PRZECHOWYWANIE WARZYW PRZEZ ZIMĘ

Aby zapewnić sobie dostęp w okresie zimowym do świeżych warzyw pochodzących z naszej działki lub ogródka, konieczne jest przestrzeganie pewnych zasad - nie tylko co do sposobu przechowywania warzyw, ale również co do wyboru odmian nadających się do przechowywania, sposobu ich uprawy i terminu zbioru.

Jakie warzywa można przechowywać

Do przechowywania przez zimę nadają się buraki, cebula, czosnek, chrzan, marchew, pietruszka, skorzonera, selery, pory i kapusty. Warzywa takie jak kalarepa, kalafior, rzodkiewka, pomidor czy ogórek, mogą być również przechowywane, ale zaledwie przez kilkanaście dni. Najmniejszą trwałość mają natki warzyw i warzywa liściowe, które można przechowywać nie dłużej niż przez kilka dni.

Nie bez znaczenia jest wybór odpowiedniej do przechowywania odmiany, choć obecnie w sklepach ogrodniczych można kupić bardzo dużą gamę odmian warzyw dobrze się przechowujących. Podajemy zatem jedynie przykłady odmian, jakie najlepiej się przechowują. Z polskich odmian cebuli do długotrwałego przechowywania doskonałe są późne odmiany: Sochaczewska (łagodna w smaku) i Wolska (o smaku ostrym). Spośród kapust polecamy odporne na pękanie: Aros F1, oraz Langedijker HOR. Wśród odmian marchwi, najlepszą trwałość przechowalniczą mają odmiany późne, takie jak Jawa, Koral i Perfekcja. W przypadku buraków, pietruszki i selerów, większość uprawianych w Polsce odmian ma podobną trwałość przechowalniczą.

Kiedy przeprowadzić zbiory

Kolejnym czynnikiem mającym niebagatelne znaczenie, jest stopień dojrzałości w momencie zbioru. Najlepiej przechowują się warzywa wyrośnięte, ale nie przejrzałe. Termin zbioru jest szczególnie ważny w przypadku cebuli i czosnku. Co ciekawe, w przypadku warzyw korzeniowych (buraki, marchew, pietruszka) większe znaczenie ma właściwy termin siewu - siew opóźniamy do przełomu maja i czerwca. Siew opóźniony stosujemy również w przypadku kapusty Kamienna Głowa (wysiew na początku maja). Odmiany kapust bardziej odporne na pękanie główek wysiewamy wcześniej (od końca marca do połowy kwietnia).

Zbiór warzyw do przechowywania przeprowadzamy przy bezdeszczowej pogodzie. Warzywa należy dokładnie przejrzeć i do przechowywania przeznaczyć tylko egzemplarze dobrze wyrośnięte, zdrowe i nieuszkodzone, które nie uległy przemarznięciu.

Warunki przechowywania

Cebulę możemy zapleść w wianki i powiesić na przewiewnym strychu. Marchew układamy w piwnicy w skrzynkach wypełnionych wilgotnym piaskiem. Natki usuwamy. Kapusty nie przysypujemy piaskiem. Warto natomiast rozłożyć pod nią cienką warstwę słomy. Co zrobić aby przechowywane warzywa jak najdłużej zachowały świeżość? Poznaj sekrety przechowywania warzyw. Zobacz!

W czasie przechowywania, decydujące znaczenie ma odpowiednia temperatura i wilgotność powietrza. Temperatura nie powinna spadać poniżej 0°C, nie może również zbytnio wzrosnąć, gdyż warzywa mogą się wtedy zagrzać i rozpocząć ponowny rozwój (wyrastanie w korzenie i liście).

Biorąc pod uwagę wilgotność powietrza, przechowywane warzywa dzieli się na wymagające wysokiej wilgotności w czasie przechowywania, oraz na warzywa wymagające niskiej wilgotności. Niskiej wilgotności powietrza wymaga cebula i czosnek. Z tego względu przechowuje je się w miejscach przewiewnych, takich jak strychy i altanki na działkach (tylko jeżeli mamy pewność że przechowywane w tych miejscach warzywa nie przemarzną). Temperatura w pomieszczeniach przechowalniczych powinna wynosić od 1 do 7°C. Cebulę i czosnek przechowujemy powieszone w wiankach, ułożone w skrzynkach lub ułożone cienką warstwą na macie słomianej. Uwaga: przed przechowywaniem cebulę należy dosuszyć - liście i zewnętrzne łuski muszą być zupełnie suche.

Warzywa korzeniowe, takie jak marchew, pietruszkę, selery i buraki, a także warzywa kapustne wymagają dużej wilgotności powietrza w czasie przechowywania i temp. od 1 do 4°C. Możemy je przechowywać w nieogrzewanych piwnicach. Układamy je luzem lub do skrzynek. Warzywa korzeniowe zabezpieczamy przed wyschnięciem, przysypując je wilgotnym piaskiem lub wykładając skrzynki folią polietynową. Kapusty natomiast nie przykrywamy ani folią ani piaskiem.

Jeżeli nie możemy warzyw przechowywać w piwnicy, możemy pozostawić je na działce lub w ogródku, ułożone w kopcach. Pod warzywa gorzej przechowujące się, takie jak marchew, pietruszkę i seler, wykopujemy rowy wąskie i głębokie (szerokości 40 do 50 cm i głębokości od 50 do 60 cm). Buraki i kapustę przechowujemy w rowach nieco płytszych (o głębokości 20 do 30 cm). Zsypując warzywa w rowach, przesypujemy je cienkimi warstwami piaszczystej ziemi. Z wierzchu przysypujemy je również warstwą ziemi (około 5 cm) i uklepujemy szpadlem. W momencie nadejścia przymrozków warstwę okrywającą pogrubiamy do kilkunastu cm. Następnie, gdy nadejdą mrozy, a ziemia na powierzchni kopca lekko zmarznie, wykonujemy okrycie zimowe - kładziemy 20 do 30 cm warstwę słomy a następnie kilkunastocentymetrową warstwę ziemi.

Pory, oraz bardziej odporne na mróz odmiany pietruszki, możemy pozostawić na zimę w gruncie, w miejscach, w których rosły. Pietruszkę warto przykryć z wierzchu łętami lub słomą. Rośliny te możemy również zadołować. W tym celu wykopujemy rowki, w których układamy warzywa. W przypadku pietruszki, korzenie zasypujemy 5 cm warstwą ziemi. Przed nadejściem mrozów, zadołowane pory i korzenie pietruszki, okrywamy 15 cm warstwą liści, łętów lub słomy.

Kopce, w których przechowujemy warzywa, co roku zakładamy w innych miejscach, aby zapobiec rozwojowi chorób na przechowywanych warzywach. Po okresie przechowywania resztki warzyw usuwamy.

Przeczytaj także tematy pokrewne: susze z warzyw oraz przechowywanie owoców

---