Zdobienia ciała i najczęstsze powikłania związane z ich wykonywaniem
Metody zdobienia ciała
-Body Piercing
-Tatuaż
-Body Modyfication
Motywacje do upiększania ciała
-zaspakajanie potrzeb psychologicznych, społecznych, kulturowych człowieka
-podnoszenie własnej atrakcyjności
-podkreślenie własnej indywidualności
-wyraz buntu, moda
-sposób wyrażania swych upodobań
-udowodnienie fizycznej wytrzymałości
-upamiętnienie ważnych wydarzeń życiowych
-uzależnienie od ozdabiania ciała kolejnymi wzorami
-pożądanie doznań bólu
Body piercing polega na umieszczaniu biżuterii w obrębie powłok ciała
Najczęściej przekłuwanymi częściami ciała oprócz małżowin usznych są:
okolice skrzydełek nosa, język, pępek (cieszący się szczególną popularnością głównie wśród kobiet), sutki, brwi, genitalia
- przed decyzją poddania się zabiegowi kolczykowania należy zapoznać się z ryzykiem możliwości wystąpienia wielu poważnych powikłań, zwłaszcza, gdy jest on wykonywany przez osoby nieodpowiednio wyszkolone, a już na pewno nie wykonywać ich samemu
- osoby niepełnoletnie powinny mieć zgodę rodziców
Powikłania po piercingu
Pojawienie się uzależnione jest od:
-użytych materiałów
-profesjonalizmu osoby wykonującej zabieg
-higieny podczas zabiegu
-pielęgnacji miejsca poddanego zabiegowi
=> czas gojenia waha się od kilku tygodni do nawet ponad roku
Reakcje przemijające
-krwawienia
-stany zapalne
-obrzęk
-zaczerwienienie
-sączenie
-świąd okolicy poddanej zabiegowi
Body piercing - powikłania
-miejscowe infekcje skóry (ropnie okolicy zausznej po zabiegach na małżowinach usznych - P. aeruginosa)
-wystąpienie stanu zapalnego rogówki- przekłucie powieki
-częste zakażenia bakteryjne w okolicach naturalnych otworów ciała, takich jak wargi czy nozdrza przednie, co związane jest z obecnością obfitej flory bakteryjnej, zarówno saprofitycznej, jak i pasożytniczej, bytującej w tych obszarach
-przetoki żołędzi prącia oraz jego zgorzel (zgorzel Fourniera)
-zabiegom przekłuwania sutków, moszny i członka mogą towarzyszyć - stany zapalne tych okolic (E.coli)
-przewlekające się stany zapalne napletka, mogą doprowadzać do wystąpienia stulejki lub załupka
-blizny, bliznowce oraz trudno gojące się rany
- przypadki zapalenia wsierdzia, uszkodzenia zastawki mitralnej po kolczykowaniu skrzydełek nosa i języka (zakażenia bakteryjne Staphylococcus epidermidis, Neisseria, czy Haemophilus aphrophilus)
-wrodzone wady serca - przeciwwskazanie do piercingu - zwiększone ryzyko występowania powikłań
-w przypadku wystąpienia dużego obrzęku skóry - ucisk na zakończenia nerwowe, a nawet trwałe ich uszkodzenie
-przerost tkanki w miejscu urazu - ziarniniaki jako odczyny na ciało obce
-rozrosty nowotworowe
-uraz przekłucia może powodować zaostrzenie zmian chorobowych u osób chorujących na łuszczycę, lub sprowokować jej wystąpienie
-nieodwracalne uszkodzenia chrząstki ucha lub nosa, których rekonstrukcja wymaga niejednokrotnie skomplikowanych zabiegów z zakresu chirurgii plastycznej
-przy kolczykowaniu języka: pęknięcia lub starcie szkliwa, uszkodzenia dziąseł, osłabienie stabilności zębów, zaburzenia mowy, ropnie mózgu
-mechaniczne uszkodzenie języka, który jest organem szczególnie dobrze ukrwionym, może prowadzić do przewlekających się krwawień i znacznej utraty krwi, zdecydowanie większe ryzyko infekcji bakteryjnych niż innych obszarów ciała
-istnieje możliwość uszkodzenia prezerwatywy przez metalowe przedmioty, co w dużym stopniu zwiększa ryzyko zakażenia się chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym wirusem HIV
-możliwość przenoszenia wielu chorób wirusowych: zakażenie wirusem żółtaczki zakaźnej typu B lub C
- reakcje alergiczne na nikiel, kobalt, mosiądz, srebro
przed zabiegiem przekłuwania ważne jest upewnienie się czy u danego pacjenta nie występuje nadwrażliwość na składniki materiału z którego wykonana jest biżuteria
mogą być używane tylko i wyłącznie te metale, które nie powodują wystąpienia odczynu alergicznego. Zalicza się do nich: stal chirurgiczną, 14 bądź 18 karatowe lite złoto, tytan, platynę
w UE od 2000 r. istnieje zakaz stosowania biżuterii zawierającej nikiel
Body piercingu - zasady postępowania
-zabiegi powinny być wykonywane w warunkach sterylnych, dotyczy to zarówno biżuterii, jak i okolicy ciała poddanej przekłuciu
-należy unikać nadmiernego dotykania i pociągania kolczyków, pamiętając o konieczności utrzymania ich w idealnej czystości oraz stosować w miarę potrzeby środki dezynfekujące
-w przypadku umieszczenia biżuterii w jamie ustnej, ważnym jest stosowanie po każdym posiłku, specjalnych antybakteryjnych płynów, co zapobiegnie wystąpieniu zakażeń jamy ustnej
Tatuaż
termin tatuaż pochodzi od tahitańskiego zwrotu „tatau” oznaczającego „ranić”
polega na przypadkowym wniknięciu lub celowym wprowadzania barwników do skóry
Rodzaje tatuażu
-ozdobny - trwały vs nietrwały
-kosmetyczny - makijaż permanentny
-medyczny - służący do kamuflowania zmian skórnych
pourazowy, w którym cząsteczki kurzu, brudu, szkła czy metalu zostają bezładnie rozmieszczone w skórze
-amalgamatowy, będący wynikiem zabiegów dentystycznych
Tatuaż - stosowane barwniki
-siarczan rtęci (cynober - HgS) - kolor czerwony
-sole chromu - kolor zielony
-sole kadmu - kolor żółty
-sole kobaltu - kolor jasnoniebieski
-sole żelaza - odcienie brązu
Nietrwały tatuaż ozdobny - Henna
-henna naturalna pozyskiwana z drzewa Lawsonia Inermis (Afryka, Bliski Wschód i Indie)
środek stosowany do barwienia włosów, brwi i paznokci, a także do farbowania skóry i tekstyliów
-na Bliskim Wschodzie, w Indiach i Afryce od ponad 5000 lat wykorzystywana jest do upiększania ciała
-znana z działania antybakteryjnego oraz właściwości chłodzących
Tatuaż henną
-jest bezbolesny i nietrwały (2-3 tygodnie)
-sztuka henny lub mehndi to wykonywanie na skórze dłoni lub stóp niepowtarzalnych kompozycji
-nadal praktykuje się tradycyjne zdobienie henną dłoni i stóp panny młodej podczas ceremonii zaślubin w krajach arabskich, co ma zapewnić nowożeńcom szczęście, zdrowie, miłość, płodność i powodzenie finansowe
-zainteresowaniem cieszy się również zdobienie ciała w społeczeństwach zachodnioeuropejskich i amerykańskich
-kolor tatuażu z henny naturalnej jest brązowy lub czerwonawo-brązowy\czynnik aktywny 2-hydroksy-1,4-naftochinon
- czarna henna zawiera składnik PPD-parafenylodwuaminę
Nietrwały tatuaż ozdobny - Harquus
-Harquus jest czarnym barwnikiem tradycyjnie wytwarzanym z żywicy i olejów roślinnych z dodatkiem sproszkowanego węgla, sadzy i celulozy
-w skład chemiczny obecnie używanych farb Harquus wchodzą m.in. alkohole izopropylowy i etylowy, celuloza i jej pochodne, olej rycynowy, ultramaryna i tlenek żelaza
-tatuaż wykonany barwnikiem Harquus utrzymuje się na skórze od 1 do 5 dni
-gdy zachodzi potrzeba natychmiastowego usunięcia tatuażu, wystarczy przetrzeć skórę alkoholem izopropylowym
Tatuaż kosmetyczny Makijaż permanentny
-barwnik podawany jest do naskórka
-makijaż utrzymuje się 3-5 lat, barwnik blednie o około 20% rocznie
-polecany jest dla kobiet aktywnych, osób z wadą wzroku i starszych, które nie są w stanie namalować równych linii, oraz w wypadku nadwrażliwości na kosmetyki kolorowe
-zalety tatuażu kosmetycznego to: wodoodporność i oszczędność czasu
Tatuaż kosmetyczny-zastosowanie
konturowanie brwi
konturowanie ust
korekta kształtu oka
Tatuaż medyczny- Mikropigmentacja chirurgiczna
-dotyczy głównie miejsc w obrębie twarzy, szyi i kończyn górnych
-stosowana u pacjentów z bliznami, zmianami skóry po wypadkach, po operacjach chirurgicznych, transplantacji skóry i oparzeniach
-poprawia wizerunek
-korzystnie wpływa na samopoczucie osób, którym przywrócono wygląd sprzed choroby, czy wypadku, albo zatuszowano defekty utrudniające codzienne życie
Tatuaż medyczny - zastosowanie
-tuszowanie blizn po cesarskim cięciu
-tuszowanie ognisk odbarwień w przebiegu bielactwa i urazów
-tuszowanie blizn pozostałych po operacji plastycznej, np. u dzieci, które urodziły się z rozszczepem wargi
-rekonstrukcja otoczki brodawki sutkowej na endoprotezach (po mastektomii)
-w łysieniu plackowatym, androgenowym, rozlanym oraz po transplantacji włosów
-tuszowanie ubytków w czerwieni wargowej po przebytej opryszczce
Body Modyfication
-branding - tatuaż wypalany, który ma charakter blizny, a do jego wykonania stosuje się nagrzaną formę, bądź kwas, którym wypala się wzór
--skaryfikacje (cykatryzacja, cutting) - tatuaż bliznowy, wykonywany poprzez kilkakrotne nacinanie skóry. Czasami w ranę wcierany jest specjalny barwnik, nadający skaryfikacji odpowiedni kolor. Cykatryzację wykonuje się skalpelem, ostro zakończonymi patyczkami, muszlą, ostrym kamieniem (w zależności od regionu geograficznego)
-implantacje podskórne-wszczepianie trójwymiarowych implantów w celu zmiany powierzchni skóry
Możliwość występowania powikłań powinna być uwzględniana przez osoby poddające się tego typu zabiegom
Tatuaże - powikłania
-kontaktowe zapalenie skóry związane z wprowadzeniem substancji uczulającej (siarczan rtęci, PPD, harquus)
-pokrzywki (chlorek kobaltu)
-reakcje fotoalergiczne, głównie na czerwone i żółte barwniki
PPD
-może być przyczyną odczynów alergicznych, drażniących, co następuje po upływie 2-10 dni w miejscu aplikacji barwnika
-ryzyko uczulenia zależne jest od czasu kontaktu ze skórą oraz stężenia (>16%)
-w USA oraz w Unii Europejskiej PPD dopuszczona jest do stosowania tylko i wyłącznie w farbach do włosów w maksymalnym stężeniu 6%
-zakazane jest stosowanie PPD w farbach do rzęs, brwi i ciała
-reakcje nadwrażliwości o charakterze wypryskowym lub z obecnością różnopostaciowych rumieni
-pozapalne zmiany barwnikowe hyper- i hypopigmentacja (u osób z III i IV fototypem skóry)
-krzyżowe reakcje na związki azowe, sulfonoamidy, kwas para-amino benzoesowy, sulfonylomocznik i benzokainę
-reakcje typu odczynu na ciało obce - ziarniniaki (siarczan rtęci, sole kadmu, kobaltu, chromu)
-bliznowce
-chłoniaki rzekome
-zlokalizowane lub uogólnione infekcje skóry o etiologii bakteryjnej, wirusowej i grzybiczej
(Impetigo contagiosa, Ecthyma, Acne varioliformis, Erysipelas, Cellulitis, Gangrene, Zygomycoses, Tinea cutis glabrae)
- posocznica i zapalenie wsierdzia
-ujawnienie lub zaostrzenie przebiegu współistniejących chorób dermatologicznych takich, jak łuszczyca, liszaj płaski (objaw Köebnera), sarkoidoza, czy toczeń rumieniowaty
-używanie niesterylnych igieł, czy zanieczyszczonych barwników może być przyczyną wystąpienia chorób zakaźnych: opryszczki, brodawczaka, mięczaka zakaźnego, czy wirusowego zapalenia wątroby typu B i C, zakażenia HIV
-przypadki zakażenia tężcem, trądem i gruźlicą
-możliwość pojawienia się w obrębie tatuaży raków podstawnokomórkowych, kolczystokomórkowych oraz czerniaka
Tatuaż kosmetyczny- powikłania
-związane z nieprawidłowo wykonaną implantacją barwnika i uzyskaniem niekorzystnego efektu estetycznego, odnośnie koloru i kształtu
-zblednięcie i migracja barwnika
-odczyny drażniące i alergiczne
-ziarniniaki, bliznowacenie
Tatuaż - przeciwwskazania
-choroby skóry m.in. łuszczyca, opryszczka,
-odczyny alergiczne
-hemofilia
-cukrzyca
-infekcje
-ciąża
-przyjmowanie leków sterydowych
Techniki usuwania tatuaży
Lasery: rubinowy o długości fali 694 nm
Nd:YAG 532 nm lub1064 nm
aleksandrytowy 755 nm
CO2
Efekty niepożądane po usuwaniu tatuaży
-bliznowacenie
-zaburzenia barwnikowe: hypo- i hiperpigmentacja
-infekcje
-krwawienie
-brak możliwości całkowitego usunięcia tatuażu
-zmiana barwy tatuażu, z możliwością jej intensyfikacji
Tatuaż - zasady postępowania
-zabiegi powinny być prowadzone w warunkach profesjonalnych z zachowaniem wszelkich zasad sterylności procedur
-konieczność instruktażu odnośnie postępowania po zabiegu:
- przez tydzień nie myć skóry mydłem
- nie pocierać miejsc poddanych zabiegowi
- natłuszczać i nawilżać skórę
- stosować filtry UV
- nie korzystać z solarium, sauny oraz basenu
-dawcy krwi po wykonaniu tatuażu nie mogą jej oddawać przez okres 12 m-cy