj je ze sobą i wybierz najlepszą. Jeżeli nie znasz poprawnej odpowiedzi - „strzelaj”- masz szansę, że trafisz w dobrą odpowiedź.
Egzaminy polegające na rozwiązywaniu problemów.
Jak w przypadku esejów rozpocznij od dokładnego przeczytania wszystkich zadań. Następnie uporządkuj dane i szukane, wszystkie obliczenia wykonaj na kartce a nie w głowie, po zakończeniu pracy podkreśl odpowiedź, aby ją było łatwo zlokalizować.
Egzaminy z materiałami pomocniczymi.
Upewnij się, jakie materiały pomocnicze będą dozwolone na egzaminie. Przygotuj zwięzłe notatki zawierające jedynie podstawowe informacje. Jeśli egzaminator pozwala na zastosowanie materiałów pomocniczych zastosuj je, mogą ci dużo pomóc.
Prace do wykonania w domu.
Rozpocznij pracę jak najwcześniej, nie zostawiaj jej na ostatnią chwilę. Korzystaj z podręczników, notatek własnych a także z innych dostępnych ci źródeł. Podawaj zwięzłe i konkretne odpowiedzi, wyrażaj je własnymi słowami a nie cytatami. Lepiej jest, gdy odpowiedzi napiszesz na maszynie lub komputerze.
Egzaminy ustne
Zawsze uważnie słuchaj pytań zadawanych przez osobę egzaminującą. Już w trakcie słuchania pytania w myśli zacznij na nie odpowiadać. Patrz prosto w oczy egzaminatorowi, mów pewnym głosem i staraj się używać właściwych terminów. Jeśli nie znasz odpowiedzi powiedź cokolwiek, mów o danych powiązanych z tematem pytania, które znasz. Niezależnie od sytuacji staraj się zrelaksować i zachować trzeźwy umysł.
Egzaminy końcowe
Skoncentruj się na głównych tematach pojawiających się na zajęciach. Dobrym pomysłem jest przejrzenie egzaminów z lat poprzednich, aby zorientować się w rodzaju i zakresie pytań.
Podstawowe zasady, których należy przestrzegać w trakcie egzaminu:
Pisz wyraźnie;
Sprawdź swoje odpowiedzi;
Nigdy nie ściągaj.
JAK PISAĆ PRACE ZALICZENIOWE ?
Aby dobrze napisać pracę zaliczeniową należy wykonać szereg następujących czynności:
Wybierz temat - unikaj tematów bardo ogólnych, nieprecyzyjnych czy kontrowersyjnych;
Postaw właściwe pytania - powinieneś dążyć do określenia specyficznych pytań i identyfikowania odpowiednich twierdzeń, którymi będziesz zajmować się w swojej pracy;
Prowadź swoje poszukiwania - pośród zasobów bibliotecznych, robiąc notatki, staraj się stworzyć własne teorie, coś nowego;
Sporządź konspekt - pomorze ci uporządkować myśli i da podstawę do napisania dobrej pracy;
Sporządź pierwszą wersję pracy - składającą się ze wstępu, części zasadniczej i zakończenia;
Sporządź ostateczną wersję pracy wprowadzając konieczne poprawki do wersji pierwszej, pisz i poprawiaj pracę tak długo jak to będzie konieczne;
Pisz zgodnie z podstawowymi zasadami - maszynowo, jednostronnie, zachowując odpowiednie wymiary;
Wcześnie zacznij pisanie pracy.
System pozwalający osiągnąć oceny celujące zaproponowany przez Green'a zawiera się w dziesięciu następujących zasadach:
ZASADA I
Planuj przebieg studiów.
Podejmując studia na określonym kierunku musisz zastanowić się czy pozwoli ci on w przyszłości uzyskać taką pracę, jaką chcesz wykonywać. W chwili rozpoczynania studiów powinieneś dokonać realistycznej oceny swoich możliwości i ograniczeń jako studenta. Przy planowaniu rozkładu studiów ważne jest ustalenie właściwej kolejności zajęć, najpierw musisz odbyć kursy niższego stopnia, aby móc zaliczyć te wyższego stopnia. Wybieraj zajęcia dostosowane do twojego poziomu wiedzy. Gdy już zaplanowałeś przebieg studiów, staraj się trzymać ustalonego porządku.
ZASADAII
Wybieraj wykładowcę.
Jeśli masz wybór spośród kilku wykładowców, wybierz tego, który poświęca się pracy dydaktycznej, na zajęciach prezentuje duży zakres materiału, umiejętnie przekazuje wiedzę i ma większe wymagania od pozostałych.
ZASADAIII
Nigdy nie opuszczaj zajęć.
Zazwyczaj wszystkie pytania egzaminacyjne pochodzą z zajęć, więc nie opuszczaj ich gdyż ryzykujesz braki w wiedzy. Nie spóźniaj się i wytrwaj na nich do końca, zawsze zachowuj się kulturalnie, aby wykładowca wyrobił sobie o tobie dobre zdanie, okazuj zainteresowanie tematem i bądź aktywny. Jeśli jednak opuścisz jakieś zajęcia zawsze uzupełniaj notatki przepisując je od kolegów i prosząc o wyjaśnienie niepewnych informacji.
ZASADA IV
Zawsze siedź w pierwszej ławce.
Mając przed sobą tylko nauczyciela i tablicę, zapamiętasz dużo więcej informacji, musisz jednak być ciągle uważny i dobrze przygotowany. Gdy siedzisz w środku często rozprasza cię obecność innych osób. Siedząc w pierwszej ławce jesteś bardziej zaangażowany w zajęcia, wówczas czas szybciej leci i wykład jest przyjemniejszy.
ZASADA V
Odrabiaj prace domowe przed zajęciami.
Jeśli masz być przygotowany na zajęcia odrabiaj wcześniej zadaną pracę domową, prace pisemne dostarczają wykładowcy informacji o tym ile pracy wykonałeś i jak zrozumiałeś temat, lektura zaś jest bardzo ważna dla ciebie z uwagi na zrozumienie danego przedmiotu. Myśl o pracach domowych jako o sposobie zdobycia większej wiedzy. Pamiętaj, aby zawsze oddawać wszystkie zadane prace, nawet ze spóźnieniem.
ZASADA VI
Rób obszerne notatki w czasie zajęć.
Musisz uczynić wysiłek, aby uchwycić wszystkie ważne treści prezentowane przez wykładowcę, będzie to wymagać od ciebie wykorzystania umiejętności koncentracji i słuchania w trakcie wykładu oraz dobrego systemu notowań. Aby zostać dobrym słuchaczem musisz umieć śledzić to, co robi ktoś inny. Musisz skoncentrować uwagę na toku myślenia wykładowcy i unikać zbaczania z niego, musisz być bardzo uważny. Natomiast pierwsza zasada dobrego notowania głosi, że należy mieć ze sobą wszystko, co jest konieczne do notowania. Staraj się zapisywać każdą ważną myśl wypowiadaną przez wykładowcę. Zastosuj własny system skrótów pozwalający na bardzo szybkie pisanie i uchwycenie właściwie wszystkiego.
ZASADA VII
Przepisuj swoje notatki przed następnymi zajęciami.
Dzięki takiemu postępowaniu będziesz miał rezerwowy zestaw notatek, na wypadek zgubienia notatnika, który nosisz na zajęcia. W trakcie przepisywania notatek ponownie przetwarzasz materiał prezentowany na zajęciach. Pozwala ci to na rozwiązanie każdej niespójności i rozwinięcie niepełnej myśli. Przepisuj swoje notatki w sposób aktywny, zastanawiając się nad znaczeniem i ważnością stwierdzeń wykładowcy oraz nad tym, czy znajdą odzwierciedlenie w pytaniach egzaminacyjnych. Chociaż przepisywanie notatek zabiera trochę więcej czasu w krótkiej perspektywie, stanowi oszczędność na dłuższą metę, gdyż pomaga w przygotowaniu się do egzaminów. Powtarzanie dobrze już opanowanego materiału będzie łatwiejsze i przyjemniejsze.
ZASADA VIII
Zacznij przeglądać swoje notatki tydzień przed sprawdzianem.
Jeśli wykonałeś wszystkie poprzednie kroki systemu, wówczas twoje przygotowanie do egzaminu będzie polegało wyłącznie na przejrzeniu przepisanych notatek. Czynność tę powinieneś rozpocząć tydzień przed egzaminem, bez pośpiechu, w nastroju relaksu. Po krótkim odpoczynku podejdź do drugiego przeglądu, zrób to jednak bardziej aktywnie, przepytaj siebie ze szczegółów. Po zakończeniu drugiego przeglądu odpocznij trochę i zacznij trzeci. Możesz powtarzać ten proces kilkakrotnie, jeśli czas ci na to pozwoli. Im więcej razy będziesz przeglądać notatki, tym lepiej opanujesz materiał. Powtarzaj materiał w sposób zorganizowany i ciągły. Nigdy nie ucz się do ostatniej chwili przed egzaminem.
ZASADA IX
Wiedz, jak zdawać egzaminy, i przystępuj do nich przekonany o własnym sukcesie.
Specyficzne strategie dla poszczególnych egzaminów opisane zostały wyżej, natomiast tutaj zwrócę uwagę na dużą rolę wiary w siebie podczas zdawania egzaminów. Większość lęków i niepokojów przeżywanych przez studentów przed egzaminami wynika z braku wiary w siebie. Powinieneś myśleć o egzaminie jako o możliwości pokazania wykładowcy jak wiele się nauczyłeś. Jeżeli uwierzysz w siebie, masz większą szansę na uzyskanie dobrego wyniku z powodu właściwego nastawienia.
ZASADA X
Pokazuj swojemu wykładowcy na egzaminie końcowym, czego się nauczyłeś.
Na początek musisz uzyskać dokładne informacje na temat zakresu materiału obowiązującego na dany egzamin. Powtórz sobie zagadnienia potrzebne do egzaminu, często pomocne jest przeglądnięcie egzaminów z lat poprzednich oraz sprawdzianów z całego semestru. Podchodź do egzaminu ze spokojem, nie trwoń czasu, nie trać nad nim kontroli, bądź stanowczy i opanowany.
DOBRE RADY DLA UCZĄCYCH SIĘ:
Ucz się systematycznie, codziennie, każdego dnia powinieneś dążyć do zrobienia czegokolwiek, aby mieć postępy;
Planuj naukę jednorazowo na krótki okres, pozwala ci to na giętkość we wprowadzaniu zmian w rozkładzie tak, aby był on skuteczny;
Staraj się wykonywać pracę związaną z nauką w okresie, kiedy nie masz innych zajęć;
Do nauki wybierz takie miejsce, w którym możesz się skoncentrować przez dłuższy czas;
Zmieniaj kolejność przedmiotów, których się uczysz, możesz także przeplatać uczenie się mniej lub bardziej lubianych przedmiotów;
Nigdy nie powinieneś zaniedbywać uczenia się jakichś przedmiotów tylko dlatego, że ich nie lubisz;
Gdy zaczniesz się uczyć nie pozwól by cokolwiek cię rozpraszało, koncentruj się na tym, co robisz;
Nie ucz się tak długo, aż uczenie się stanie się męczące i nudne;
Jeśli uczysz się dłuższy czas to pamiętaj o robieniu przerw;
Ćwicz dobre nawyki a unikaj złych.
Literatura:
Gordon W. Green. Zostań celującym uczniem i studentem. 1996.
Gordon W. Green. Zostań celującym uczniem i studentem. 1998.
Gordon W. Green. Zostań celującym uczniem i studentem. 1998.
8