Ekonomiczne aspekty wytwarzania energii

Dokonanie analizy kosztów wytwarzania energii elektrycznej dla różnych technologii jest niezwykle trudne. Koszty produkcji energii elektrycznej z różnych źródeł są silnie uzależnione zarówno od ram instytucjonalnych i prawnych oraz ekonomicznych w danym państwie. Na cenę energii wpływa się także poprzez wspieranie określonych technologii. Dla przykładu w Niemczech do wydobycia węgla rząd dopłaca rocznie ok. 7,5 miliardów marek (dane z 1997 roku). W Polsce szacuje się, że koszt podtrzymywania nierentownych kopalń od 1990 roku wyniósł 50 mld PLN. Są to tzw. koszty zewnętrzne, które pokrył w rzeczywistości podatnik.

Ceny jednostkowe energii pochodzącej z różnych źródeł; a) według European Commission Directorate-General for Energy; Wind Energy - The Facts; założony czas życia wszystkich elektrowni - 20 lat, prędkości wiatru 5-10 m/s; b) według AWEA; Wind Energy Fact Sheet - Comparative Cost Of Wind And Other Energy Sources.

Porównanie cen energii ze źródeł tradycyjnych z ceną energii wiatrowej. Rozpatrzono trzy przypadki dla różnych kosztów inwestycyjnych.

Powyższe wykresy pokazują, że energia z elektrowni wiatrowych może konkurować cenowo z energią z innych źródeł. Tym bardziej, że te ostatnie generują one dodatkowe koszty zewnętrzne. Są to koszty, jakie ponosi społeczeństwo w wyniku pogorszenia stanu zdrowia i/lub środowiska na skutek wykorzystania paliw kopalnych. Obecnie nie są one ponoszone w pełni przez tego, kto przyczynia się do powstania zanieczyszczenia, a ich policzenie jest często utrudnione ze względu na rozproszony charakter oddziaływania zanieczyszczeń.

Wśród kosztów ukrytych, ponoszonych przez rząd i obywateli są:

• subsydia rządowe dla kopalni węgla,

• koszty programów badawczych w obszarze energetyki konwencjonalnej,

• koszty transportu węgla na duże odległości,

• subsydia rządowe dla przemysłu np. na modernizację urządzeń,

• koszty powstałe np. na skutek szkód górniczych, konieczności zagospodarowania hałd, utylizacji odpadów niebezpiecznych i szkodliwych (np. paliwa atomowego), koszty usuwania awarii i przecieków np. awarii rurociągów z ropą czy gazem lub skutków wycieków z tankowców,

• koszty usuwania skutków nieurodzajów i powodzi,

• koszty funkcjonowania jednostek gospodarczych w skażonym środowisku,

• koszty hospitalizacji ludności i rent ponoszone na skutek pogorszenia stanu zdrowia w wyniku kontaktu ze szkodliwymi emisjami.

Szacuje się, że wytworzenie 1 MW energii w elektrowni zawodowej przynosi straty ekologiczne o wartości 133 PLN (ceny z 1995 roku). Zatem przykładowa farma Wiatrowa o mocy 12 MW (6x2 MW) przy średniej rocznej produkcji rzędu 30 tys. MWh przyniesie oszczędności ok. 4 389 000 PLN. Biorąc pod uwagę, że szacunkowy czas pracy elektrowni wynosi 20-25 lat, można oszacować całkowite oszczędności w środowisku na 85-100 mln. PLN przez cały okres życia elektrowni!

Obecnie w Polsce energia wiatrowa jest słabo konkurencyjna w stosunku do konwencjonalnych źródeł energii. Dzieje się tak bowiem konkuruje ona z energetyką opartą na subsydiowanym węglu. W związku z wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej należy się jednak spodziewać zaprzestania państwowego wsparcia dla kopalń (w Unii odchodzi się od tej praktyki), wzrostu kosztów ponoszonych przez elektrownie związanych z dostosowaniem do surowych norm ochrony środowiska, a co za tym idzie wzrostu cen energii i opłacalności inwestycji w energetyce wiatrowej.

Ceny energii dla gospodarstw domowych w wybranych państwach U.E. i kandydujących

---