Pielęgnacja kończyn górnych. DEFEKTY KOŃCZYN GÓRNYCH: - wiotczenie ramion, powłok skóry - przyczyna powstawania defektu: naturalna na skutek postępującego starzenia się skóry, gwałtowne odchudzanie, choroby wycieńczające organizm, wymagające długiego leżenia związane z osłabieniem mięśni, pielęgnacja gabinetowa: intensywne masaże, zastosowanie aparatów stymulacyjnych, zabiegi pojędrniające z użyciem ziół i alg, pielęgnacja domowa: natryski o dość dużym ciśnieniu, automasaże z użyciem soli morskiej w celu pobudzenia ukrwienia i lepszego odżywienia tkanek, używanie preparatów o działaniu pojędrniającym; - otyłość ramion - przyczyny: nadmierna tusza, przyjmowanie leków hormonalnych, pielęgnacja gabinetowa: zabiegi ogólnie odchudzające i likwidujące celulit (guam), masaże o charakterze odchudzającym, pielęgnacja domowa: dieta, gimnastyka; - rogowacenie około mieszkowe - przyczyna: na zewnętrznych powierzchniach ramion występują niewielkie grudki o kolorze szarym, szaro żółtym, czasami brunatnym, niekiedy występuje stan zapalny, zdrapanie wykwitu powoduje krwawienie, wykwity zawsze występują w otoczeniu włosa, obciążenie genetyczne, noszenie szorstkich ubrań, brak higieny, pielęgnacja gabinetowa: naświetlania soluksem z niebieskim filtrem, wykonywanie peelingu, stosowanie masek kosmetycznych z kompleksem witamin A,E,F, masaże z użyciem preparatów o działaniu łagodzącym i zmiękczającym np. z olejkiem nagietkowym, migdałowym lub z wiesiołka, solarium, pielęgnacja domowa: nacieranie solą, okłady z błota pochodzącego z morza martwego, peelingi z soli z morza martwego, kąpiele słoneczne; - defekt łokci, stwardnienie skóry połączone czasami z pękaniem naskórka - przyczyny: zaniedbanie higieny skóry łokci, warunki pracy, obciążenie genetyczne, pielęgnacja gabinetowa: wcieranie kremów zmiękczających z witaminą A,E,F, peelingi, najlepsze efekty daje peeling ścierny, maski kosmetyczne z zawartością witamin i aloesu, pielęgnacja domowa: staranna higiena, stosowanie preparatów zmiękczających, wykonywanie co najmniej raz w tygodniu peelingu.
Pielęgnacja dłoni. Skóra dłoni jest narażona na ciągły kontakt z wszystkimi rodzajami czynników zewnętrznych, a najczęściej działają na nią czynniki chemiczne i biologiczne. Działanie czynników chemicznych tj. detergenty o różnym stopniu działania uszkadzają płaszcz tłuszczowy skóry, utrudniając jego odnowę i stając się przyczyną uszkodzeń skóry w postaci: wysuszenia naskórka, pękania, ścieńczenia warstwy rogowej. Czynniki biologiczne działające na skórę to przede wszystkim: kurz, zabrudzenia rąk, powstające w wyniku pracy lub braku higieny, na skutek ich działania dochodzi do powstawania chorób tj. drożdżyce, grzybice, oraz w przypadku skaleczenia naskórka do różnego rodzaju zakażeń wirusowych i bakteryjnych. Uszkodzenia mechaniczne skóry rąk zdarzają się dużo częściej niż uszkodzenia skóry innych okolic ciała. Wymagają dezynfekcji i opatrunków w celach ochronnych. Czynniki klimatyczne działające na skórę to przede wszystkim wilgoć, mróz, wiatr, słońce, i każdy z tych czynników wywołuje określone uszkodzenia. Na skutek działania zimna i wilgoci powstają odmrożenia, których konsekwencją jest siny kolor palców, przy podwyższonej temperaturze skóra rąk ulega silnemu zaczerwienieniu co świadczy o uszkodzeniu naczyń obwodowych. W przypadku intensywnego działania słońca i wiatru skóra rąk szybko starzeje się, warstwa rogowa ulega zgrubieniu, mogą wystąpić plamy pigmentacyjne o charakterze przebarwień posłonecznych. Niewątpliwy wpływ na skórę rąk mają warunki pracy. Osoby pracujące fizycznie mają kontakt z ziemią, smarami, mają zgrubiałą skórę rąk, czasami popękaną a w rozpadlinach skórnych gromadzi się brud lub środki chemiczne trudne do usunięcia. Na rękach mogą pojawić się odciski lub modzele, pęcherze. Niektóre prace fizyczne wymagają zdecydowanej ochrony rąk np. przed działaniem chemikaliów. Zalecane są wówczas rękawiczki gumowe stanowiące rzeczywiście barierę dla środków chemicznych ale powodujące innego rodzaju uszkodzenia skóry. Długotrwałe noszenie gumowych rękawic powoduje macerację naskórka i po zdjęciu rękawiczek skóra ulega wysuszeniu, w związku z czym mogą pojawiać się bolesne pęknięcia. Stosowanie ochrony w postaci rękawiczek wymaga częstego ich zdejmowania, mycie rąk, wcierania kremu łagodzącego, następnie talkowania rąk i nakładania nowych rękawic lub poprzednich ale dobrze wysuszonych.
W pielęgnacji domowej stosujemy zazwyczaj kremy przeznaczone do pielęgnacji rąk o działaniu nawilżającym, łagodzącym lub ochronnym. Kremy nawilżające są to zazwyczaj kremy na bazie gliceryny i działają na zasadzie przyciągania wody ze środowiska zewnętrznego. Kremy łagodzące to kremy z zawartością witaminy A, F, czasami E, ponadto kremy na bazie wyciągów ziołowych o działaniu przeciwpodrażnieniowym: aloes, rumianek, nagietek, mniszek lekarski. Kremy ochronne to kremy wytwarzające na skórze powłokę ochronną. Należą do nich kremy oparte na bazie silikonu.
Dokładne mycie rąk jest podstawą pielęgnacji domowej, w letniej wodzie. Po umyciu rąk możemy opłukać je zimną wodą w celu uelastycznienia naczyń krwionośnych i zamknięcia porów skóry. Dokładne osuszenie rąk w celu uniknięcia tzw. spierzchnięcia skóry rąk które objawia się bolesnymi zaczerwienieniami na grzbietach dłoni a objawy te mogą przerodzić się w pękanie naskórka. Wcieranie odpowiedniego preparatu nawilżającego lub łagodzącego. Raz w tygodniu wskazane jest wykonanie peelingu drobnoziarnistego w celu usunięcia zgrubiałej warstwy rogowej.
W przypadku zniszczonej skóry rąk celowe jest wykonanie zabiegów w gabinecie kosmetycznym. Oprócz manicure który poprawia stan skóry palców w gabinecie wykonuje się zabiegi nawilżające, odżywcze, regenerujące skórę rąk. Do tych zabiegów należą: masaż dłoni, peeling, maska woskowa, maska parafinowa, maski algowe.
Maska parafinowa jest jednym z najpopularniejszych zabiegów, powoduje ona silne rozgrzanie skóry dłoni, otwarcie porów skóry na skutek czego substancje czynne zawarte w kremach lub ampułkach łatwo wchłaniają się w skórę rąk wywołując odpowiedni efekt. Przed wykonaniem maski parafinowej należy wykonać peeling (rodzaj peelingu w zależności od wrażliwości skóry). Następnie nakładamy zawartość ampułki o działaniu nawilżającym ,odżywczym, następnie warstwę obojętnego tłuszczu i w rozpuszczonej i rozgrzanej do 46 stopni parafinie 3-krotnie zanurzamy dłonie, następnie zakładamy folię izolującą, następnie rękawice frotowe lub owijamy dłonie grubym ręcznikiem. Maskę parafinową trzymamy 20 minut po czym usuwamy z dłoni jak rękawiczkę higieniczną. Maskę parafinową możemy wykonywać w seriach zabiegowych np. co 2 dzień 10 zabiegów. Maskę woskową wykonuje się podobnie.
Pielęgnacja paznokci. Paznokcie należą do przydatków skóry, są tworem rogowym zbudowanym z białka keratyny. Leżą na ostatnich paliczkach palców rąk i nóg. Pełnię rolę ochronną w stosunku do opuszek palców. Zadbane paznokcie stanowią niewątpliwą ozdobę rąk. Budowa paznokcia: płytka paznokcia dzieli się na 3 odcinki: paznokieć właściwy, wolny brzeg paznokcia, korzeń paznokcia. Zdrowy paznokieć powinien mieć bladoróżowe zabarwienie i połysk oraz gładką powierzchnię. Wszelkie odstępstwa od prawidłowego wyglądu zaliczamy do defektów paznokci, albo wynikają one z chorób paznokci albo chorób ogólnoustrojowych.
Choroby i defekty paznokci. Zmiany zachodzące w obrębie płytki paznokciowej mogą mieć charakter wrodzony, mogą współistnieć z chorobami skóry, występować w przebiegu chorób ogólnoustrojowych, mogą być wywołane przez czynniki pochodzenia bakteryjnego, chemicznego, mogą powstać na skutek urazów oraz w wyniku zaburzeń przemiany materii a także mogą być rezultatem niedoborów mineralnych i witaminowych.
I przerost płytki paznokciowej. Zmiana polega na znacznym zgrubieniu płytki, jej wydłużeniu i zakrzywieniu. Paznokieć ma kształt szponowaty, zmienia barwę na brudno brązową, czasami szarą lub żółtą. Najczęściej zmiana ta występuje na paznokciu dużego palca stopy, zdarza się jednak że obejmuje wszystkie płytki paznokciowe i w takim przypadku ma ona charakter wrodzony, jeśli natomiast zmiana dotyczy jednej lub dwóch płytek jest najprawdopodobniej wynikiem urazu lub noszenia zbyt krótkiego obuwia. Pielęgnacja polega na spiłowywaniu zgrubienia i formowaniu prawidłowej płytki, w niektórych przypadkach zmiana wymaga leczenia chirurgicznego.
II paznokieć wrastający. Zmiana polega na nadmiernym wnikaniu płytki paznokciowej w wał okołopaznokciowy. Na skutek takiego stanu dochodzi do powstawania obrzęków, którym towarzyszy silny ból, następnie powstaje stan zapalny który prowadzi przy zaniedbaniu do zakażenia ropnego, przyczyną jest zazwyczaj noszenie zbyt wąskiego obuwia lub wadliwe obcinanie paznokci. Jedną z przyczyn jest również specyficzne anatomiczne ustawienie palca dużego stopy na skutek jego przerostu. Defekt dotyczy prawie zawsze dużego palca stopy. Aby zapobiec defektowi należy nosić luźne obuwie i prawidłowo obcinać płytkę paznokciową w linii prostej. W przypadku powtarzającego się defektu można zastosować założenie klamry lub wprowadzenie pod paznokieć małych tamponików waty. Drugi sposób wymaga przestrzegania ścisłej higieny i systematyczności.
III oddzielanie się płytki paznokciowej. Zmiana zaczyna się na wolnym brzegu paznokcia, przechodzi na paznokieć właściwy gdzie dochodzi do rozwłóknienia się części łożyskowej paznokcia co powoduje oddzielenie się części zewnętrznej od łożyskowej. Przyczynami tego defektu mogą być zakażenia bakteryjne, grzybica, łuszczyca oraz choroby ogólnoustrojowe np. zaburzenia krążenia obwodowego lub zaburzenia funkcji tarczycy, najczęściej jednak przyczyną są urazy mechaniczne oraz urazy chemiczne polegające na częstym moczeniu rąk w wodzie z dodatkiem mydeł mocno zasadowych, silnie rozmiękczających płytkę paznokciową. Zmiana może wystąpić również pod tipsami lub akrylami. Pielęgnacja polega na przycinaniu odrastającej części paznokcia, stosowaniu środków odkażających (najlepsze efekty daje nalewka jodowa - jodyna). Postępowanie pielęgnacyjne zaczynamy od usunięcia przyczyny.
IV łamliwość płytki paznokciowej. Objawem charakterystycznym jest pękanie płytki wzdłuż bruzd podłużnych. Jedna z bruzd zaczyna grubieć, wolny brzeg ulega wyszczerbieniu i płytka paznokciowa powoli zaczyna pękać. Przyczyną mogą być zaburzenia przemiany materii, urazy mechaniczne w okolicy macierzy oraz wszelkiego typu urazy chemiczne. Zapobieganie polega na dokładnym suszeniu rąk, obcinaniu paznokci na krótko, wcieraniu w płytkę paznokciową substancji zmiękczających oraz przyjmowaniu do wewnątrz tabletek krzemowych lub tabletek ze skrzypu oraz preparatów witaminowo mineralnych. W przypadku uszkodzenia macierzy należy założyć że defekt nieusuwalny. Należy unikać moczenia rąk, stosowania mydeł silnie zasadowych, detergentów oraz długotrwałej pracy w rękawiczkach gumowych.
Paznokcie łyżeczkowate (zaklęśnięte). Przyczyną jest zazwyczaj niedokrwistość paznokci, która powoduje zmniejszenie ilości substancji o nazwie cystyna odpowiadającej za elastyczność płytki paznokciowej. Zmiana polega na łyżeczkowatym zagłębieniu paznokcia, występuje raczej u małych dzieci i z wiekiem przeważnie mija. Leczenie tej zmiany należy do lekarza, zazwyczaj dobre efekty daje przyjmowanie preparatów z żelazem, witaminami z grupy B, witaminy C.
Bruzdowanie podłużne płytki paznokciowej. Zmiana polega na występowaniu bruzd pionowych na płytce paznokciowej. Jest to objaw fizjologiczny u osób starszych pogłębiający się z wiekiem. Jeśli występuje u osób młodych jest zazwyczaj cechą dziedziczną. Zmiana może być wywołana również na skutek zaburzeń ukrwienia oraz reumatoidalnego zapalenia stawów.
Bruzdowanie poprzeczne płytki paznokciowej. Polega na występowaniu jednej lub kilku bruzd poziomych i zazwyczaj spowodowane jest wadliwie wykonanym manicure tzw. cążki podczas wycinania skórek są zbyt silnie przyciskane w miejscu gdzie występuje obłączek. Zdarza się również że zmiana powstaje na skutek urazu mechanicznego lub w wyniku chorób zakaźnych organizmu lub samych paznokci. Zmiany bruzdowania poprzecznego mogą towarzyszyć łuszczycy oraz niektórym chorobom skóry. W przypadku łuszczycy charakterystyczny jest paznokieć o wyglądzie naparstka z bardzo niewielkimi zagłębieniami. Ponadto bruzdowanie poprzeczne może występować po zabiegu nakładania tipsów, akrylu, po użyciu frezarek do manicure oraz po nadmiernym piłowaniu, szlifowaniu płytki paznokciowej. Pojawiająca się stale na płytce paznokciowej jedna bruzda świadczy o uszkodzeniu macierzy.
Bielactwo paznokci. Zmiana polega na występowaniu nieregularnych różnokształtnych białych plamek na płytce paznokciowej. Odbarwienia przesuwają się ku wolnemu brzegowi płytki w trakcie wzrostu paznokcia. Mogą występować na jednym paznokciu lub kilku. Niektóre teorie uznają za przyczynę tej zmiany brak wapnia, a niektóre uważają że przyczyną zmiany są mikrourazy płytki paznokciowej powstające przeważnie podczas zabiegu manicure lub podczas wykonywania prac uszkadzających dłonie i paznokcie.
Zmiany zabarwienia płytki paznokciowej. Zmiany te występują na skutek stykania się rąk z różnymi substancjami chemicznymi albo na skutek przyjmowania niektórych leków lub też w wyniku niektórych chorób. Barwa brunatna - powstaje na skutek kontaktu z lapisem lub nadmanganianem potasu. Barwa zielonkawa lub niebieskawa - świadczy o zakażeniu drożdżakami. Barwa żółta - sugeruje zmiany w naczyniach chłonnych. Paznokcie o barwie żółtej lub sinej mogą świadczyć o używaniu ciemnych lakierów do paznokci.
Uszkodzenia mechaniczne płytek paznokciowych powstają na skutek niewłaściwego wykonania manicure, w wyniku pracy fizycznej, urazów itp. Dodatkowym niebezpieczeństwem w przypadku manicure jest używanie nie zdezynfekowanych narzędzi prowadzące do powstania zakażeń najczęściej grzybiczych samej płytki paznokciowej natomiast skaleczenia wału około paznokciowego nie zdezynfekowanym narzędziem mogą prowadzić do zakażenia miejscowego lub nawet zakażenia ogólnoustrojowego.
MANICURE. W gabinecie kosmetycznym wykonujemy dwa rodzaje manicure: klasyczny z użyciem cążek i biologiczny z użyciem substancji chemicznych rozpuszczających zrogowaciały naskórek. Technika wykonywania zabiegu:
Manicure mechaniczny: - dezynfekcja narzędzi (aldesan, lizoformina); - woda utleniona, spirytus salicylowy, płyn dezynfekcyjny do skóry, ałun; - cążki, odpychacze do skórek (metalowe, plastikowe lub drewniane) pilniki, polerki (do każdego rodzaju płytki paznokciowej należy dobrać odpowiednią grubość ziarna pilnika); - tamponiki z waty, płatki kosmetyczne, patyczki higieniczne, zmywacz do paznokci, lakiery, odżywki, maski, peelingi do paznokci; - miseczka z mydlinami i oliwką. A) opiłowanie paznokci, b) moczenie palców w miseczce z ciepłą wodą z dodatkiem mydła i oliwki (5-10 minut); c) odepchnięcie skórek i oczyszczenie zewnętrznej powierzchni płytki paznokciowej i wolnych brzegów pod spodem, następnie u prawej ręki a tymczasem druga jest w miseczce; d) wycinanie skórek cążkami; e) osuszenie rąk, ewentualne polerowanie płytki paznokciowej, przygotowanie paznokci do malowania lakierem: 1. Nałożenie kremu (maski) na dłonie (w tym momencie możemy wykonać masaż ręki) 2. Odtłuszczenie płytek paznokciowych za pomocą spirytusu salicylowego 3. Nałożenie bazy pod lakier 4. Nałożenie lakieru 5. Nałożenie utwardzacza.
Manicure biologiczny: wykonujemy wtedy gdy skórki są małe. 1. Opiłowanie płytek paznokciowych (na sucho) 2. Nałożenie patyczkiem higienicznym płynu rozmiękczającego skórki na okolice wału około paznokciowego 3. Odsunięcie zanieczyszczeń patyczkiem drewnianym 4. Usunięcie zanieczyszczeń patyczkiem higienicznym 5. Delikatne oczyszczenie wolnych brzegów płytek paznokciowych 6. Polerowanie płytki paznokciowej 7. Przygotowanie paznokci do malowania.