OPRACOWAŁA ELŻBIETA NIEDBAŁA

NAUCZYCIELKA PRZEDSZKOLA NR 1

W SIANOWIE

Musimy dbać o środowisko

ekologiczne, ponieważ ono

stanowi część nas, a my

jesteśmy jego częścią

Wiek dwudziesty pierwszy

będzie stuleciem ekologicznym

albo nie będzie go wcale

H. Skolimowski

EDUKACJA EKOLOGICZNA

• to ogół oddziaływań dydaktyczno - wychowawczych i oddziaływań własnych ludzi mających na celu kształtowanie współżycia z przyrodą oraz zachowań w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu ekologicznemu.

CELE PROGRAMU EDUKACJI EKOLOGICZNEJ

CEL GŁÓWNY:

Przygotowanie dziecka do aktywnego i twórczego uczestnictwa w życiu najbliższego otoczenia z przyswojeniem wiedzy o tym, iż wszystkie elementy środowiska człowieka i jego wytwory są od siebie zależne oraz, że człowiek swoim zachowaniem wpływa na obecny i przyszły jego stan.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

1. Uświadomienie dzieciom, że życie bez kontaktu z przyrodą jest niemożliwe

2. Ukształtowanie u dzieci świadomości, że każda istota żywa ma prawo do godnego życia.

3. Uczenie mądrego i oszczędnego korzystania z zasobów przyrody.

4. Poznanie podstawowych zasad ochrony przyrody.

5. Wytworzenie mody na ekologiczny styl życia.

6. Ukształtowanie poczucia odpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego.

7. Wyrobienie nawyku porządku i segregowania odpadów .

8. Wykształcenie umiejętności praktycznego wykorzystania zdobytej wiedzy.

ZASADAY EDUKACJI EKOLOGICZNEJ:

1. Zasada odpowiedniego doboru zadań i środków do realizacji określonych dyspozycji i postaw dzieci wobec środowiska przyrodniczego.

2. Zasada etapowości i fazowości kształtowania postaw z zachowaniem określonej proporcji i jej elementów: wiedzy, emocji i działania.

3. Zasada zapewnienia dzieciom bezpośredniego kontaktu i optymalnych warunków do wielostronnego przeżywania, działania, poznawania środowiska przyrodniczego.

4. Zasada poznawania obiektów i zjawisk przyrodniczych w określonych ekosystemach za pomocą różnorodnych środków dydaktycznych (kolorowych obrazów, fonogramów, tekstów literackich).

5. Zasada odwróconej roli edukacji, polegająca na zachęcaniu dzieci do opowiadania w rodzinnym domu o poznanych na zajęciach sposobach ochrony przyrody.

6. Zasada ekonomizacji, czyli wykorzystywania użytkowych odpadów i oszczędzania odnawialnych i nieodnawialnych zasobów przyrody ze szczególnym zwróceniem uwagi na racjonalne wykorzystywanie wody, energii elektrycznej i cieplnej.

7. Zasada kulturalnej komunikacji międzyludzkiej oraz ładu i estetyki swego środowiska życia, działalności i odpoczynku.

METODY I FORMY EDUKACJI EKOLOGICZNEJ:

• Doświadczenia i eksperymenty.

• Obserwacje spontaniczne i kierowane.

• Spacery, wycieczki, zajęcia terenowe.

• Spotkania, prelekcje, pogadanki.

• Wystawy.

• Drama, gry dydaktyczne, inscenizacje.

• Metody audiowizualne.

• Ankiety.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• Książki popularnonaukowe.

• Atlasy, albumy.

• Plansze.

• Filmy wideo.

• Środki multimedialne.

• Preparaty, zielniki.

• Materiały pochodzące od organizacji lub fundacji zajmujących się ekologią.

TREŚCI EDUKACJI EKOLOGICZNEJ:

SYTUACJE EDUKACYJNE	PRZEWIDYWANE UMIEJĘTNOŚCI DZIECI
1.Podziwianie piękna otaczającego nas świata, dbanie o czystość najbliższego otoczenia.
- Spacery i wycieczki. - Udział w akcji „Sprzątanie świata”	Szanuje przyrodę i jest wrażliwe na jej piękno. Potrafi utrzymać porządek w najbliższym otoczeniu.
2.Obserwowanie ruchu, kierunku i siły powietrza, poznanie jego właściwości.
-Prowadzenie obserwacji i doświadczeń. -Przeprowadzenie cyklu zajęć: ႷPowietrze jako składnik potrzebny do życia. ႷZanieczyszczenie powietrza - dziura ozonowa, efekt cieplarniany.	Rozumie znaczenie powietrza w życiu człowieka. Zna przyczyny zanieczyszczeń powietrza.
3.Poznanie różnorodnych dźwięków występujących w otoczeniu
-Obserwacje, ćwiczenia słuchowe, eksperymentowanie (nagrywanie własnego głosu na kasetę magnetofonową i odtwarzanie). - Nauka i śpiew piosenek.	Rozumie konieczność posługiwania się umiarkowanym głosem, słuchania muzyki o umiarkowanej sile. Rozumie negatywny wpływ hałasu na zdrowie człowieka.
4.Dostrzeganie pozytywnych i negatywnych skutków działania promieni słonecznych.
-Prowadzenie obserwacji i eksperymentów. - Słuchanie opowiadań i wierszy.	Rozumie znaczenie światła słonecznego i ciepła dla życia na Ziemi. Zna sposoby korzystania ze słońca i ochrony przed jego nadmiernym operowaniu.
5.Poznanie znaczenia wody dla ludzi, zwierząt i roślin.
-Prowadzenie obserwacji i eksperymentów (zbieranie deszczówki, porównywanie z wodą z kranu). -Oglądanie plansz na temat zamkniętego obiegu wody w przyrodzie. -Wycieczka do oczyszczalni ścieków. -Przeprowadzenie cyklu zajęć: ႷPojęcie wody, struktura i właściwości. ႷPrzyczyny zanieczyszczenia wód. ႷSkutki zanieczyszczenia wód. ႷPrzeciwdziałanie zanieczyszczeniu wód.	Posiada przekonanie, że woda jest czynnikiem niezbędnym do życia na Ziemi. Zna przyczyny zanieczyszczenia wód. Oszczędnie korzysta z wody podczas mycia rąk i zębów, itd.
6. Interesuje się najbliższym środowiskiem przyrodniczym.
-Spacery i wycieczki, zajęcia terenowe. -Prowadzenie obserwacji. -Drama w terenie (wcielanie się w rolę drzewa, krzewu, trawy)	Szanuje zieleń, kwietniki, drzewa. Przestrzega zakazu niepotrzebnego zrywania roślin. Rozumie znaczenie zieleni jako filtru powietrza.
7.Rozwijanie troski o obecną i przyszłą jakość życia na Ziemi - nabywanie opiekuńczego stosunku do świata roślin i zwierząt.
-Wybór jednego drzewa z najbliższego otoczenia, nadanie mu imienia własnego, prowadzenie całorocznych obserwacji i otoczenie go opieką. Słuchanie informacji (opowiadania, wiersze, oglądanie albumów, oglądanie filmów) na temat roślin i zwierząt chronionych. -Wycieczki - kontakt ze służbami leśnymi. -Gromadzenie w kąciku przyrody pokarmu dla ptaków i dokarmianie ich zimą. -Prowadzenie obserwacji zwierząt. -Zakładanie karmników i budek lęgowych dla ptaków	Jest związane emocjonalnie z przyrodą przez jej personifikację. Wie o istnieniu roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem i podlegających ochronie. Interesuje się losem roślin i zwierząt, zna sposoby opieki nad zwierzętami dziko żyjącymi. Dostrzega znaczenie dużych obszarów leśnych jako „zielonych płuc” planety. Wie o istnieniu i znaczeniu Leśnych parków Narodowych, Rezerwatów Przyrody.
8.Rozumienie konieczności sortowania odpadów wytwarzanych przez człowieka, poznanie ekonomicznego aspektu zbierania makulatury .
-Spacery i wycieczki - zwracanie uwagi na zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego odpadami. -Czynne uczestnictwo w akcji „Sprzątanie świata”. -Segregowanie i wrzucanie śmieci do pojemników na to przeznaczonych. -Wycieczka na wysypisko śmieci. -Zorganizowanie akcji „Zbieramy makulaturę”. Zagospodarowanie odpadów - utworzenie przedszkolnego kompostownika.	Rozumie konieczność segregacji odpadów. Oszczędnie gospodaruje materiałami przyrodniczymi(drewno, papier).
9.Rozumienie konieczności ochrony środowiska przed zanieczyszczeniami.
-Opowiadania, wiersze omawiające pozytywną rolę techniki w rozwoju cywilizacji, ale i zagrożenia, jakie z sobą niesie (zanieczyszczenie środowiska, odpady, mało aktywny tryb życia ludzi). Propagowanie gier i zabaw podwórkowych z wykorzystaniem materiałów przyrodniczych i odpadów jako przyborów do ćwiczeń (butelki plastikowe po napojach).	Wie o sposobach zapobiegających i minimalizujących zanieczyszczenie środowiska (dezodoranty kulkowe lub w sztyfcie, filtry na kominach fabryk, katalizatory, benzyna bezołowiowa, wykorzystanie energii słonecznej itp.). Potrafi zdrowo, w bezpośrednim kontakcie z przyroda wypoczywać i bawić się.
10.Organizowanie i branie czynnego udziału w akcjach propagujących idee ekologiczne.
-Spotkania, prelekcje, pogadanki -dowiadywanie się o idei ruchu ekologicznego i działań ludzi zmierzających do ochrony środowiska. -Wykonywanie prac plastycznych, plakatów. Happeningi ekologiczne: malowanie na papierze makulaturowym, na tekturowych pudłach, malowanie na drewnie, kamieniach. -Przedszkolny ekobiznes- przeprowadzenie aukcji prac wykonanych przez dzieci . -Wykonanie zielników. Tworzenie wystawek ekologicznych. -Branie udziału w konkursach ekologicznych. -Zorganizowanie inscenizacji o tematyce ekologicznej dla rodziców. -Włączanie się w akcję „Sprzątanie świata”. -Propagowanie akcji „Zazielenianie otoczenia” - sadzenie drzewek, krzewów i kwiatów na podwórzu przedszkolnym. -Przeprowadzenie anonimowej ankiety wśród dorosłych na temat edukacji ekologicznej.	Rozumie, że człowiek jest częścią przyrody i bez niej nie może żyć. Opiekuje się zwierzętami i roślinami. Oszczędnie gospodaruje zasobami przyrody i materiałami (woda, drewno, papier itp.) Zna przyczyny zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Rozumie potrzebę ograniczania ilości śmieci (korzystanie z opakowań wielokrotnego użytku - szklane słoiki i butelki). Posiada nawyk porządkowania i segregowania śmieci. Propaguje idee ekologiczne w domu rodzinnym.

PROPOZYCJE WYJŚĆ EKOLOGICZNYCH

ZWIĄZANYCH Z PORĄ ROKU

JESIEŃ:

1.DARY JESIENI - wyjście do sadu, lasu, na pola uprawne połączone ze zbiorem darów natury.

2.BARWY JESIENI - uwrażliwienie na piękno i kolory przyrody w tej porze roku.

3.PRZYGOTOWANIA DO ZIMY - ukierunkowanie dzieci do obserwacji przygotowań przyrody do zimy.

ZIMA:

1.CZY ŚNIEG JEST CZYSTY - zbieranie śniegu w różnych miejscach - wykonywanie doświadczeń, zajęcia plastyczne na śniegu.

2.CZYJE TO ŚLADY - rozpoznawanie tropów na śniegu, opieka nad ptactwem w zimie.

3.PRZEDWIOŚNIE - budzenie się przyrody do życia, obserwacja roślinności.

WIOSNA:

1.DRAMA W TERENIE - wcielanie się w rolę drzewa, krzewu, trawy.

2.WODA I JEJ MIESZKAŃCY - rozpoznawanie roślin i zwierząt.

3.ŚPIEW PTAKÓW - wycieczka ornitologiczna w celu nagrania odgłosów w plenerze.

4. WIOSENNE ZABAWY - zapachy i barwy.

PROPOZYCJE WYCIECZEK I WSPÓŁPRACY

ZE ŚRODOWISKIEM:

1.Las - ścieżka edukacyjna, spotkanie z leśnikiem.

2.Sad - spotkanie z sadownikiem.

3.Schronisko i lecznica dla zwierząt - spotkanie z weterynarzem.

4.Zakład MPGK.

5.Oczyszczalnia ścieków.

6.Wysypisko śmieci.

7.Arboretum - rezerwat „Jodły Karnieszewickiej”.

PROPOZYCJE DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH

W PRZEDSZKOLU:

1.Wspólne segregowanie śmieci, zbieranie makulatury. Za zdobyte fundusze zakupi się materiały do zajęć plastycznych.

2.Przeprowadzenie akcji „Zazieleniania otoczenia” - sadzenie drzew i krzewów na placu przedszkolnym.

3.Tworzenie wystawek ekologicznych.

4.Happeningi ekologiczne:

• malowanie na papierze makulaturowym na tematy ekologiczne.

• malowanie na tekturowych pudłach,

• rzeźby ze śmieci.

5. Konkursy ekologiczne:

• konkurs wiedzy ekologicznej,

• piosenki ekologicznej,

• sportowy - „Żyj zdrowo”.

ANONIMOWA ANKIETA - „Z EKOLOGIĄ NA TY”

Proszę podkreślić wybraną odpowiedź.

1.Czy wie Pan/Pani, co oznacz wyraz ekologia?

A/tak

B/nie

2.Czy segreguje Pan/Pani śmieci w domu?

A/tak

B/nie

3.Czy kupuje Pan/Pani napoje w:

A/ opakowaniach szklanych,

B/opakowaniach plastikowych

C/nie zwracam na to uwagi.

4.Czy kompostuje Pan/Pani odpadki organiczne?

A/tak

B/nie

C/nie wiem na czym to polega.

5.Czy oszczędza Pan/Pani wodę w swoim mieszkaniu?

A/tak

B/nie

6.Czy oszczędza Pan/Pani energię w swoim domu?

A/tak

B/nie

7.Czy ogląda Pan/Pani programy ekologiczne?

A/tak

B/nie

8.Czy zbiera Pan/Pani makulaturę?

A/tak

B/nie

9.Czy robiąc zakupy zwraca Pan/Pani uwagę na oznakowania ekologiczne na produktach?

A/tak

B/nie

10.Na co zwraca Pan/Pani uwagę przy zakupach artykułów chemicznych?

A/na cenę

B/na ładne opakowanie

C/na wielkość

D/czy są przyjazne dla środowiska.

11.Czy uważa Pan/Pani, że dzieci mogą przyczynić się do ochrony środowiska?

A/tak

B/nie

12.Czego używa Pan/Pani do noszenia zakupów?

A/reklamówek

B/toreb z materiału

C/koszyka

13.Czy uważa Pan/Pani, że prowadzi ekologiczny tryb życia?

A/tak

B/nie

14.Czy może Pan/Pani powiedzieć o sobie, że jest przyjacielem przyrody?

A/tak

B/nie

UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU

Pierwsze lata życia dziecka są najbardziej znaczące dla jego rozwoju. W tym czasie człowiek zdobywa podstawowe umiejętności komunikowania się ze światem, poznawania i wyrażania siebie oraz otaczającego świata w całym jego bogactwie. Wprowadzenie dziecka w złożony świat, ułatwienie mu poznania tego świata, zrozumienia i odczuwania możliwości współtworzenia w nim czegoś nowego, jest wyzwaniem dla współczesnej edukacji. Działania nauczycieli, już w przedszkolu są niepowtarzalną szansą kształtowania nowych, przyjaznych naturze postaw. Założone w programie cele zostaną osiągnięte, gdy będziemy odwoływać się do przeżyć i doświadczeń dzieci. Konieczne jest tutaj stosowanie różnorodnych metod, form i środków dydaktycznych dostosowanych do realizowanych treści i wieku dzieci. Podstawą tego programu są wyjścia dzieci z przedszkola w celu zwiększenia więzi ze środowiskiem. Dużą rolę w procesie wychowawczo - dydaktycznym stanowić będą rodzice, ich pomoc, a także instytucje wspomagające.

STANDARDY EDUKACYJNE

1. Dziecko rozumie, że człowiek jest częścią przyrody i bez niej nie może żyć.

2. Dziecko zna podstawowe zasady ochrony przyrody i je przestrzega.

3. Opiekuje się zwierzętami i roślinami.

4. Oszczędnie gospodaruje zasobami przyrody i materiałami (woda, drewno, papier itp.)

5. Zna przyczyny zanieczyszczenia środowiska naturalnego.

6. Rozumie potrzebę ograniczania ilości śmieci (korzystanie z opakowań wielokrotnego użytku - szklane słoiki i butelki).

7. Posiada nawyk porządkowania i segregowania śmieci.

8. Propaguje idee ekologiczne w domu rodzinnym.

---