Systematyka i terminologia, Fizjoterapia, Dydaktyka

Systematyka i terminologia ćwiczeń gimnastycznych.

Zadania ćwiczeń gimnastycznych.

Podział ćwiczeń kształtujących.

Pozycje wyjściowe.

Gimnastyka podstawowa - zestaw usystematyzowanych ćwiczeń ( podejmowanych odpowiednio do wieku)

Opis ćwiczeń powinien być:

możliwie krótki, ale dokładny
powinna być dokładnie opisana pozycja wyjściowa
ćwiczenia powinny być odpowiednio rozliczone (nazwanie ruchu i określenie tempa ćwiczeń)
należy stosować fachowe nazwy i skróty

Systematyka ćwiczeń ruchowych:

ćw. Porządkowo - dyscyplinujące - stosowane w zajęciach grupowych, cel:

sprawna organizacja zajęć
zdyscyplinowanie grupy ( mobilizacja do ćwiczeń)
ekonomiczne wykorzystanie czasu ćwiczeń
zapobieganie wypadkom
nauka i utrwalenie utrzymywania prawidłowej postawy

kształtujące - ogólnorozwojowe, cel:

kształtowanie harmonijnej budowy i postawy ciała
kształtowanie koordynacji ruchowej
doskonalenie czucia głębokiego ( ułożenia ciała i kolejnych odcinków względem siebie)
ćwiczenia kształtujące dzielimy na:

ćwiczenia rąk
nóg
tułowia
szyi

pozycje wyjściowe dzielimy na:

pozycje w staniu:

- postawa zasadnicza

- stanie w rozkroku

- stanie w zakroku

- stanie w wykroku

- pozycja równoważna obunóż

- pozycja równoważna jednonóż

pozycje w klęku

- klęk prosty

- klęk podparty

- klęk jednonóż ( w wykroku, w zakroku, w rozkroku)

pozycje w siedzeniu

- siad okroczny ( okrakiem na ławeczce)

- zwarty

- skrzyżny

- klęczny

- klęczno - wykroczny

- klęczno - zakroczny

- płaski (prosty)

- rozkroczny

- płotkarski

- ugięty

- skulony

pozycje w leżeniu

- przodem

- tyłem

- bokiem

- leżenie przewrotne

- leżenie przerzutne (świeca)

pozycje w podporach

- przysiad podparty

- pozycja na czworakach

- klęk podparty

- podpór podstawny ( przodem, bokiem, tyłem)

- podpór leżąc ( przodem, bokiem, tyłem)

- podpór zwieszony

Rodzaje ćwiczeń rąk

Położenia ramion ( w górę, w bok, w tył, w przód, w górę w skos, w dół w skos)
układu ramion ( ręce na biodrach, Skórcz pionowy ramion, poziomy, ręce na karku, ręce w łuk na głowę, w łuk w dół, ręce o dłoniach splecionych w dół, w górę, w przód, w tył)
ruchu ramion ( wznos, upust, przenos, wymach, odrzut - szybki ruch w tył, rzut - energiczny wyprost, krążenia)

Rodzaje ćwiczeń nóg

przysiady
półprzysiady
przysiady podparte
wypady ( w przód, w bok, w tył)
ćwiczenia rozciągające mięśnie i struktury okołostawowe ( ugięcie, wyprosty, wymachy, wznosy, krążenia, wykroki, zakroki, rozkroki, półszpagaty, szpagaty)
podskoki
ćwiczenia równoważne nóg bez przyrządów ( uniki, półwaga, waga)

Rodzaje ćwiczeń tułowia:

w płaszczyźnie strzałkowej (skłon, opad, na brzuchu, przeprosty - unoszenie tułowia)
w płaszczyźnie czołowej ( skłony boczne)
w płaszczyźnie poprzecznej ( skręty)
w płaszczyźnie złożonej (skrętoskłony, krążenia tułowia)
stosowane - na przyrządach - angażujące całe ciało o złożonej pracy mięśni, cel:

wyrobienie ogólnej koordynacji i sprawności
rozwój wszystkich cech motorycznych równolegle
kształtowanie odwagi, koncentracji, opanowania ( działanie wychowawcze)
Rodzaje ćwiczeń z wykorzystaniem przyrządów:

równoważne na przyrządach
zwinnościowo - akrobatyczne na materacach
ćw. w zwisach i półzwisach
uzupełniające - gry i zabawy taneczne, rozluźniające uspokajające, oddechowe

Metody, zasady , formy i środki dydaktyczne - wychowawcze

w zajęciach rehabilitacji ruchowej

Formy podziału ćwiczących:

zastępy (5 - 8 osób) - podział losowy do 1 zajęć
zastępy stałe - przez dłuższy okres czasu ( ze względu na poziom sprawności, sympatie, antypatie panujące w grupie)
zastępy sprawnościowe
drużyny

Formy prowadzenia zajęć:

frontalna - wszyscy ćwiczący wykonują ćwiczenia w jednym czasie, prowadzący stoi przed grupą i wydaje komendy lub pokazuje ćwiczenia)
indywidualna - ćwiczący sam wykonuje ćwiczenia ( stosowane w rehabilitacji)
ćwiczenia w zastępach - odbywają się w zastępach równocześnie ( te same ćwiczenia lub różne dla różnych zastępów)
ćw. w zastępach z zadaniami dodatkowymi - gdy jedna osoba ćwiczy a reszta oczekuje ( łatwe, ciekawe, bezpieczne)
formy obwodów stacyjnych - polegają na przygotowaniu kilku stanowisk z przyrządami - kolejne stacje powinny angażować różne grupy mięśniowe
tory przeszkód (np. w rehabilitacji dzieci upośledzonych, w nauce chodu)

tory stałe
tory improwizowane (budowane w czasie zajęć)
tory różne ( o różnej budowie)

formy małych obwodów - 3,4 osobowe składające się z 3, 4 czynności gdzie ostatnie ogniwo jest najtrudniejsze a wcześniejsze przygotowują do ostatniego
formy strumieniowe - sztafety biegi, wyścigi, przeskoki przez przeszkody - szybkie przemieszczanie się ćwiczących
ćw. w parach - biorąc po uwagę masę, wzrost i sprawność ćwiczących

Środki praktyczne w nauczaniu

przybory 1 funkcyjne ( piłki lekarskie, woreczki, laski, materace)
przyrządy (drążek, równoważnia)
środki dydaktyczne do przekazu informacji (plansze, plakaty, filmy)
urządzenia stałe (drabinki, siatki, liny)

Metody prowadzenia zajęć

Metoda - wypróbowany i systematycznie stosowany układ czynności nauczycieli i uczniów, wybór środków i sposobów postępowania w celu spowodowania zmian osobowości ucznia.

Metody kształcenia i wychowania fizycznego:

Odtwórcze - posługiwanie się przykładem, wzorem- prowadzący pokazuje, ćwiczący powtarzają

m. ścisła ( nauczyciel narzuca schemat ruchu, tempo, rytm
m. programowanego uczenia się i usprawniania ( nauczyciel opracowuje sposób wykonywania ćwiczeń, ale uczeń sam się tego uczy)

Aktywizujące

m. ilustracji, opowieści ruchowej (opowiadanie, bajka, legenda)
m. zabawowo - naśladująca ( ćwiczący naśladują zwierzęta, przyrodę...)
m. zabawowa - klasyczna (gry, zabawy z elementem rywalizacji)
m. bezpośredniej celowości ruchu (zadania otwarte, wiele rozwiązań - nauczyciel określa cel, ale ćwiczący samo obierają sposób rozwiązania)
zadania zamknięte - nauczyciel określa PW, ruch i PK, ćwiczący sam dostosowuje tempo ćwiczeń

Twórcze - kreatywne (samodzielne rozwiązywanie zadań)

m. improwizacji - metoda Labana - 16 tematów do zrealizowania ( pantomima, groteska, dramat, inscenizacja, elementy tańca, gimnastyki akrobatycznej)
m. ekspresji twórczej - główną rolę odgrywa muzyka i słowo)
m. problemowa - problemem jest rodzaj zadania, które uczeń ma wykonać, lecz nie potrafi tego tylko na podstawie swoich umiejętności - musi więc myśleć produktywnie ( np. obmyślanie strategii meczu...)

Metody nauczania technik ćwiczeń:

Oglądowe
Słownego ujęcia ruchu
Metody oddziaływania sensorycznego ( bodźce ruchowe, dotykowe)
Metoda systematyczna ( nauczanie ćwiczeń w całości) - nauczanie ruchu w całości - gdy ćw. są łatwe lub gdy opierają się na naturalnych formach ruchu ( skoki, biegi)
Metoda analityczna ( nauczanie ćwiczeń częściowo) - nauczanie ćwiczeń jest trudne lub złożone - polega na podzieleniu całego ćwiczenia na proste elementy składowe. Po wyuczeniu kolejnych elementów łączy się je w całość,
Metoda kombinowana ( kompleksowa) - połączenie dwóch poprzednich - gdy praktyce okazuje się, że ćwiczenie jest zbyt trudne,

Metoda oddziaływania wychowawczego ( oparta na osobistym wpływie nauczyciela)

Metody intensyfikujące zajęcia

Metody przekazywania wiadomości

Pokaz - demonstruje nauczyciel lub wybrany ćwiczący

musi być bezbłędny i łatwy do obserwacji przez ćwiczących
ćwiczenia wykonywane w pł. Strzałkowej - pokazywane SA bokiem
ćwiczenia wykonywane w pł. Czołowej - pokazywane są przodem lub tyłem
stojąc przodem do grupy pokazujemy ruch przeciwny niż nakazywany
ćwiczenia trudne wykonujemy kilkakrotnie ( najpierw w zwolnionym tempie, później normalnym)