-1-

2004-02-06

Wojtek Trocki kl. I,,B”

Referat na temat:,,Wpływ hałasu na organizm człowieka”

Człowiek od zarania dziejów żyje w otoczeniu dźwięków i nimi się posługuje. Naturalnymi źródłami dźwięku w przyrodzie były i są grzmoty, szum wody, wiatru, dźwięki wydawane przez zwierzęta. Dźwięki, które go przerażały, stresowały, były dla niego nieprzyjemne, nazywano hałasem. Hałas jest, więc zanieczyszczeniem środowiska przyrodniczego dokuczliwym, uciążliwym, a w wielu przypadkach szkodliwym dla człowieka i innych organizmów żywych. Już w końcu XIX wieku niemiecki lekarz, odkrywca zarazka gruźlicy, Robert Koch stwierdził: „... nadejdzie dzień, gdy człowiek będzie musiał walczyć z bardzo niebezpiecznym wrogiem swego życia - hałasem, tak samo, jak kiedyś walczył z cholerą i dżumą...". Wpływ hałasu na człowieka jest często bagatelizowany, dlatego że skutki oddziaływania hałasu nie są dostrzegalne natychmiast. Fakty jednak świadczą o poważnym zagrożeniu. Badania prowadzone w Polsce potwierdzają, że hałas o ponadnormatywnym poziomie obejmuje 21% powierzchni kraju, oddziałując na jedną trzecią ludności. Wyniki badań ankietowych wskazują jednak, że w krajach wysoko rozwiniętych skargi ludności na poszczególne zanieczyszczenia środowiska przedstawiają się następująco

Czy na podstawie powyższych wyników można bagatelizować problem hałasu?

Ubytki słuchu i choroby spowodowane hałasem.

Ludzie tracą słuch z wiekiem. Jest to naturalny proces starzenia się organizmu. Ubytek słuchu wyrażony w [b.] przestawia się następująco: - w wieku 20 lat (1,3 b.), - 30 lat (7,4 b.), - 40 lat (12,7 b.), 50 lat (18,0 b.), - 60 lat (27,4 b.), - 70 lat (36,7 dB0, - 80 lat (44,0 b.). Innym czynnikiem powodującym utratę słuchu jest nadmierny hałas. Czułość ucha na wrażenia dźwiękowe nie jest stała. Przy małym poziomie dźwięku ma dużą wartość, natomiast przy wysokim - małą. Takie zjawisko zmiany czułości ucha wywołane zmianą poziomu dźwięku nazywa się adaptacją. Jest to niezmiernie istotny mechanizm obronny, chroniący ucho przed uszkodzeniem podczas ekspozycji hałasu o wysokim poziomie. Jednakże ten mechanizm zawodzi przy długotrwałym oddziaływaniu dźwięków o dużej intensywności i następuje trwałe zmęczenie słuchu i chwilowe podwyższenie progu słyszalności może przerodzić się w nieodwracalne. Skutkiem działanie nadmiernego hałasu jest niedosłuch odbiorczy. Uszkadzające działanie hałasu na ucho wewnętrzne może być związane z:

• Bezpośrednim urazem mechanicznym komórek słuchowych,

• Nadmiernym wydzielaniem kwasu glutaminowego w obrębie synaps komórek słuchowych wewnętrznych,

• Nadmiernym wydzielaniem tlenku azotu przez neurony zwoju spiralnego wskutek pobudzenia receptorów NMDA,

• Uszkadzającym działaniem wolnych rodników, zwłaszcza rodników hydroksylowych w prążku naczyniowym,

• Niedoborem jonów magnezu w przestrzeni zewnątrz komórkowym

• Niedoborem jonów wapnia wewnątrz komórek słuchowych.

- 2 -

Inne skutki oddziaływania hałasu na człowieka.

Generalnie można wyróżnić następujące społeczne i zdrowotne skutki oddziaływania hałasu:
- szkodliwe działanie na zdrowie ludności
- obniżenie sprawności i chęci działania oraz wydajności pracy
- negatywny wpływ na możliwość komunikowania się
- utrudnianie odbioru sygnałów optycznych

- u małych dzieci budzi niepokój

- zaburzenie orientacji
- obniżenie sprawności nauczania
- powodowanie lokalnych napięć i kłótni między ludźmi
- zwiększenie negatywnych uwarunkowań w pracy i komunikacji, powodujących wypadki
- rosnąca liczba zachorowań na głuchotę zawodową.
Hałas powodują pogorszenie jakości środowiska przyrodniczego, a w konsekwencji:
- utratę przez środowisko naturalne istotnej wartości, jaką jest cisza
- zmniejszenie (lub utratę) wartości terenów rekreacyjnych lub leczniczych
- zmianę zachowań ptaków i innych zwierząt (stany lękowe, zmiana siedlisk, zmniejszenie liczby składanych jaj, spadek mleczności zwierząt i inne).
Hałas powoduje także ujemne skutki gospodarcze, takie jak:
- pogorszenie jakości i przydatności terenów zagrożonych nadmiernym hałasem oraz zmniejszenie przydatności obiektów położonych na tych terenach
- absencję chorobową spowodowaną hałasem, z czym są związane koszty leczenia, przechodzenia na renty inwalidzkie, utrata pracowników
- pogorszenie jakości wyrobów (niezawodności, trwałości)
- utrudnienia w eksporcie wyrobów nie spełniających światowych wymagań ochrony przed hałasem.

O hałasie.

Często lekceważy się szkodliwy wpływ hałasu, na jaki narażone są małe dzieci. Wcześniaki, które leżą długo w inkubatorach, poddane są szczególnie groźnemu działaniu hałasu. Wynikiem tego może być przewlekły uraz akustyczny, zwłaszcza gdy działanie hałasu nakłada się na inne czynniki ryzyka uszkodzenia słuchu związane z bezpośrednio z ciężkim stanem ogólnym dziecka. Przyczyną uszkodzeń słuchu dziecka mogą nawet być hałaśliwe zabawki. U osób dorosłych hałas o natężeniu przekraczającym próg bólu (ok.130 dB) działający impulsowo, jednorazowo i krótkotrwale może spowodować ostry uraz akustyczny. Natomiast przewlekły uraz akustyczny powstaje na skutek długo trwałego narażenia na hałas nie przekraczający progu bólu, zwykle o natężeniu 90-95 dB lub niewiele wyższym. Dotyczy to głównie osób pracujących w niekorzystnych warunkach akustycznych. Osobnym problemem jest młodzież słuchająca bardzo głośno muzyki przez słuchawki. Badania potwierdziły trwałe uszkodzenia słuchu w granicach 20-30 dB HL zwłaszcza w zakresie dużych częstotliwości akustycznych.

- 3 -

Ile to decybeli?

 W przemyśle krajowym średni poziom wartości maksymalnych hałasu na stanowiskach pracy wynosi ok. 100 dB. Przeciętne przekroczenie normy, wynoszącej 85 dB dochodzi więc do 15 decybeli. Na stanowiskach pracy, gdzie występuje zagrożenie hałasem i wibracjami, pracuje około 4 miliony osób. Spośród nich 1,5 mln pracuje na stanowiskach o ponadnormatywnym poziomie hałasu, 500 tys. tam, gdzie poziom hałasu (ekwiwalentny) przekracza 90 dB, a 22 tysiące - w hałasie ekwiwalentnym ponad 100 dB. Na działanie wibracji o ponadnormatywnych poziomach narażonych jest 90 tys. pracowników, natomiast ponad 800 tys. osób narażonych jest na bierne odbieranie drgań.

---