Staw łokciowy

W anatomii człowieka staw łokciowy (łac. articulatio cubiti) jest stawem łączącym ramię z przedramieniem.

Można go zakwalifikować do typu stawu zawiasowo-obrotowego o dwóch osiach ruchu. Jest stawem złożonym z trzech połączeń objętych wspólną torebką stawową. Część ramienno-łokciowa i ramienno-promieniowa stawu łokciowego stanowi funkcjonalnie jedną część. Odbywa się tu zginanie i prostowanie. Połączenie promieniowo-łokciowe, zwane stawem promieniowo-łokciowym bliższym należy do stawów typu obrotowego. Mogą się tu odbywać: nawracanie i odwracanie przy udziale stawu promieniowo-łokciowego dalszego.

Staw łokciowy tworzą trzy pary powierzchni stawowych:

1. część ramienno-łokciową tworzy powierzchnia stawowa bloczka kości ramiennej i wcięcie bloczkowe kości łokciowej;

2. część ramienno-promieniowa zbudowana jest przez powierzchnię stawową główki kości ramiennej i dołek stawowy głowy kości promieniowej;

3. część promieniowo-łokciowa utworzona jest przez wcięcie promieniowe kości łokciowej z obwodem stawowym głowy kości promieniowej.

Torebka stawowa jest gruba i napięta po stronie bocznej i przyśrodkowej, gdzie jest też wzmocniona silnymi więzadłami, zaś obszerna i cienka od przodu i tyłu.

Potoczne określenie stawu łokciowego to łokieć

Staw (łac. articulatio) - ruchome połączenie między składnikami szkieletu (zewnętrznego lub wewnętrznego). Stawy występują u stawonogów (Arthropoda) oraz kręgowców (Vertebrata). U tych ostatnich stawy są określane, ze względu na specyficzną budowę, jako połączenia maziowe (juncturae synoviales). W stawach (tak jak w łożyskach wielu maszyn) największym problemem jest tarcie i dlatego powierzchnie stawowe pokryte są bardzo odporną na ścieranie chrząstką szklistą.

Rodzaje stawów [edytuj]

Kryterium podziału:

• Liczba kości łączących w stawie:

• staw prosty - w budowie biorą udział tylko dwie kości.

• złożony - w budowie bierze udział więcej niż dwie kości np. staw łokciowy

Rodzaje stawów: 1 - kulisty, 2 - eliptyczny, 3 - siodełkowaty, 4 - zawiasowy, 5 - obrotowy.

Staw zawiasowy - łokieć

• liczba osi

• stawy jednoosiowe

• staw zawiasowy - staw łokciowy

• staw obrotowy - staw promieniowo-łokciowy

• staw śrubowy - staw zęba kręgu obrotowego

• stawy dwuosiowe

• staw eliptyczny - staw promieniowo-nadgarstkowy

• staw siodełkowaty - staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka

• Stawy wieloosiowe

• staw kulisty wolny - staw ramienny

• staw kulisty panewkowy - staw biodrowy

• stawy nieregularne

• staw płaski - staw krzyżowo-biodrowy

• staw mostkowo-obojczykowy chociaż ma on raczej charakter stawu kulistego

Budowa połączeń maziowych [edytuj]

Typowymi elementami stawu są:

• powierzchnia stawowa - czyli główka (część wypukła) i panewka stawowa (część wklęsła), bywają także powierzchnie stawowe płaskie - kość krzyżowa z miednicą

• torebka stawowa - otacza cały staw, ograniczając go od otoczenia

• jama stawowa

Staw może również zawierać:

• więzadła stawowe

• obrąbek stawowy

• łąkotki

• kaletki maziowe

• trzeszczki

• kosmki maziowe

• fałdy maziowe

Poszczególne stawy różnią się zadaniami biologicznymi, a więc mają odmienną budowę i ruchomość.

Na wykonywanie ruchów we wszystkich płaszczyznach pozwalają stawy wieloosiowe, np. kuliście uformowane stawy barkowy oraz biodrowy. Mniejszą ruchomość cechuje stawy dwuosiowe, np. siodełkowo ukształtowana powierzchnia stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka pozwala na jego ruchy w dwóch płaszczyznach. Stawy jednoosiowe umożliwiają ruch tylko w jednej płaszczyźnie. Przykładem może być zawiasowy staw ramienno-łokciowy czy też obrotowy staw między najwyższymi kręgami kręgosłupa.