FIZJOLOGIA

Oddychanie

1. Wentylacja minutowa płuc Ve , częstość oddechów, objętość oddechowa płuc.

• CZĘSTOŚĆ ODDECHÓW- ilość oddechów na minutę

• OBJĘTOŚĆ ODDECHOWA - to ilość powietrza wdychanego wynosi u dorosłego ok. 500ml.

• WENTYLACJA MINUTOWA - to ilość powietrza przepływającego przez płuca w ciągu 1 min.

- w spoczynku wynosi 6 - 8 litrów

- podczas wysiłku fizycznego o max obciążeniu sięga ok. 200 litrów.

2. Pojemność życiowa płuc i jej składowe.

• Ilość powietrza jaką można wypuścić z płuc na przestrzeni od max. wdechu.

• Pojemność życiowa płuc to VC - 4 l.

• Składa się na nią IRV + TV + ERV.

- czynniki wpływające :

- wiek

- płeć

- wysokość ciała

- ruchomość klatki piersiowej

- sprężystość i elastyczność tkanki płucnej.

IRV - objętość zapasowa oddechowa - jest to max ilość powietrza jaką można wciągnąć do płuc po zakończeniu spokojnego wdechu,

ERV - objętość zapasowa wydechowa - to max ilość powietrza jaką można wypuścić z płuc po zakończeniu spokojnego wydechu,

VC- pojemność życiowa płuc, wynosi 4 litry - jest to ilość powietrza jaka przechodzi przez płuca od max wdechu do max wydechu.

TLC - to pojemność całkowita płuc, jest to ilość powietrza znajdującego się w płucach w momencie ukończenia maksymalnego wdechu.

RV - objętość zalegająca - jest to ilość powietrza znajdującego się w płucach w momencie ukończenia maksymalnego wydechu.

3. Parametry układu oddechowego, minutowy pobór tlenu w spoczynku i podczas wysiłku,

• TV- objętość oddechowa

- spoczynek - 500ml

- wysiłek - wzrasta do 3 l

• FR - częstotliwość oddychania

- spoczynek - 16 oddechów/ 1 min.

- wysiłek - wzrasta do 60 oddechów

• VE- wentylacja minutowa

- spoczynek - ok. 8 l

- wysiłek - 120 l na min. ( granica to 150 - 180 )

4. Jakimi metodami można badać wydolność tlenową organizmu.

• Bada się za pomocą prób wysiłkowych np. Margarit, Wingate.

5. Dług i deficyt tlenowy.

• DŁUG TLENOWY - to nadmiar tlenu po wysiłku,

• DEFICYT TLENOWY- to ilość niedobory tleny,

6. Spirometria.

• Badanie pojemności płuc:

- objętość płuc

- szybkość przepływu powietrza przez płuca

- maksymalna wentylacja oddechowa.

7. Objętość oddechowa i częstość oddechu i wentylacja minutowa płuc.

• CZĘSTOŚĆ ODDECHÓW - ilość oddechów na minutę

• OBJĘTOSĆ ODDECHOWA - jest równa objętości powietrza wdychanego, lub wdychanego podczas pojedynczego cyklu oddechowego i wynosi u dorosłej osoby ok. 500ml.

• WENTYLACJA MINUTOWA - to ilość powietrza przepływającego przez płuca w ciągu 1 min. W spoczynku wynosi ok. 7l / min.

8. Na czym polega oddychanie wewnętrzne i zewnętrzne, jaką rolę w oddychaniu spełnia jama opłucna.

• ODDYCHANIE ZEWNĘTRZNE - odbywa się w płucach i polega na wymianie tlenu i dwutlenku węgla między powietrzem pęcherzykowatym i krwią przepływającą przez naczynia włosowate oplatające pęcherzyki płucne.

• ODDYCHANIE WEWNĘTRZNE - jest to wymiana tlenu i dwutlenku węgla między krwią i tlenkami ustroju. Prawidłowe oddychanie zewnętrzne zależy od prawidłowej wentylacji i dyfuzji oraz właściwego krążenia krwi w naczyniach włosowatych płuc.

• JAMA OPŁUCNA - zmniejsza tarcie podczas oddychania poprzez płyn. Znajduje się w niej podciśnienie co pozwala na prawidłową funkcję układu oddechowego.

9. Co to jest VO_2max - wydolność oddechowa mierzona ( i ile wynosi) w (ml, kg, min)

• Jest to wydolność oddechowa mierzona w [ ml · KG · min ] ~ Jest to maksymalny pobór tlenu przy maksymalnym wysiłku wydolności fizycznej.

• HR - tętno

• BP - ciśnienie tętnicze krwi

• SV - objętość wyrzutowa serca

• Q - pojemność minutowa serca.

10. Wyjaśnij skróty, co to jest i ile wynosi: TV, FR,VO_2,VE

• TV

- spoczynek - 500ml ,

-- wysiłek wzrasta do 3 litrów,

• FR - częstotliwość oddychania

- spoczynek -16 oddechów na 1 min. ,

-- wysiłek - wzrasta do 60 oddechów.

• VE- wentylacja minutowa

- spoczynek - ok. 8 litrów,

-- wysiłek - 120 litrów na 150 - 180 ( granica).

1. Wymień czynniki determinujące maksymalny pobór tlenu (VO_{2 max} ²)

• poziom max pojemności minutowej serca,

• max wentylacja minut płuc

• różnica tętniczo żylna

Nerw

1. Neuron, jednostka motoryczna, płytka motoryczna.

• NEURON- jest podstawową jednostką budowy układu nerwowego. Podstawowy neuron składa się z 3 części:

- ciało komórki

-dendrytów

-aksonu

• JEDNOSTKA MOTORYCZNA- jest to komórka nerwowa, jej wypustki biegną do komórek mięśniowych.

• PŁYTKA MOTORYCZNA - to synapsa nerwowo - mięśniowa, czyli połączenie układu nerwowego z mięśniowym.

• SYNAPSA - to istota przekazywania impulsu z nerwu na mięsień.

2. Lokalizacja ośrodków ruchowych i przedmuchowych w korze mózgowej.

• Ośrodek ruchowy kontroluje ruchy dowolne i znajduje się w korze mózgu w płacie czołowym

3. Nerwowa kontrola ruchów i kontrola ciała

• Kora mózgowa - odbiera czucie

• Jądra podkorowe - współdziałają w wywoływaniu ruchów dowolnych i regulowaniu napięcia mięśni szkieletowych

• Móżdżek - umożliwia poruszanie się, utrzymywanie postawy wyprostowanej i wykonywanie pełnych ruchów.

4. Ośrodki nerwowe

• Skupisko neuronów rozmieszczonych w istocie szarej ośrodkowego układu nerwowego (mózgu i rdzenia kręgowego), które zawiadują określoną funkcją organizmu; wyróżniamy:

- o.n. ruchowe,

- czuciowe i wegetatywne;

• ważniejsze ośrodki mózgowe to

- ośr. głodu,

- pragnienia,

- termoregulacji,

- naczynioruchowy,

- oddechowy,

- rozrodczy.

5. Łuk odruchowy i jego ogniwa.

• ŁUK ODRUCHOWY - droga jaką pokonuje impuls nerwowy od receptora do efektora,

• ODRUCH- prosta reakcja na bodziec

• RECEPTOR- odbiera bodziec

• DROGA AFERENTNA

• RDZEŃ KRĘGOWY - ( centralny system nerwowy)

• DROGA EFERENTNA

• EFEKTOR- ( mięsień)

Krew

1. Rola hemoglobiny krwiakowej, jej połączenia z tlenem i tlenkiem węgla

• Hemoglobina transportuje tlen z płuc do tkanek . Dzięki esowatemu kształtowi ma właściwości sprzyjające oddawaniu tlenu w tkankach , a pobieraniu tlenu z płuc. Wraz z krwinkami nerwowymi bierze udział w transporcie dwutlenku węgla.

2. Pojemność tlenowa krwi i ile wynosi.

• POJEMNOŚĆ TLENOWA KRWI - to ilość tlenu jaka może się znajdować w krwi ( 20% ) . Maksymalnie 20ml tlenu / 100 ml krwi.

3. Rola krwi w ustroju.

• KREW- dostarcza do wszystkich tkanek organizmu tlen i ciągły strumień składników odżywczych, usuwając produkty końcowe metabolizmu. Krew przenosi ciepło produkowane w czasie metabolizmu, zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego, do płuc i powierzchni skóry, gdzie jest oddawane na zewnątrz. Utrzymuje stałe środowisko wewnętrzne. Zapobiega także krwawieniu dzięki właściwości krzepnięcia. Ma także zdolności do obrony przed substancjami obcymi i mikroorganizmami, polegająca na wytwarzaniu przeciw ciał. Krew składa się z osocza oraz krwinek białych i czerwonych. Krwinki dzielą się na granulocyty i agranulocyty.

5. Liczba hematokrytowa- co to jest, ile wynosi ( norma dla kobiet i mężczyzn)?

LICZBA HEMATOKRYTOWA - to procentowa zawartość elementów

morfologicznych w pewnej ilości krwi. U kobiet jest mniejsza bo posiadają

mniej krwinek czerwonych i wynosi 42% u mężczyzn 46%.

6. Rola krwinek czerwonych.

• KRWINKI CZERWONE (erytrocyty):

- transportują krew ,

- dostarczają tlen i składniki odżywcze,

- nie posiadają jądra,

• KRWINKI BIAŁE ( leukocyty) :

- dzielą się na wielopłatowo jądrzaste i jądrzaste spełniają funkcję obronną.

7. Wskaźnik barwy krwi.

• Określa ilość hemoglobiny w erytrocytach

- 0,85 anemia

- powyżej 1,15 czerwienica.

Krążenia

1. Automatyzm serca ( duży, mały obieg krwi)

• Układ bodźcowo - przewodzący serca. Impulsy narzucają rytm skurczów serca, są wytwarzane w samym sercu.

1. DUŻY OBIEG KRWI - zaczyna się w lewej komorze, a kończy w prawym przedsionku,

2. MAŁY OBIEG KRWI - zaczyna się w prawej komorze a kończy w lewym przedsionku.

2. Cykl pracy serca

• Obejmuje 1 uderzenie, które dzieli się na 3 fazy:

- faza rozkurczowa - przedsionki wypełniają się krwią która wpływa żyłami z płuc i z obwodów,

- faza skurczowa przedsionków - przedsionki kurczą się i wtłaczają krew do komór,

- skurcz komór - krew jest pompowana do tętnic, a nimi przepływa do wszystkich części ciała.

3. Prawo serca Starlinga

• Znaczny napływ krwi żylnej do serca powoduje silniejsze skurcze serca ( jeżeli mięsień sercowy będzie bardziej rozciągnięty to będzie się szybciej kurczył )

4. Parametry układu krążenia (HR,BP,SV,Q)

• HR - częstość skurczów serca ( 60 - 80 uderzeń / na 1 min) spoczynek , a maksymalne 220 uderzeń.

• BP - jest to siła z jaką krew naciska na ścianę naczyń ,

- ciśnienie skurczowe - 90 - 140 mm Hg

- ciśnienie rozkurczowe - 60 - 90 mm Hg

• SV - objętość wyrzutowa serca: ilość krwi wyrzucana podczas 1 skurczu ( ok. 70 ml - spoczynek , maksymalnie 120 - 150 ml)

• Q - pojemność minutowa serca, ilość krwi tłoczona przez serce w ciagu 1 min. wynosi ok. 5l/min.

5. Zmiany ciśnienia tętniczego krwi w dużym obiegu.

• Zaczyna się z komory lewej wychodzi przez zastawkę półksiężycową aorty. Płynie aortą do wszystkich struktur ciała. Oddaje 0₂ a zabiera C0₂ . Kończy się w prawym przedsionku.

6. Wagotonia sportowca

• WAGATONIA SPORTOWA - to zmniejszenie częstości skurczów serca spoczynku u osób aktywnych.

7. Za pomocą jakich metod badamy wydolność układu krążenia?

• Bada się za pomocą prób np. Martinetta, test Harwardzki.

8. Za pomocą jakich metod można badać wydolność układu krążenia.

• Bada się za pomocą prób czynnościowych np. Martinetta, Test Harwardzki, Ruffiera .

9. Co to jest objętość wyrzutowa serca SM i ile wynosi w spoczynku i max..

• To objętość krwi tłoczonej przez każdą komorę serca do tętnic podczas jednego skurczu komory. W spoczynku 70 ml, a max. 200 ml.

11. Pojemność minutowa serca i ile wynosi.

• To ilość krwi tłoczonej przez komory serca do tętnic w ciągu 1 min. i wynosi ok. 6 - 8 litrów w spoczynku, a max. 20 litrów.

12. W jakim celu wyznacza się próg aerobowy

• Po przekroczeniu tego progu rozwija się kwasica co powoduje szybkie zmęczenie się.

13. W jakim celu mierzy się VO_{2 max} ² ?

• W celu sprawdzenia wydolności fizycznej człowieka.

14. Ile wynosi tętno HR max?

• 220 - wiek.

15. Wyjaśnij pojęcia: HR, HF, BP, SV - oraz podaj ich wartość spoczynkową i maksymalną.

• HR- częstość skurczów - czas skurczu serca wynosi 0,8 sekundy,

- wartość spoczynku - 70 uderzeń / min.

• HF- częstość pulsów (tętno),

• BP - ciśnienie tętnicze krwi

- wartość prawidłowa powinna wynosić 120 / 80 mm Hp

• SV- objętość wyrzutowa - jest to ilość krwi jaką serce wyrzuca z każdej z komór podczas skurczu.

- w spoczynku serce wyrzuca po 70 mln krwi

- u sportowców 200 mln

16. Czynniki determinujące wydolność fizyczną VO₂ max. Znaczenie tego parametru w ocenie wydolności fizycznej i w diagnozowaniu potencjalnych wytrzymałościowych zdolności organizmu.

• Czynniki determinujące wydolność fizyczną

• - Czynnik genetyczny

• - Potencjał energetyczny

• - procesy tlenowe

• - procesy beztlenowe,

• - rezerwy energetyczne,

• - koordynacja nerwowo - mięśniowa

• - siła i szybkość ruchów,

• - technika,

• - Termoregulacja oraz gospodarka wodna i elektrolitowa

• - Cechy budowy somatycznej : (wysokość i masa ciała, rozwój masy mięśniowej, płeć, wiek, skład ciała

• - Czynniki psychologiczne.

Mięśnie

1. Podział mięśni szkieletowych

• Podział ze względu na :

1. zmianę długości napięcia

- izotoniczny

- izomatyczny

- aksotoniczny

2. częstotliwość pobudznia

- skurcz pojedynczy

- skurcz tężcowy

3. zachowanie się przyczepów :

- skurcz koncentryczny

- skurcz ekscentryczny

4. na pracę mięśni:

- koncentryczne

- ekscentryczne

- praca statyczna - brak ruchów w stawach

- praca dynamiczna - nadany ruch w stawach.

2. Różnice morfologiczne i fizjologiczne I i II typu (szybko, wolno)

3. Mechanizm skurczu mięśniowego

• Na skutek pobudzenia miozyna wciąga aktynę pomiędzy siebie co powoduje skracanie się sakomeru , co daje efekt skrucenia włókien mięśniowych.

4. Sarkomer

• SARKOMER - jest to najmniejsza jednostka kurczliwa w tkance mięśniowej. Zbudowany jest ze struktur białkowych miozyny, ułożonej centralnie w sarkomerze i aktyny ułożonej obwodowo w sarkomerze.

5. Substraty energetyczne do pracy mięśni tlenowe i beztlenowe.

6. Czynniki determinujące siłę mięśniową.

• Siła mięśni zależy od:

- przekroju fizjologicznego

- ilości włókien szybko i wolno kurczliwych

- od rozciągnięcia mięśnia

- od ilości jednostek motorycznych

- od masy mięśnia

- zasobu energii (ATP)

7. Skąd mięśnie biorą energię podczas wysiłku o maksymalnej intensywności i wielogodzinnych wysiłkach wytrzymałościowych.

• Szybki maksymalny do 10 sek. to ATP

• Fosfokreatyna i glikoliza beztlenowa ( jest to energia beztlenowa )

• Długi mało intensywny to glikoliza tlenowa ( jest to energia tlenowa VO_{2 max} ).

8. Czynniki determinujące siłę mięśniową zależą od:

- przekroju fizjologicznego

- siły bodźca

- motywacja

- od składu włókien mieśniowych

- stopień wypoczęcia mięśni

- stopień rozciągnięcia mięśni

- masy mięśnia

9. Podział skurczów mięśniowych ze względu na długość i napięcie mięśnia

• Izotoniczny - zmienia się długość a napięcie stałe

• Izometryczny - ( nie występuje u człowieka ) - stała długość a zmienia się napięcie,

• Auksotoniczny - ( mieszany) - długość i napięcie nie zmienia się.

2. Rodzaje skurczów mięśniowych ( podział ze względu na kierunku ruchu podczas skurczu).

• ekscentryczny

• koncentryczny

3. Źródła energii do pracy mięśniowej o czasie trwania do 2s, do 0s, do 5s, powyżej 2minut.

• ATP 2 - 3 sekund

• fosfokreatyna 7 - 8 sekund

• glikogen bądź glukoza 40 - 45 sekund

• glikoliza tlenowa nie ma czasu wykorzystania.

---