Przewodnik po wybranych miastach i krainach Mitów Cthulhu


Przewodnik po wybranych miastach i krainach Mitów Cthulhu

 
"Spoglądając w niebiosa, dotrzeć możesz swym umysłem w najodleglejsze ich granice. Istnieją tam sfery, które żyją innym aniżeli ziemskim życiem, kiedy tylko poświęcisz im myśl. Przyciągają wędrowca, gdyż istnieją tylko dzięki niemu. Gdy tylko nawiąże on z nimi kontakt, świadome swej marności, pragną go podtrzymać, jak długo mogą. Doprawdy, dziwne prawa nimi władają. Posiadają owe światy swą świadomość, której nie dostrzeże żaden ich mieszkaniec. Byt takowy znajduje się bowiem ponad wszystkim, co w nim egzystuje. To zaś z kolei jest tak małe, że staje się niedostrzegalne z zewnątrz. Oto prawo ich istnienia. Światów takich jest miriad i więcej".

Abbith

Świat z siedmioma słońcami i podwójną gwiazdą o nazwie Xoth. Podobno kraina ta była więzieniem Nyarlathotepa. Mówi się też, że na Xoth mieszkał Cthulhu zanim przybył na ziemię.

Achoravomas

Budząca grozę wulkaniczna góra położona w królestwie Tscho Vulpanomi.

Aguil

Nadmorskie miasto na zachodnim wybrzeżu Mhu Thulan, słynne ze swych sadów i ogrodów.

Albion

Wyspa ta leży pomiędzy Słupami Herkulesa w północnej części oceanu zachodniego. Jej krańce to białe klify, stąd też jej nazwa. Poza nimi rozciągają się płaskie łąki. Niegdyś wyspę zamieszkiwała dziwna rasa, która pozostawiła po sobie budowle przypominające monolity. Legenda głosi, że Albion położone jest w środku naszego świata, a krąg monolitów w jej centrum jest bramą, która łączy krzyżujące się linie mocy przebiegające przez całą ziemię.

Arkham

To fikcyjne miasto w Massachusetts, gdzie toczy się akcja wielu opowiadań Lovecrafta. Arkham podobno położone jest w odległości kilku godzin od Bostonu. Znajduje się tam Uniwersytet Miskatonic. To w bibliotece uniwersyteckiej Wilbur Whateley, bohater opowiadania "Koszmar w Dunwich", znalazł egzemplarz Necronomiconu, który posłużył mu do bluźnierczych rytów ku czci swego ojca Yog-Sothotha. Biblioteka rozkwitła dzięki działalności kapitana Jeremiah Orne, który wyłożył spore fundusze na książki. Założone w XVII wieku, Arkham stało się w XVIII wieku dużym portem morskim. W 1692 Arkham wysłało czarownicę Keziah Mason do Salem na proces o czary. Pod koniec XIX wieku miasto przeżyło powódź, która zniszczyła jego większą część. Zdołano jednak je odbudować.

Antanôk

Dawna planeta położona pomiędzy Marsem i Jowiszem. Została ona zniszczona, lecz zanim to się stało planeta ta pozostawała w pewnym związku z Ziemią. Mówi się nawet, że ludzkość to potomkowie kolonistów z Antanôk. Inna nazwa tej planety to Antanoth.

Antarktos

Góra, w której podobno spoczywa uśpiony Groth-golka, ptasi bóg.

Arkya

Królestwo słynące z magów. Podobno tam po raz pierwszy zgromadzili się kapłani Dirka.

A'zani

Podziemna rzeka, która niegdyś płynęła w okolicy podziemnego miasta położonego pod Irem. Obecnie jej koryto jest zupełnie suche, gdyż przestała płynąć, gdy wymierali mieszkańcy podziemnego miasta. Jednak kiedyś jej woda stanowiła źródło fontann w Irem. W jaskiniach, gdzie niegdyś przepływała, można znaleźć grobowce pogrzebanych tam mieszkańców bezimiennego miasta.

Bezimienna Pustynia

Teren położony w południowo-wschodnim krańcu Mhu Thulan sięgający Gór Nephtarya. Dziwne plotki krążą o tej pustyni. Podobno Nyarlathotep ma gdzieś tutaj swą Czarną Cytadelę.

Borea

Kraina w innym wszechświecie. Są tam trzy księżyce. Więzienie, gdzie umieszczony został Ithaqua przez Starszych Bogów. Uwolnił się on jednak i ponownie wolny przemierza światy wraz z wiatrem.

Carcosa

Kraina położona na brzegu Jeziora Hali w gwiazdozbiorze Hiady. Widać tam dwa słońca. Carcosa wraz ze swą czarną wieżą z ciemnego nefrytu jest siedzibą Hastura. Czasami Hastur zmienia rzeczywistość, przenosząc części ziemi na Carcosę wraz z ludźmi.

Chorazin

Zaginione miasto, znane także jako Beled el-Djinn lub Kara-Shehr. Podobno miasto to zostało w dawnych czasach przeklęte i służyło jako miejsce kultu Zewnętrznych Bóstw.

Commorion

Stolica Hyperborei, miasto zbudowane z granitu i marmuru. Commorion było jednym z najpotężniejszych miast w swym czasie. Potem najechane zostało przez potomstwo Knygathin Zhaum. Jeszcze później zamieszkiwała je rasa wywodząca się od Tsathoggui. W południowej części miasta znajdują się bagna i zarośla.

Cykranosh

To dawna nazwa planety Saturn używana przez mieszkańców Hyperborei. Nazwa ta pochodzi z języka Mhu Thulan. Stamtąd na ziemię przybył Tsathoggua i Atlach-Nacha, olbrzymia pajęcza istota, której sieć sięga ponad Wielką Otchłanią, pomiędzy światem snu i jawy.

Kraina Snów

Wejściem do tej tajemniczej krainy jest Brama Głębokiego Snu i Zaczarowany Las. Kraina Snów obejmuje mnóstwo zapomnianych miejsc, królestw i miast, a jej mieszkańcy są, podobnie jak wszystko w tej krainie, przelotni i nieuchwytni. Wędrowiec, któremu uda się tam trafić, napotka takie rasy jak szantaki, zoogi, ghoule, czy istoty nocy, a także miasta takie jak Ulthar, Dylath-Leen, czy Mnar. Niektóre z tych miejsc istnieją w wielu wymiarach - zarówno w Krainie Snów, jak i w świecie ludzi, jak np. Kadath, Nasht, czy Kaman-Thah. Ich mieszkańcy również odwiedzają inne krainy, tak jak ghoule, które potrafią się swobodnie poruszać pomiędzy światem snu i jawy przez tajemne tunele gdzieś w Dolinie Pnath, poniżej Wielkiej Otchłani. Kraina Snów opisana jest dokładnie przez Randolpha Cartera, który wyrusza w podróż ku nieznanemu Kadath przemierzając królestwa snów przeplatające się z miejscami istniejącymi na jawie. Poza Tanariańskimi Wzgórzami Krainy Snów znaleźć można zapomniane ścieżki prowadzące do najciemniejszych wymiarów snów i jawy. Tam gdzieś znajduje się wejście do mrocznych krypt i korytarzy Zin prowadzących do zapomnianego miasta R'lyeh, gdzie spoczywa Pan Snów.

Dunwich

Miasto to znajduje się na północy Massachusetts (również jest fikcyjne). Nikt nie pamięta jego początków. Mieszkańcy wiedzą jedynie, że zawsze rozgrywały się tam przerażające wydarzenia. Większość domów jest opuszczona i zniszczona przez czas. Od czasów horroru jaki wydarzył się tutaj w 1928 r, zdjęto wszystkie drogowskazy prowadzące do miasteczka. Jedynymi mieszkańcami są tutaj potomkowie rodzin Whateley i Bishop. To właśnie w rodzinie Whateley wydarzył się ów słynny koszmar związany z przywołaniem na ziemię Yog-Sothotha, jednego z Zewnętrznych Bóstw, którego potomka, przerażającego stwora, urodziła Lavinia Whateley.

Glyu-Uho

To inna nazwa gwiazdy Betelgeuse w języku krainy Mu zwanym Naacal. Glyu-Uho to gwiazda, z której Starsi Bogowie przybyli by stoczyć walkę z Wielkimi Przedwiecznymi. Mówi się też, że na gwieździe tej znajduje się brama prowadząca do krainy Elysia, siedziby Starszych Bogów.

Góry Eiglophian

Przedziwne góry o szklanych zboczach, w których wydrążono liczne tunele. W centrum pasma leży góra Voormithadreth.

Gwiazdy

Niektóre ze znanych gwiazd są siedzibą lub miejscami w pewien sposób powiązanymi z Mitologią Cthulhu. Oto siedem głównych:

- Fomalhaut (Alpha Pisces Australis) - siedziba Chtuggi, jednego z Wielkich Starych Bóstw, istoty, której ciało jest żywą plazmą. Cthugga jest panem ognistych wampirów.

- Aldebaran (Alpha Tauri)- uważana czasem za dom Hastura. Według Mitów, Aldebaran jest miejscem, gdzie dawniej mieszkało wiele bóstw zanim przybyły na ziemię.

- Algol (Beta Persei) - często wspominana "gwiazda demonów"

- Betelgeuse (Alpha Orion) - gwiazda, gdzie znajdowała się siedziba Starszych Bogów

- Polaris (Alpha Ursae Minoris) - "oś nieba", punkt odniesienia do innych gwiazd, kiedy ustawią się na "właściwych pozycjach"

- Arcturus (Alpha Bootes) - czerwona gwiazda, która pojawia się w snach bohatera opowiadania "Beyond the Wall of Sleep".

- Sirius (Alpha Canis Majoris) - gwiazda często łączona z Dagonem i Nyarlathotepem

Haddath

Ognista planeta, nazywana też Haddoth lub Urakhu. Znajduje się blisko gwiazdozbioru Hydry, a zamieszkana jest podobno przez chtonian, istoty, z którym najbardziej znany jest Shudde M'ell. Krążą pogłoski, że na planecie tej mieszkała kiedyś Shub-Niggurath.

Hatheg

Wioska położona gdzieś w Krainie Snów. Zasłynęła z powodu góry Hatheg-Kla, na którą od czasu do czasu przybywają Wielcy Przedwieczni w swych okrętach z chmur. Na tą górę wspiął się Barzai wraz z młodym kapłanem Alatem, by ujrzeć Przedwiecznych. Mieszkańcy Hatheg zorganizowali wyprawę w poszukiwaniu Barzaia, lecz zaginął on bez śladu.

Hyperborea

Odpowiednik Atlantydy w opowiadaniach Lovecrafta.

Ib

Miasto w pobliżu Mnar, jedno z najstarszych miast będących miejscem bluźnierczych kultów.

Iqqua

Najważniejsze miasto w królestwie Mhu Thulan, na północ od Gór Eiglophian. Tutaj znajduje się główny ośrodek kultu bogini Yhoundeh.

Innsmouth

Kolejne fikcyjne miasto w Massachusetts, położone pomiędzy Newburyport i Arkham. W Innsmouth zamieszkiwała dziwna rasa potomków Istot z Głębi, pół-ludzie, pół-ryby, którzy czcili swego boga Dagona i Matkę Hydrę. W Innsmouth znajdował się tajemny kult zwany Ezoterycznym Zakonem Dagona, a jego mieszkańcy nie umierali, lecz gdy nadszedł czas, dołączali do swych przodków w wodnym królestwie.

Irem,

Miasto Filarów z opowieści Lovecrafta. Położone podobno jest na półwyspie Arabskim, a wzmianki o nim znaleźć można w Koranie, "Baśniach z tysiąca i jednej nocy" i w perskim zbiorze wierszy "Rubaiyat". Według nich, Irem było niegdyś zamieszkane przez plemię Ad, które zostało zniszczona dawno temu za swe występki. Irem utożsamiane jest z miastem Ubar niedaleko pustyni Rub-al Khali. To właśnie w Irem spędził kilka lat mityczny autor Necronomiconu - Abdul Al-Hazred.

Kadath

Górska kraina położona na Mroźnym Pustkowiu, stykająca się zarówno z Krainą Snów jak i ze światem jawy. Znajduje się tam onyksowy zamek, siedziba Azathotha i Nyarlathotepa, posłańca Przedwiecznych. Kadath opisywane jest jako przerażająca kraina, gdzie żaden człowiek nie ośmieli się wkroczyć. Jedynie ci, którym sprzyjają Stare Bóstwa ujrzeli tą krainę. Według Kennetha Granta, Kadath odpowiada kabalistycznej sefirze Chokmah.

Kingsport

Port w Massachusetts spoczywający w uśpieniu. Tutaj kraina snów styka się z rzeczywistością. Tam też znajduje się Wysoki Dom w Mgłach, gdzie czasem pojawiają się Starsi Bogowie.

Klr

Niemal wygasła gwiazda, położona w pobliżu Shaggai. Jej jedynym mieszkańcem był Crxyxll.

Ktynga

Jest to niebieskawa kometa, która obecnie znajduje się w pobliżu gwiazdy Arcturus. Jest ona gorąca i posiada m.in. zdolność do przemieszczania się w przestrzeni z prędkością większą niż prędkość światła. Planeta ta jest zamieszkana przez ogniste wampiry i Fhtagguę, najwyższego kapłana ognistego boga Cthuggi.

Lomar

Wielkie lodowe królestwo, które istniało setki tysięcy lat temu. Zamieszkane było przez potomków ludzi z K'n-yan. Król Lomar poddał się wymianie umysłów z Wielką Rasą Yith. 26 tys. lat temu została zaatakowana przez Inuto i kanibali Gnophkehs. Stolicą Lomar jest Olathoe.

L'gy'hx

Jest to nazwa planety Uran. Zamieszkują ją metaliczne istoty o wielu nogach i kształcie sześcianu. Czczą one bóstwo L'rog'g, któremu raz w roku składają w ofierze własne nogi odcinając je. Przez jakiś czas planeta była też zamieszkana przez Owady z Shaggai (Shan), które wybudowały tutaj miasto i przyjęły kult tutejszego bóstwa. Lecz rdzenni mieszkańcy L'gy'hx nigdy nie byli w pełni przyjaźni przybyszom i po konflikcie religijnym pomiędzy wyznawcami L'rog'ga i Azathotha, Shan opuścili planetę.

Wzgórze Meadow

Miejsce niedaleko Arkham, gdzie odprawiano mroczne ryty ku czci bóstw z Mitologii Cthulhu. W pobliskiej dolinie Keziah Mason odprawiała swe bluźniercze czary.

Mhu Thulan

Północna część Hyperborei, o której mówi się, iż była jedną z pierwszych ludzkich cywilizacji. Obejmowała ona kilka prowincji takich jak Zabdamar, czy Iqqua.

Mnar

Kraina położona podobno gdzieś na półwyspie arabskim. Obejmuje m.in. zaginione miasta Ib i Sarnath.

Naat

Wyspa nekromantów. Podobno kontrolowana jest przez czary potężnych magów, którzy ją zamieszkują. Żaden człowiek nie wydostaje się z Naat żywy. Żeglarze, którzy tam trafiają, stają się po swej śmierci sługami nekromantów.

N'kai

Czarny Świat w K'n-yan, krainie podziemnych jaskiń oświetlonych niebieskim światłem.

Nastrond

Lodowa otchłań, z której przyzwane są demony.

Oriab

Wyspa na południowym morzu Krainy Snów. Znajduje się tam góra N'granek.

Płaskowyż Leng

Kraina istniejąca w wielu wymiarach, zamieszkana przez rasę Tcho-Tcho i fioletowe pająki obdarzone wielką inteligencją. Leng leży na wschód od Gór Szaleństwa. Mówi się, że istnieje tam miasto będące ośrodkiem kultu Wielkich Przedwiecznych.

Ponape

Wyspa położona zaledwie o dziesięć dni drogi od R'lyeh, gdzie spoczywa śpiący Cthulhu. Utożsamia się ją z ruinami Nan Madol, legendarnego miasta, które uważa się za pozostałości zaginionego kontynentu Lemurii.

R'lyeh

Miasto zatopione gdzieś na Pacyfiku, w którym spoczywa uśpiony Cthulhu czekając na swój powrót. Gdy gwiazdy będą na odpowiednich pozycjach, R'lyeh wyłoni się ponownie na powierzchnię. R'lyeh nazywane jest też "czarnym miastem", a kształty znajdujących się tam budowli nie przypominają stosowanej przez człowieka geometrii. R'lyeh podobno wyłoniło się na krótki czas w marcu 1925r, o czym pisze w swych dziennikach Gustaf Johansen, po czym ponownie ukryło się w wodach oceanu na początku kwietnia tego samego roku. Spoczywa odtąd czekając na właściwy układ gwiazd.

Roba el Khaliyeh

Pustynia, na której znajdują się setki przejść do innych wymiarów i światów, między innymi do zaginionego miasta Irem, w którym podobno zamieszkiwał Abdul Al Hazred. Pustynia zamieszkana jest przez ghule i inne istoty żywiące się zwłokami i napadające na wędrowców, a także cienie zmarłych. W magicznym sensie jest ona odpowiednikiem Daath i odgrywa ogromną rolę w magii arabskiej. Arabscy magowie (Muqarribun) wchodzą na nią w zmienionych stanach świadomości, skąd podróżują poprzez liczne bramy, jakie znajdują się na niej. Legenda głosi, że bramy te istnieją w postaci wirujących kolumn pyłu. W dzień przypominają tańczące słupy, nocą świecące wieże. Można je otworzyć tylko, gdy gwiazdy znajdą się na odpowiednich pozycjach.

Siedem sfer planetarnych

Planety powiązane są zazwyczaj ze Starszymi Bogami: Merkury z Nebo, Wenus z Inanną, Mars z Nergalem, Jowisz z Mardukiem, Saturn z Ninibem (Adarem), Ksieżyc z Nanną, a Słońce z Szamaszem. Poza nimi jest Igigi, sfera Zodiaku.

Góry Szaleństwa

Nazwa pojawiająca się w pismach Profesora Dyera z Uniwersytetu Miskatonic. Góry te wyższe są od najwyższych gór na ziemi. Ich szczyty są czarne, a same góry pochodzą z pradawnych czasów. Przez góry prowadzą przejścia do Leng.

Sharnoth

Czarna planeta z głęboką studnią, która jest bramą do wszystkich istniejących przestrzeni i czasów. O Sharnoth mówi się, iż jest właściwą siedzibą Nyarlathotepa.

Shaggai

Siedziba rasy Shan.

Ulthar

Starożytne miasto leżące w Krainie Snów, gdzie kot jest zwierzęciem świętym. Nie wolno zabijać tutaj kotów. Prawo to zostało prawdopodobnie ustanowione po historii jaka wydarzyła się w Ulthar. Otóż przybyła niegdyś do tego miasta karawana z Egiptu z małym chłopcem o imieniu Menes, który miał czarnego kota. Kot ten został zabity przez starego człowieka i jego żonę, którzy nienawidzili wszelkich kotów. Wtedy chłopiec rzucił klątwę, która spowodowała, że wszystkie koty z miasta wdarły się do chaty owych ludzi i pożarły ich. Od tej pory ustanowiono prawo, że żaden kot w mieście nigdy nie zostanie zabity.

Valusia

Jedno z dawnych, zaginionych miast. Zamieszkałe przez ludzi-węży.

Wysokie Miasto

Pierwotnie była to siedziba Starszej Rasy, która przybyła na ziemię długo przed pojawieniem się człowieka. Miasto składa się z monumentalnych budowli i wież, tak wysokich, że sięgają chmur, a ich wierzchołki są niewidoczne z ziemi. Wysokie Miasto jest też charakterystyczne ze względu na swe kolory. Posiada trzy słońca, z których jedno jest czerwone, drugie żółte, a trzecie niebieskie. Razem dają one niezwykłe światło oświetlające miasto. Jego mieszkańcami są istoty o pięciu nogach, z rękami przypominającymi gałęzie drzewa i szare skrzydła, dzięki którym mogą latać.

Wyspy Chaosu

Magiczna grupa wysp, na których znajduje się Czarna Cytadela, siedziba Nyarlathotepa. Nie jest to jednak stałe miejsce i nieustannie zmienia swą pozycję.

Xoth

Ciemna zielona podwójna gwiazda położona poza Abbith. Uważa się, że zamieszkiwał ją Cthulhu zanim przybył na ziemię. To tutaj Cthulhu połączył się z Idh-yaa, czego wynikiem były jego dzieci: Ghatanothoa, Ythogtha, Zoth-Ommog. Podejrzewa się, że Xoth to nic innego jak gwiazda Syriusz, gdyż jej nazwa przypomina "Sothis", egipskie określenie Syriusza.

Yekub

Wieczna planeta istniejąca gdzieś na krawędzi wszystkich światów, zamieszkana przez dziwne robactwo.

Yaddith

Planeta zamieszkana przez dhole. Znajduje się tam bazaltowa góra Yaddith-Gho z ogromną kamienną warownią na szczycie. Warownia ta stoi opuszczona, lecz niegdyś zamieszkiwali ją potomkowie Yuggoth. W kryptach pod warownią mieszka Ghatanothoa, któremu kiedyś składano ofiary w marmurowej świątyni u stóp góry. Mówi się też, że Yaddith było kiedyś siedzibą Shub Niggurath.

Yoth

Podziemny świat oświetlony czerwonym światłem. Zamieszkują go czteronogie, pół-ludzkie istoty.

Yuggoth

Nazwa planety Pluton. Siedziba rasy Mi-Go, która zbudowała tam miasta a czarnymi wieżami bez okien i dziwne grzybiaste ogrody. Yuggoth zwana jest czarną planetą. Poza budowlami Mi-Go można tam też napotkać dawne mosty na czarnych rzekach pozostawione przez tajemniczą rasę, która zaginęła nim Mi-Go przybyły na tą planetę. To tam powstał Lśniący Trapezord, który następnie przewieziony został na ziemię. Na Yuggoth istniał tez podobno kult Yog-Sothotha, chociaż planeta ta uważana jest za pierwszą siedzibę Azathotha. W interpretacji kabalistycznej, Yuggoth odpowiada Kether na Drzewie Życia.

Y'ha-nthlei

Siedziba Istot z Głębi, rasy stworzonej przez Dagona i Matke Hydrę. Droga do Y'ha-nthlei znajduje się gdzieś w pobliżu Innsmouth.

Yhe

Zaginione królestwo złożone z licznych wysp, które znajdować miało się gdzieś na Pacyfiku.

Yith

Odległa planeta, skąd podobno przybyła na ziemię Wielka Rasa Yith.

Labirynty Zin

Znajdująca się pod Yoth sieć korytarzy i krypt, które prowadzą do różnych wymiarów i światów. Tam też znajduje się wejście do zapomnianej świątyni prowadzącej do R'lyeh.

Zaginione Miasto poniżej Irem

Poniżej legendarnego miasta Irem znajduje się jeszcze dawniejsze miasto, które wykute zostało w skale, a jego mieszkańcy byli istotami przypominającymi z wyglądu krokodyle. Korytarze i uliczki tego miasta są niskie, gdyż mieszkańcy przeważnie chodzili na czterech nogach, nie wyprostowani jak ludzie. Sufity lśnią zielonym światłem, a ściany pokryte są malowidłami przedstawiającymi dzieje zamieszkującej miasto rasy. Gdy Irem było w czasach swej świetności, istniały tam tajne kulty, które czciły mieszkańców podziemnego miasta i składały im ofiary z ludzi. Z biegiem czasu wymarli oni jednak wszyscy, a miasto pozostaje obecnie puste. Znajduje się w nim komnata, w której zachowały się portale do innych wymiarów - jest siedem miejsc, do których można odbyć podróż z owej komnaty: są to: Leng, Wysokie Miasto, R'lyeh, Yuggoth, Atlantyda, Kadath i Albion.

Zothique

Zaginiony kontynent. Krążą opowieści, że rasa ludzka przeniesie się na Zothique i będzie tam przebywać dopóki nie wyginie całkowicie.

Zul-Bha-Sair

Miasto w Krainie Snów słynące z kultu Mordiggiana, boga śmierci i nekromancji. Mieszkańcy nie chowają swoich zmarłych, lecz oddają ich ciała kapłanom Mordiggiana. Umieszczane są następnie w świątyni, gdzie po pewnym czasie pojawia się sam bóg śmierci i pożera pozostawione mu zwłoki.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zabytki wybranego miasta wejherowa
Przewodnik po sztuce uczenia literatury Bortnowski
Przewodnik po Wloclawku
plik,382,465,przewodnik po funduszach strukturalnych dla msp na lata 2007 2013
Przewodnik po malowaniu
23965 Przewodnik po prawie int Nieznany
Biecek P Przewodnik po pakiecie R [fragment]
przewodnik po szlakach PTTK okolic Zielonej Góry
Odkrywamy Wschód 2015 Przewodnik po miejscach wyjątkowych
Przewodnik po szkole, ZHP - przydatne dokumenty, Zbiórki pojedyncze
13 14 Przewodnik po programie podstaw dydaktykiid 14580
Przewodnik po Pomocy wizualnej Oceny Utraty krwi w krwotokach polozniczych
Porady Motor Przewodnik po silnikach silniki francuskie
Przewodnik Po P Karnym
Przewodnik po prawie karnym
S Bortnowski, Przewodnik po sztuce uczenia literatury
Przewodnik po chlopakach

więcej podobnych podstron