OPRACOWANIE INDEKSÓW
Części opracowania bibliograficznego:
tytulatura
spis rzeczy (odzwierciedlający schemat układu)
materiały wprowadzające (przedmowa, wstęp)
zrąb główny bibliografii (zbiór opisów)
spisy informacyjno-pomocnicze (indeksy i wykazy nazw źródłowych wraz z ich skrótami, wykazy skrótów wyrazów, wyrażeń i symboli występujących w opisach)
Indeksy: spisy pomocnicze złożone z haseł oraz wskaźników pozycji, oznaczających najczęściej numer pozycji w zrębie głównym.
Hasła indeksu to wybrane elementy opisów zrębu głównego lub sformułowania charakteryzujące treść bądź inne cechy opisywanego dokumentu.
Indeksy zwiększają wartość informacyjną zasadniczego układu bibliografii poprzez przedstawienie jej zawartości w odmiennym porządku.
Pozycję indeksu nazywamy zapisem indeksowym (pozycję zrębu głównego - opisem bibliograficznym lub pozycją bibliograficzną). Obejmuje ona hasło i wskaźnik cyfrowy. Hasło mogą stanowić:
nazwy osobowe (nazwiska autorów, współpracowników i osób, o których się pisze) |
indeks osobowy |
tytuły dokumentów |
tytułowy |
tematy dokumentów |
przedmiotowy |
tematy wraz z określnikami |
|
nazwy geograficzne |
nazw geograficznych |
nagłówki działów |
działowy |
daty roczne |
chronologiczny przedmiotowy i podmiotowy |
Indeksy abecadłowe (formalne) :
alfabetyczny
autorski
tytułowy
nazw osobowych (osobowy podmiotowo-przedmiotowy, tj. wymieniający zarówno nazwiska autorów i współpracowników, jak i nazwiska osób, o których pisze się w dokumentach)
nazw geograficznych (topograficzny przedmiotowy)
miejsc wydania (topograficzny podmiotowy)
klasowy
przedmiotowy
krzyżowy
typograficzny (nazw drukarzy i drukarń)
wydawców
Indeksy rzeczowe (z zastosowaniem logicznej kolejności haseł):
działowy
systematyczny
Indeksy chronologiczne:
chronologiczny podmiotowy: według chronologii wydawniczej
chronologiczny przedmiotowy: według chronologii zawartej w treści dokumentów
Indeks alfabetyczny:
Podaje w kolejności abecadłowej nazwiska autorów, współpracowników oraz tytuły prac anonimowych, zbiorowych i wydawnictw ciągłych. Zapis indeksowy składa się z nazwiska autora (lun nazwisk autorów), inicjału imienia bądź pełnego imienia i numeru pozycji bibliograficznej, strony lub szpalty zrębu głównego. Przy rozwiązanych kryptonimach i pseudonimach, ta sama pozycja otrzymuje zapis wielokrotny: pod nazwiskiem autora, pod pseudonimem/kryptonimem i pod tytułem dokumentu. Przy nazwiskach współpracowników umieszcza się określenie charakteru współpracy np. tł., współaut., il., itd.
Indeks autorski:
Wykazuje w szeregu abecadłowym nazwy autorów i niekiedy współpracowników. Pomija tytuły prac anonimowych.
Indeks tytułowy:
Wykazuje w szeregu abecadłowym tytuły dokumentów objętych zrębem głównym. Stosowany jest najczęściej w bibliografiach osobowych, a także w bibliografiach literatury, teatru muzyki. Zapis indeksowy składa się z tytułu utworu (przy dziełach autorskich także z nazwiska autora i inicjału imienia) oraz wskaźnika cyfrowego np. Ogniem i mieczem - H. Sienkiewicz 2788.
Indeks nazw geograficznych (topograficzny przedmiotowy):
Podaje w szeregu alfabetycznym nazwy jednostek geograficznych (miejscowości, krajów, regionów), występujących w tytułach dokumentów lub a w adnotacjach. Nazwy obce posiadające polskie odpowiedniki podaje się w wersji spolszczonej, np.
267. Castles of Hungary 267. Węgry
Indeks klasowy
Zestawia w szeregu alfabetycznym nazwy klas niewspółrzędnych logicznie. Zapis składa się z nazwy klasy i wskaźnika cyfrowego. Indeks występujący rzadko, np.
Filatelistyka 456
Filologia 678, 1897
Finanse zob. Bankowość 9879
Indeks przedmiotowy
Obejmuje w kolejności abecadłowej tematy piśmiennictwa zawartego w bibliografii. Może obejmować także nagłówki działów i poddziałów. Zapis indeksowy składa się z tematu (ewentualnie wraz z określnikiem) oraz wskaźnika cyfrowego. Tematy mogą być wyszczególniające, tj. pokrywać się z zakresem dokumentów ujętych w bibliografii lub uogólniające, szersze od zakresu, np.
Automatyzacja 9879
biurowość 989, 907
elektrotechnika 654, 876
Indeks krzyżowy:
Stanowi połączenie indeksu alfabetycznego z przedmiotowym: w jednym szeregu abecadłowym znajdują się zapisy haseł autorskich lub tytułowych i przedmiotowych, np.
Matuszewski 897
Medycyna 654
bibliografia 435
biblioteki 768
wydawnictwa 4543
Indeks systematyczny:
Podaje zawartość bibliografii wykazując działy i poddziały przyjętej klasyfikacji. Zapis składa się z nazw działu lub poddziału i wskaźnika cyfrowego. Indeks ten występuje rzadko, gdyż układ systematyczny jest typowy przeważnie dla zrębu głównego, zaś układy indeksów są z zasady odmienny od układów podstawowej części bibliografii.
Indeks chronologiczny:
Według dat wydania lub powstania dokumentów (chronologii wydawniczej), mający charakter podmiotowy, bywa stosowany w bibliografiach osobowych podmiotowych bądź przy rejestracji bibliograficznej starych druków. Zapisy przedstawiają się następująco:
1767
O zatracie Rzeczypospolitej 675
1777
Święta siostra Aniela od Dzieciątka Jezus 876
BIBLIOGRAFIA ADNOTOWANA
Bibliografia zawierająca opisy bibliograficzne opatrzone adnotacjami.
Adnotacja:
Zwięzła charakterystyka dotycząca jego treści i/lub cech pozatreściowych specyficznych dla danego dokumentu, towarzysząca jego opisowi bibliograficznemu lub bezpośrednio tekstowi dokumentu.
Adnotacja księgoznawcza:
Adnotacja dotycząca cech wydawniczych, piśmienniczych lub innych cech formalnych dokumentu, a także jego historii, autorstwa, związków bibliograficznych z innym dokumentem, losów oraz przeznaczenia czytelniczego.
BIBLIOGRAFIA ANALITYCZNA
inaczej bibliografia abstraktowa, bibliografia adnotowana, w której adnotacje mają charakter analiz dokumentacyjnych wskazujących lub analiz dokumentacyjnych omawiających.
Abstrakt (analiza dokumentacyjna):
Zwięzłe streszczenie dokumentu, towarzyszące jego opisowi bibliograficznemu lub bezpośrednio tekstowi dokumentu.
Abstrakt omawiający (analiza dokumentacyjna omawiająca):
Abstrakt przedstawiający szczegółową problematykę dokumentu, zawarte w nim najważniejsze dane faktograficzne, zastosowane metody, tok rozumowania oraz wnioski autora wraz z ich uzasadnieniem.
Abstrakt wskazujący (analiza dokumentacyjna wskazująca):
Abstrakt podający tematykę dokumentu i/lub główne tezy autora, sygnalizujący istnienie dokumentów na dany temat.
BIBLIOGRAFIA KRAJOZNAWCZA
Spis terytorialny przedmiotowy o ukierunkowaniu zalecającym, popularnym, mające wspomagać rozwój krajoznawstwa i turystyki, ale również służące celom ogólnym. Przedmiotem bibliografii krajoznawczej jest państwo, zespół państwa lub cały kontynent (a zatem teren geograficzny szerszy od regionu). Poprzez syntezę bibliograficzną zmierza ona do wszechstronnej charakterystyki wybranego obszaru w ujęciu geograficznym, historycznym, gospodarczym, prawno-politycznym i kulturalnym, w niektórych bibliografiach dołącza się ponadto wykaz najwartościowszych dzieł z literatury pięknej.