Pytanie 6. Współczesne zagrożenia w życiu człowieka

Człowiek żyje w ciągłym zagrożeniu. Współcześnie najpoważniejsze zagrożenia to przede wszystkim:

• wojny i konflikty-Paradoks wojny potęguje się współcześnie przez to, że niesie on nie tylko zniszczenia i cierpienia jednostkom i określonym zbiorowością, ale może doprowadzić przez uruchomienie środków stanowiących wytwór ludzkiego rozumu i rozwiniętych technologii- do samozagłady gatunku ludzkiego.

• ataki terrorystyczne- Terroryzm jest czynnikiem zakłócającym spokój społeczny, przyczynia się do spadku poczucia bezpieczeństwa, zastraszania jednostek i całych społeczeństw utrudniając im właściwe funkcjonowanie i dezorganizując ich życie.

• katastrofy naturalne (powodzie, huragany, trąby powietrzne, wybuchy wulkanów, pożary). Sen z powiek, co bardziej świadomym zagrożeń osobom spędzają takie zjawiska jak efekt cieplarniany (zniszczenie warstwy ozonowej atmosfery przepuszczającej przez to szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe), idące w ślad za tym zmiany klimatyczne (ocieplanie się klimatu-podniesienie się poziomu oceanów- realna groźba trwałego zalania siedlisk ludzkich).

• uzależnienia- Szczególnym problemem dla rozwoju społeczeństwa są: szerzący się alkoholizm, narkomania, uzależnienia od telewizji i Internetu.

• zanieczyszczenia środowiska ( spaliny itp)

• zagrożenia rodzinne ( coraz częściej występujące patologię takie jak np. bicie dzieci, wykorzystywanie seksualne dzieci itp.)

• choroby- Niebezpieczeństwem grożącym człowiekowi we współczesnym świecie są także liczne choroby. Do najgroźniejszych, szybko i masowo się rozprzestrzeniających, nieuleczalnych i śmiertelnych należą: AIDS, nowotwory, choroby wieńcowe. Ich występowanie związane jest często z upowszechnianiem nieodpowiednich zachowań i nawyków człowieka-rozluźnieniem obyczajów w sferze seksualnej, nieprawidłowym trybem życia (tłuste jedzenie, brak ruchu, pośpiech i stres), brakiem higieny, profilaktyki zdrowotnej, nędzą materialną, niedoborem fachowej wiedzy i programów kształcenia.

Pytanie 8. Współczesne zagrożenia cywilizacyjne

Jedne z największych zagrożeń naszej planety to zanieczyszczenie środowiska naturalnego.

• Zanieczyszczenie gleb-Gleby zanieczyszczane są przez substancje pochodzenia chemicznego w tym substancje radioaktywne. Zanieczyszczenia te pochodzą z odpadów przemysłowych zarówno ciekłych jak i stałych, z odpadów komunalnych oraz ze spalin - głównie metale ciężkie wytwarzane w procesie spalania paliwa oraz gazy.

• Zanieczyszczenie powietrza-Nad miastami unosi się charakterystyczna chmura nazwana smogiem. Tworzą go zanieczyszczenia (pyły, gazy i para emitowana przez przemysł, silniki samochodowe) oraz produkty ich chemicznej i fotochemicznej przemiany zachodzącej przy inwersji temperatur (nisko zimno, wysoko ciepło) podczas bezwietrznej pogody

• Zanieczyszczenia wód-stale rośnie zanieczyszczenie rzek i wód gruntowych, które są dla człowieka głównym źródłem wody pitnej. Do wód tych spływają ścieki pochodzące z gospodarstw domowych, rolnictwa i przemysłu. Woda, przed wpuszczeniem jej do sieci wodociągowej jest oczyszczana przy wykorzystaniu zaawansowanych technologii, ale nawet one nie są w stanie wyeliminować wszystkich zanieczyszczeń.

• Dziura ozonowa (Ozonosfera jest naturalnym filtrem chroniącym życie na Ziemi przed promieniowaniem ultrafioletowym) Badania, które dotychczas przeprowadzono nie dały jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, co jest powodem zmniejszania się ilości ozonu w ziemskiej atmosferze. Za główną przyczynę uznaje się substancje przechodzące do atmosfery w efekcie działalności człowieka - głównie halony i freony (stosowane są jako składnik aerozoli i czynnik chłodniczy), tlenki azotu (efekt spalania paliw przez samoloty i rakiety). Zawarty we freonie chlor pod wpływem promieni ultrafioletowych atakuje cząsteczki ozonu, powodując powstanie tlenu o tlenków chloru.

• Efekt cieplarniany-Atmosfera przepuszcza do powierzchni część promieniowania słonecznego - a mianowicie promieniowanie krótkofalowe, zatrzymuje natomiast promieniowanie długofalowe. W efekcie działalności człowieka zwiększa się w atmosferze stężenie tzw. gazów cieplarnianych (dwutlenek węgla, metan, tlenki azotu), które absorbują promieniowanie długofalowe, co powoduje wzrost temperatury i zmiany klimatyczne.

Pytanie 10. Konflikty społeczne i umiejętność rozwiązywania konfliktów: negocjacje i mediacje.

Konflikt społeczny-zjawisko nieuniknione dla wszystkich grup społecznych. Wyrasta on na gruncie nagromadzonych sprzecznych emocji, a objawia się wybuchem wrogich postaw.

Negocjacje- dwustronny proces komunikowania się, którego celem jest osiągnięcie porozumienia, gdy przynajmniej jedna strona nie zgadza się z daną opinią lub z danym rozwiązaniem sytuacji. Negocjacje to sposób porozumienia się w celu rozwiązania konfliktu oraz dojścia do porozumienia obydwu stron, proces wzajemnego poszukiwania takiego

rozwiązania, które satysfakcjonowałoby zaangażowane w konflikt strony.

Mediacje- dobrowolny i poufny proces dochodzenia do rozwiązania sporu, prowadzony w obecności osoby neutralnej (mediatora). Jest to pośredniczenie w sporze, mające na celu pomóc dwóm lub więcej stronom w osiągnięciu porozumienia.

Pytania 15. Świadomość w edukacji obronnej: patriotyzm, świadomość historyczna i narodowa.

Patriotyzm- postawa szacunku, umiłowania i oddania własnej ojczyźnie oraz chęć ponoszenia za nią ofiar. To stawianie dobra ojczyzny ponad własne i wypełnianie obowiązków konstytucyjnych. Charakteryzuje się też przedkładaniem celów ważnych dla ojczyzny nad osobiste, a często także gotowością do poświęcenia własnego zdrowia lub życia. Patriotyzm to również umiłowanie i pielęgnowanie narodowej tradycji, kultury czy języka.

Świadomość historyczna- część świadomości narodowej obejmująca wiedzę i wyobrażenia o przeszłości własnego narodu i kraju na tle historii ogólnej. Składają się na nią: znajomość procesu kształtowania się własnego narodu, jego historycznych losów, osiągnięć i niepowodzeń, wiedza o jego rozwoju cywilizacyjnym i kulturowym. Świadomość historyczna wpływa na aktywny stosunek do przeszłości narodowej, pozwalający na wyrobienie sobie własnego zdania - krytykującego bądź aprobującego dane wydarzenie historyczne, kształtujące poczucie obowiązku i współodpowiedzialności za losy własnego państwa.

Świadomość narodowa- to w wymiarze jednostkowym poczucie przynależności z określonym narodem, z kolei w wymiarze zbiorowym jest to poczucie więzi kulturowo-etnicznej ze świadomością ciągłości historycznej.

Pytanie 4. Pojęcie i istota bezpieczeństwa publicznego

Bezpieczeństwo publiczne- ogół warunków i instytucji chroniących życie, zdrowie, mienie obywateli oraz majątek ogólnonarodowy, ustrój i suwerenność państwa przed zjawiskami groźnymi dla ładu prawnego. A także przed zjawiskami mogącymi zakłócić normalne funkcjonowanie obywateli, godzącymi w ogólno przyjęte normy postępowania.

Istota bezpieczeństwa publicznego- Zrozumieniu istoty bezpieczeństwa służyć może cytat,: „bezpieczeństwo jest fundamentem wszystkiego co czynimy”. To stwierdzenie Henry Kissingera wskazuje miejsce i rolę bezpieczeństwa w kontekście innych wartości chronionych przez państwo.

Pytanie 11. System obrony państwa

Bezpieczeństwo państwa to stan uzyskany w wyniku zorganizowanej ochrony i obronny przed możliwymi
zagrożeniami, wyrażony stosunkiem potencjału obronnego do skali zagrożeń. W sferze zainteresowania każdej władzy i administracji państwowej jest utrzymywane bezpieczeństwa narodowego na możliwie najwyższym poziomie.
Podobnie jest w Polsce, gdzie nadsystem bezpieczeństwa narodowego urzeczywistnia najlepiej rozwój naszego kraju.
Przez nadsystem bezpieczeństwa narodowego Polski rozumuje się najczęściej istniejący "zbiór koncepcji założeń, zasad i ustaleń, a także możliwości środków (nieorężnych i zbrojnych) oraz uregulowań prawnych, które współczyniać się mają do niezagrożonego bytu i rozwoju Rzeczypospolitej" (Balcerowicz 1997). Elementem składowym nadsystemu bezpieczeństwa narodowego jest system obrony państwa. Określa się go jako zbiór wzajemnie powiązanych elementów - ludzi, organizacji, urządzeń - działających na rzecz zachowania bezpieczeństwa i nienaruszalności terytorialnej kraju.
Celem systemu obronnego państwa jest uzyskanie zdolności do prowadzenia w pełnym zakresie skutecznych działań obronnych dla przeciwstawienia się agresji militarnej. Ten cel realizują następujące elementy systemu obronnego państwa.

• układ militarny (siły zbrojne);

• organy kierowania obronnością;

• układ poza militarny.

Podstawowymi założeniami funkcjonowania poszczególnych elementów i ogniw systemu obronnego państwa są:

• kompleksowość i spójność w procesie rozwiązywania zagadnień ogólnopolitycznych, społeczno-gospodarczych i militarnych w ramach przygotowań obronnych;

• zdolność do skutecznego przeciwstawiania się wszelkim zagrożeniom godzącym w bezpieczeństwo narodowe;

• efektywna integracja (współdziałanie) potencjału militarnego (sił zbrojnych) z odpowiednio przygotowaną administracją i gospodarką narodową oraz zorganizowanym i przygotowanym do obrony społeczeństwem.

Według gen. dyw. prof. dr hab. Bolesława Balcerowicza, system jako skoordynowany wewnętrznie zbiór elementów organizacyjnych i materiałowych wzajemnie powiązanych i działających celowo, powinien składać się z podsystemów. W punkcie 6 - "system obrony", "Polityki bezpieczeństwa i strategii obrony RP" czytamy: "dla przeciwstawienia się zagrożeniom wojennym, a także w celu realizacji zewnętrznych i wewnętrznych zadań obronnych, utrzymuje się w czasie pokoju i rozwija na czas zagrożenia i wojny system obronny RP" (Balcerowicz, 1997).
Jego głównymi elementami są: siły zbrojne, poza militarne ogniwa obronne i system kierowania obronnością.

12.System bezpieczeństwa państwa

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA - skoordynowany wewnętrznie zbiór elementów organizacyjnych, ludzkich i materiałowych, ukierunkowanych na przeciwdziałanie wszelkim zagrożeniom państwa, a w szczególności politycznym, gospodarczym, psychospołecznym, ekologicznym i militarnym.

Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa 2002

System bezpieczeństwa, by spełnić swą rolę, powinien nie tylko dysponować siłą zdolną do podejmowania odpowiednich decyzji, lecz również być dysponentem sił, zdolnych do realizacji tych decyzji. Oznacza to, że musi dysponować nie tylko mocą argumentu, lecz również argumentem siły (politycznej, społecznej, gospodarczej i militarnej). Wszystkie one odgrywają współcześnie bardzo ważną rolę. Bezpieczeństwo wiąże się zarówno z rzeczywistym stanem, jak i poczuciem zagrożenia - obawą (strachem) przed niebezpieczeństwem (zagrożeniem), które nie zawsze musi być odzwierciedleniem obiektywnej rzeczywistości, lecz zawsze ma związek z sytuacją, w której pojawia się zwiększone prawdopodobieństwo powstania stanu niebezpiecznego dla otoczenia. Istota bezpieczeństwa to zapewnienie możliwości przetrwania oraz swobody realizacji własnych interesów w konkretnych warunkach, poprzez wykorzystywanie szans (okoliczności sprzyjających), podejmowanie wyzwań i przeciwdziałanie zagrożeniom.

2

---