Osobowość - jest ogólną sumą tych sposobów reagowania na innych ludzi i obiekty oraz sposobów wchodzenia z nimi w interakcję, które są charakterystyczna dla danej jednostki
Geneza różnic indywidualnych
nigdy od stworzenia świata, nie było 2 przypadków zapełnie analogicznych
Pomimo wielu podobnych cech, tak jak nie ma dwóch identycznych odcisków palców, tak nie ma 2 identycznych osób. Mogą być mniej lub bardziej podobne, ale nawet bliźniaki jednojajowe nie są identyczne.
W sumie gdyby wszyscy ludzie byli ientyczni to zapewne nauka zwana psychologią byłaby niepotrzebna.
Jeśli chodzi o sposoby badania różnic indywidualnych. Są dwa najważniejsze podejścia-
nomotetyczne - mówi,że ludzie mimo iż są tak różni od siebie, różnią się pod względem wtopnia w jakim posiadają dane wlaściowości. => podejście charakterystyczne przy próbie ustalenia cech za pomocą skal czy testów.
Idiograficzne - mówi,że człowiek jest czymś więcej niż sumą pewnych właściwości. A wszelskie skale czy testy są tak naprawdę nic nie warte kiedy naszym celem jest zrozumieć poznać a także móc pomóc danej osobie.
Człowiek jako pewna (brzydkie słowo..ale nie było innego) „całość” posiada dany zespół cech, i tylko gdy funkcjonuje jako całość cechy te sa widoczne => klinicyści
JAŹŃ I TOŻSAMOŚĆ -
kartka 20 zdań - zaczynają się od “Jestem....” -
test Kuhna i McParthlanda -
Postaw literę A po stwierdzeniach, które odnoszą się do twego “ja” jako isoty fizycznej ( wielkość,waga,barwa,płeć)
postaw literę B po stwierdzeniach które odnoszą się do twego “ja” w rolach instytucjonalnych (student,obywatel,gracz w piłkę nożną, wodzirej)
postaw literę C po stwierdzeniach które odnoszą się do twego “ja” działającego lub odczuwającego w charakterystyczny sposób w interakcjach społecznych ( szczęśliwy,lekliwy, religijny,nieśmiały)
postaw literę D po stwierdzeniach które ujmują twoje “ja” w oderwaniu od interakcji z innymi, od specyficznego kontekstu czy struktury społecznej. np. “jestem sobą”, “jestem zjednoczony z kosmosem”
Jaźń typu B - jest to taki typ jaźni...w którym społeczeństwo(struktura społeczna) ma wpływ na tożsamość.
Jaźń typu C - opiera się na bieżących doznaniach, nazywana jaźnią zmienną - przystosowuje się do zmian, jest plastyczna i aktywnie zmieniająca się.
Jaźń typu D - tak ładnie powiedziane...jest oderwana od istoty fizycznej. Struktury społecznej. Jaźń niezależna. Zakotwiczona w abstrakcjach.
pojęcie o sobie - skąd sie bierze? Tu o dziwo( i co się żadko zdaża) większość teoretyków jest jednego zdania i twierdzi,że jest to wytwór naszej społecznej interakcji z innymi.
1902 - (nazwisk dużo nie będzie..ale jednak wypada jakieś znać :) ) - Charles Cooley jaźń odzwierciedlona - jest to tak jakby odbicie ocen jakie inni naszym zadniem nam wystawiają.
2 pan - George Herbert Mead - mówił iż pojęcie o sobie bierze się z adoptowania nastawień jakie inni mają wobec nas. Prowadzi do tego,że myślimy o sobie tak jak inni się wobec nas zachowują.
JAŻŃ - duchowa, społeczna,materrialna
Jak już wspomniałem jaźń bierze się z ocen innych ludzi. Ale to nie wszystko co wywiera wpływ na jaźń. Ważnym zajwiskiem są tu procesy społecznego porównania. Czyli oceniamy jakoś i trafność naszych poglądów i ideii, oraz wielkość naszych możliwości i umiejętności na podstawie porównania z innymi.
Podczas tego procesu występuje zniekształcenie które zależy od tego jak siebie odbieramy. Gdy myślimy o sobie dobrze, wszelkie negatywne sytuacje traktujemy jako przypadek, „wypadek przy pracy”. Oczywiście działa to też w drugą stronę. Jeśmi mamy o sobie złe zdanie, mamy niską samoocenę to nawet pozytywne sytuacje i wydażenia nie poprawią tego zdania.
Nasze poojęcie o sobie jest bardzo ważnegdyż ma wpływ na nasze życie emocjonalne, oraz stawiane sobie cele.
KRYZYSY TOŻSAMOŚCI - występują głównie w okresie dojżewania,wiąże się to ze zmianami jakie przechodzi dorastające dziecko. Jaźń dziecięca nie pasuje już do nowego ciała, potrzeb (chociażby pojawiających się seksualnych),czy sytuacji (większa samodzielność, poznawanie nowych idei czy doświadczeń) to ma właśnie ogromy wpływ na zaburzenia.
Czynniki rozwojowe - 2 gółwne są -
rozwój moralny - jest to bardzo ważna sprawa gdyż warunkuje większość naszych zachowań. To co robimy nie zależy od tego czy zrobić to możemy, ale od tego czy uważamy,że powinniśmy to zrobić.
Oczywistym czynnikiem są różnice związane z płcią - tabelka
ZMIENNE OSOBOWOŚCIOWE - TYPY OSOBOWOŚCI
zależnie od tego czy uważamy, że nasze życie jest kierowane przez zewnętrzne siły - (los, szczęście, inne osoby), czy uważamy ,ze sami kierujemy naszym życiem. Możemy wyróżnić 2 typy charakterów -
osoba wewnętrznie sterowana - czyli taka która kieruje się celami i wartościami zaszczepionymi w młodości przez (jak to zostało określone w książce) starszych społeczeństwa.
Natomiast osoba zewnętrzenie kierowana - to taka którą kierują inni ludzie => David Riesman
Istnieje coś takiego jak Inwentarz osobowości Eysencka - określa jak bardzo potrzebne są nam inne osoby - jako nauczyciele, oraz źródło nagród.
Ekstrawertyk potrzebuje kontaktu z ludźmi
Introwertyk - niespecjalnie potrzebuje takich źródeł wiedzy czy nagród. Jest ostrożniejszy,a wiedzę woli czerpać np. Z książek
wg.innych testów Ekstrawertyk - twierdzą, że nagrody czy wzmocnienia są kontrolowane przez siły zewnętrzne
Introwertyk - iż nagroda zależy od ich własnego zachowania.
J. Roter - 1971 r. - badał strategie osiągania celów przez osoby intro i ekstra wertyczne
Skala J-E Rotera -
Introwertyk - świat jest przewidywalny, a działania człowieka mają konsekwencje.
Ekstrawertyk - świat jest nieprzewidywalny, a zachowanie człowieka niekoniecznie prowadzi do nagród lub przykrości
BEZRADNOŚĆ -
osoby wewnętrznie ... - unikają sytuacji kiedy mogą stracić kontrolę. Cierpliewie wyczekują końcowego powodzenia
osoby zewnętrznie .... - szybciej się poddają i rezygnują
Introwertyk - odporne na wpływ społeczny, (przeważnie) nie są konformistyczne. Są natomiast bardziej niezależne od ekstrawertyków.
Osoby introwertyczne - są bardziej rozważne, dłużej się namyślają a czas odpowiedzi rośnie z poziomem trudności pytania.
Osoby Ekstrawertyczne - nie widać u nich różnicy w rozwiązywaniu zadań o różnym stopniu trudności.
Ludzie z krajów biednych, bądź ludzie stojący nisko w chierarchii społecznej zazwyczaj są ekstrawertykami, nie wierzą w to,że mogą kierować własnym losem i mieć większy wpływ na swoje życie. W miarę jak pogorsza się byt ludzki, maleje ich poczucie bezpieczeństwa rośnie odsetek osób ekstrawertycznych w społeczeństwie.
Makiaweliści - (od nazwiska włoskiego filozofa Machiavellego) jest to cecha osobowości ludzie którzy ją posiadają często manipulują innymi, chcąc osiągnąć zyski tylko dla siebie. Nie liczą się z potrzebami partnerów interakcji. Są nieufni i lekceważący. (to tak w skrócie) przez Richarda Christie została sporządzona specjalna skala do mierzenia tego zjawiska. Ludzie poddawani są testom, za pomocą których można odróżnić ludzi o wysokim i o niskim poziomie makawielizmu, a także tych u których ten poziom utrzymuje się na średnim poziomie. Za główne motto ludzi posiadających tą cechę osobowości można uznać „jeśli coś jest skuteczne,posłuż się tym”.
Makiaweliści czują się dobrze w sytyacjach spełniających 3 główne warunki.
rozmowa twarzą w twarz
u rozmówcy wysokie przeszkadzające w wykonywaniu czynności wzburzenie emocjonalne
możliwość swobody w improwizowaniu
Autorytarna osobowość, osobowość charakteryzująca się bezkrytycznym podporządkowaniem się autorytetom, skłonnością do przyjmowania postaw antydemokratycznych, konserwatyzmem poglądów i obyczajów, nietolerancją, sztywnością rozumowania, kultem siły, a także tendencją do podziału świata na “swoich” i “obcych”.
NIESMIALOSC - <ksiazka> Cechy:
Utrudnia poznawanie nowych ludzi, zawieranie przyjaźni, czy radość z przyjemnych momentów,
Przeszkadza w publicznej obronie własnych praw oraz wyrażaniu swoich opinii i wartości,
Nadmierne przejmowanie się swoimi własnymi reakcjami,
Utrudnia precyzyjne myślenie i skuteczne porozumiewanie się,
Zazwyczaj towarzyszą mu takie zjawiska jak depresja, lęk czy samotność.
Ludzie nieśmiali zdecydowanie częściej występuje przeważnie w krajach gdzie normy kulturowe przywiązują dużą wartość do rywalizacji. W krajach typu Izrael gdzie najważniejsze są cele grupowe to zajwisko nie występuje tak często.
<ciekawostka - w Japoniinieśmiałość jest uznawana za pozytywną cechę>