GLEBOZNAWSTWO - WYKŁAD 5 - 9.11.2009

WŁAŚCIWOŚCI ŚRODOWISKA GLEBOWEGO

Obraz gleby w % objętościowych:

50% faza stała gleby składająca się z substancji mineralnych oraz substancji organicznej

50% powietrze i woda

Gleba składa się z 3ech warstw:

1. Faza stała gleby zawiera cząsteczki mineralne, organiczne,

2. Faza ciekła - woda (w wodzie rozpuszczone są związki mineralne i organiczne, jest to roztwór glebowy),

3. Fazę gazową - stanowi mieszanina gazów i pary wodnej.

Udział poszczególnych faz w glebie:

Minerały i próchnica - 50%

Woda 30%

Powietrze 30%

Gleba jest układem porowatym.

Stosunki 3ech faz gleby określają parametry:

• Ciężar właściwy gleby

• Porowatość gleby

• Stopień zagęszczenia gleby

• Wilgotność gleby

Ciężar właściwy gleb - gęstość fazy stałej gleby (stosunek ciężaru fazy stałej do objętości jaką zajmuje faza stała).

• W przypadku gleb mineralnych przyjmuje wartości 2,5 - 2,7 mega grama(T)/m3

• W przypadku gleb organicznych wacha się od 1,55 do 2,0 T/m3

Gęstość objętościowa gleby (zbitość gleby) - stosunek ciężaru próbki do całkowitej jej objętości, cecha zmienna w sezonie wegetatywnym

• W przypadku gleb mineralnych przyjmuje wartości 0,75-1,9 T/m3

• W przypadku gleb organicznych wacha się od 0,1 do 1,1 T/m3

Najbardziej odporne na zagęszczenie gleby są zboża.

Ocena stopnia zbitości gleby:

Gęstość (T/m3)	Ocena układu
<0,9	bardzo pulchny
0,9-1,1	pulchny
1,1-1,3	normalnie zwięzły
1,3-1,5	słabo zbity
1,5-1,7	zbity
1,7-1,9	silnie zbity
1,9-2,1	bardzo silnie zbity

Na kolokwium: Opisz porowatość mając dane, gęstość właściwą, gęstość objętościową.

S (gęstość właściwa)

S_ob (gestość objętościowa)

Makropory pory >30 mikrometra - występuje powietrze glebowe, po dużych opadach może chwilowo zatrzymać się woda opadowa.

Mezopory pory o średnicy 30-0,2 mikrometra - występuje w nich woda fizjologicznie użyteczna dla roślin.

Mikropory <0,2 mikrometra - pory mikrokapilarne zatrzymują wiążąc w sobie wodę biologicznie nieużyteczną dla roślin (woda z wiązaniami kapilarnymi)

Porowatość ogólna (28-94%) - wartości najwyższe porowatości występują w glebach organicznych torfowych.

Porowatość ogólna (%)	Materiał luźny	Materiał zagęszczony
Tradycyjne ziemie ogrodnicze (liściowa, kompost, wrzosowa, inspektowa, darniowa, ogrodowa)	61-92	43-88
Podłoża proste i dodatki pochodzenia organicznego (torf wysoki, torf niski, węgiel brunatny, trociny, kora, słoma)	78-96	68-92
Ziemie znormalizowane (50% torfu wysokiego + 50% materiału warstwy podornej gleb mineralnych)	72-85	50-73

W obrębie całkowitej porowatości przeważają mezopory np. pyły.

Struktura gleby - wiąże się ze zgruźleniem fazy stałej gleby, odróżnia materiał luźny zwietrzeliny od gleby (w zwietrzelinach występują pojedyncze ziarniste elementy). Wyróżniamy:

• Struktura naturalna

• Struktura rolnicza - nabyta

Budowa gleby agregatowa naturalna - ziarniste, pojedyncze, agregatowane, agregatowate

Klasyfikacja przydatnych rolniczo strukturalnych elementów glebowych:

• Bryły

• Gruzełki

• Części pyłowe

Skład powietrza atmosferycznego i glebowego:

Powietrze	Azot	Tlen	CO2
Atmosferyczne	78,9	20,9	0,03
Glebowe	70,8-80,2	10,4-20,7	0,15-0,65

Pojemność powietrzna gleby -

Właściwości cieplne gleby - gleby ciepłe się nagrzewają, gleby zimne nie nagrzewają się.

Gleby ciepłe to gleby ciemne, o lekkim i średnim składzie mechanicznym, oddają też szybko ciepło. Gleby zimne są to gleby, które się wolno nagrzewają i wolno tracą ciepło.

Rośliny ciepłolubne - papryka, pomidor, ogórek, sałata, fasola, marchew

Rośliny zimnolubne - żyto, pszenica, rzepak,