Dr Barbara Olech
Zakład Literatury Międzywojennej i Współczesnej
HISTORIA LITERATURY POLSKIEJ W LATACH 1918 - 1956
Program ćwiczeń dla III r. FP studiów dziennych I stopnia w roku 2014/15
(semestr I; godz. - 30)
Zajęcia organizacyjne. Przedstawienie propozycji tematycznych
Ogólna charakterystyka literatury lat 1918-1956. Cezury. Periodyzacja. Podręczniki. Opracowania.
Skamander - jako grupa sytuacyjna. Funkcjonowanie grupy poetyckiej. Strategie działania. Wczesne wiersze Skamandrytów (witalizm, urbanizm, panteizm)
J. Tuwim, Wiosna (Dytyramb)
A. Słonimski, Czarna wiosna
K. Wierzyński, Manifest szalony
J. Lechoń, Przemówienie na pierwszym wieczorze literackim „Skamandra”; Słowo wstępne do „Skamandra”, w: A. Lam, Polska awangarda poetycka. Programy lat 1917-1923. T.II - Manifesty i protesty. Antologia. Kraków 1969, s. 103-108.
K. Irzykowski, Programofobia, w: A. Lam, op. cit., s. 110-116.
M. Głowiński, Grupa literacka a model poezji. Przykład Skamandra, w: Z problemów literatury polskiej XX wieku. T. 2. Warszawa 1965.
J. Stradecki, W kręgu Skamandra. Warszawa 1977 (tu: rozdz. II i III - Biografia zbiorowa grupy literackiej; Biografia zbiorowa grupy Skamander ).
Zalecana:
Stulecie Skamandrytów. Materiały z sesji naukowej na Uniwersytecie Jagiellońskim 8-9 grudnia 1994 pod red. naukową K. Biedrzyckiego. Kraków 1996 (zwłaszcza s. 11-41, 195-213).
Zabawy Skamandrytów (Antologia). Wybór, wstęp i opracowanie Aliny Kowalczykowej. Warszawa 1992.
M. Grydzewski, Szkice. Warszawa 1994 (tu: Wojna o „Wiosnę” Tuwima, s. 132-143).
A. Makowiecki, Warszawskie kawiarnie literackie, Warszawa 2013 (tu rozdz.: W II Rzeczypospolitej).
Awangarda krakowska - jako grupa programowa. Koncepcja języka poetyckiego. Poetyckie realizacje założeń programowych T. Peipera
Przyboś - wybrane wiersze z tomów Śruby, Oburącz, W głąb las
T. Peiper, Miasto, masa, maszyna; Metafora teraźniejszości; Rozbijanie tworzydeł: Poezja jako budowa, w: tegoż, Tędy. Nowe usta. Kraków 1972 lub tegoż, Pisma wybrane. Wrocław 1979.
„Zwrotnica”:
J. Sławiński, Koncepcja języka poetyckiego Awangardy krakowskiej. Wrocław 1965 (tu: Słowo poetyckie naprzeciw rzeczy; Słowo poetyckie jako sposób komunikacji lirycznej).
J. Kwiatkowski, Świat poetycki Juliana Przybosia. Warszawa 1972 (tu: Start; W języku koła; W języku pionu; Źródła energii).
Zalecana:
T. Kłak, Stolik Tadeusza Peipera. O strategiach Awangardy. Kraków 1994, s. 30-63.
Przedwiośnie niepodległości w powieści. Pokolenie Marka Świdy A. Struga
Strug, Pokolenie Marka Świdy
Pieszczachowicz, Z dziejów niepodległościowego pokolenia, w: A. Strug, Pokolenie..., Kraków 1985.
A. Hutnikiewicz, Trzy obrazy przedwiośnia niepodległości: Strug - Kaden - Żeromski, w tomie zbiorowym: Literatura wobec niepodległości. Łódź 1983.
Zalecane:
S. Kryński, Pod znakiem Graala i „polskiej Chimery”. Z dziejów powieści o artyście w dwudziestoleciu międzywojennym. „Ruch Literacki” 1997 z. 3.
H. Michalski, Andrzej Strug. Warszawa 1998.
Czysta Forma w teatrze S. I. Witkiewicza.
I. Witkiewicz, Matka
S. I. Witkiewicz, Czysta Forma w teatrze. Wybór, wstęp i noty J. Degler. Warszawa 1986.
Błoński, Anatomia dziwności ( O dramaturgii Witkacego), w: Dramat i teatr dwudziestolecia międzywojennego. Red. naukowy J. Popiel. Wrocław 1990, s. 33-69.
J. Błoński, Witkacy. Sztukmistrz, filozof, estetyk. Kraków 2000 (tu: Gra o tajemnice istnienia, s. 5-99).
B. Janus, Historiozofia Stanisława Ignacego Witkiewicza. „Pamiętnik Literacki” 2002 z. 4, s. 7-32.
Zalecane: J. Błoński, Od Stasia do Witkacego. Kraków 1996;
M. Soin, Filozofia Stanisława Ignacego Witkiewicza. Wrocław 1995.
B. Miciński, Pisma. Eseje, artykuły, listy. Kraków 1970 (s.197-200, 208-213, 238-244).
J. Degler, W laboratorium Czystej Formy, czyli o nie dostrzeżonych źródłach „W małym dworku”. Rozprawka w czterech i pół częściach, z Prologiem, Epilogiem i trupami. W: Witkacy. Życie i twórczość. Materiały sesji poświeconej S. I. Witkiewiczowi z okazji 55. rocznicy śmierci (Muzeum Pomorza Środkowego, Słupsk 16-18 września 1994). Pod red. J. Deglera. Wrocław 1996, s. 113-137.
Narracyjny zapis doświadczenia wielkiej wojny. Sól ziemi Józefa Wittlina jako powieść mitograficzna
J. Wittlin, Sól ziemi. Powieść o cierpliwym piechurze
Kubiak, Polski homeryda, w: J. Wittlin, Sól ziemi. Kraków 1985.
Jakowska, Z dziejów ekspresjonizmu w Polsce. Wokół „Soli ziemi”. Wrocław 1977 (tu: Ekspresjonizm a poetyka „Soli ziemi”).
Zalecana: J. Olejniczak, Wittlin wobec „Innego”. W: Between Lvov, New York and Ulysses` Ithaca. Józef Wittlin. Poet, essayist, novelist. Edited by A. Frajlich. New York - Torun 2001, s. 113-123.
Hymny, wyd. III - link poniżej:
„Ból istnienia” w opowiadaniach J. Iwaszkiewicza
Iwaszkiewicz, Panny z Wilka; Brzezina
Przybylski, Eros i Tanatos. Warszawa 1970 (tu: Esencja człowieka; Eros i Tanatos ).
A. Zawada, Jarosław Iwaszkiewicz. Warszawa 1994 (tu: Perspektywy piękna; Klasycyzm ).
G. Ritz, „Brzezina” i „Panny z Wilka” jako opowiadania antyfilozoficzne. W:
Miejsce Iwaszkiewicza - w setną rocznicę urodzin. Materiały z konferencji naukowej 20-22.02.1994. Podkowa Leśna 1994, s. 83-101.
Dla zainteresowanych: projekcja filmów Panny z wilka lub Brzezina w reżyserii A. Wajdy
Międzywojenna powieść psychologiczna. Typologia
M. Kuncewiczowa, Cudzoziemka
M. Choromański, Zazdrość i medycyna
J. Brahms, Koncert skrzypcowy D-dur
S. Wysłouch, Proza Michała Choromańskiego. Wrocław 1977 (tu: W kręgu międzywojennego psychologizmu).
B. Schulz, Aneksja podświadomości, w: tegoż, Proza. Kraków 1973 lub tegoż, Opowiadania, Wybór esejów i listów. Wrocław 1989.
S. Żak, Maria Kuncewiczowa. Warszawa 1973 (tu: Powieść o Róży, czyli życie bez uśmiechu, s. 55-92).
Dla zainteresowanych: projekcja filmu Cudzoziemka w reżyserii R. Bera (1986)
Brunona Schulza budowanie świata
B. Schulz, Sklepy cynamonowe
K. Stala, Architektura Schulzowskiej wyobraźni, w: Czytanie Schulza. Pod red. J. Jarzębskiego. Kraków 1994, s. 188-219.
A. Schönle, „Sklepy cynamonowe” Brunona Schulza: apologia tandety, w: Bruno Schulz. In memoriam 1892 - 1942. Pod red. M. Kitowskiej-Łysiak. Lublin 1992, s. 59-76.
A. Czabanowska-Wróbel, „Powtórne dzieciństwo” w prozie Schulza. W: W ułamkach zwierciadła... Bruno Schulz w 110 rocznię urodzin i 60 rocznicę śmierci. Pod red. M. Kitowskiej-Łysiak i W. Panasa. Lublin 2003, s. 121-137.
Zalecana: J. Jarzębski, Schulz: spojrzenie w przyszłość, w: Czytanie Schulza, op. cit., s. 306-320.
W. Panas, Księga blasku. Traktat o kabale w prozie Brunona Schulza. Lublin, 1997.
M. Wysocka, Metafizyka przed ontologią. Kiedy świat w opowiadaniach Brunona Schulza zaczyna się na nowo… W: W ułamkach zwierciadła..., op. cit., s. 97-120.
Forma w utworach prozatorskich Witolda Gombrowicza
W. Gombrowicz, Ferdydurke
W. Gombrowicz, Testament (fragm. dot. formy)
J. Jarzębski, Gra w Gombrowicza. Warszawa 1982 (tu: Wokół „Ferdydurke”).
Z. Łapiński, Ja Ferdydurke. Gombrowicza świat interakcji. Lublin 1985.
M. Głowiński, Gombrowicz i nadliteratura. Kraków 2002, s. 5-59.
J.-P. Salgas, Witold Gombrowicz lub ateizm integralny. Z franc. przełożył J. M. Kloczowski. Warszawa 2004, s. 57-102.
Zalecane: Gombrowicz filozof. Wybór i opr. F. M. Cataluccio i J. Illg. Kraków 1991 (tu: s. 5-25, 240-255).
D. Głowacka, Herezjarchowie formy. Gombrowicz i Schulz. W: Grymasy Gombrowicza. Red. E. Płonowska-Ziarek, Kraków 2001, s. 85-108.
A. Mencwel,, Antygroteska Gombrowicza. „Ferdydurke” i teoretyczne problemy jej interpretacji, w tomie: Z problemów literatury polskiej XX wieku. T. 2. Warszawa 1965.
Stanisław Ignacy Witkiewicz jako powieściopisarz
S. I. Witkiewicz, Nienasycenie
J. Błoński, Witkacy. Sztukmistrz, filozof, estetyk. Kraków 2000 (tu: Powieściopisarz, s. 244-336).
Lub:
T. Bocheński, Powieści Witkacego. Sztuka i mistyfikacja. Łódź 1994, s. 132-174.
J. Speina, Powieści S. I. Witkiewicza. Geneza i struktura. Toruń 1965.
Zalecana:
D. C. Gerould, Stanisław Ignacy Witkiewicz jako pisarz. Przeł. I. Sieradzki. Warszawa 1981.
Poezja wobec wojny
K.K. Baczyński, wiersze
Z. Stroiński, Ród Anhellich, Okno, w: tegoż, Ród Anhellich. Warszawa 1982.
E. Balcerzan, Poezja polska w latach 1939-1965, Cz. I - Strategie liryczne,Warszawa 1984, rozdz.: Życie literackie. Wojna; Poezja wobec wojny: Strategia uczestnika; Poezja wobec wojny: strategia świadka.
J. Święch, Poeci i wojna. Rozprawy i szkice. Warszawa 2000 (tu: Poezja międzyepoki).
Z. Jastrzębski, Literatura pokolenia wojennego wobec dwudziestolecia. Warszawa 1969.
S. Stabro, Chwila bez imienia: o poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Kraków 2003.
E. Balcerzan, Poezja polska w latach 1939-1965. Cz. II - Ideologie artystyczne. Warszawa 1988 (tu: Poezja kontynuacji: Krzysztof Kamil Baczyński).
Z. Jastrzębski, Liryka Marka Chmury, w: tegoż, Bez wieńca i togi, Warszawa 1983.
„Inteligenckie obrachunki” - Jezioro Bodeńskie Stanisława Dygata
S. Dygat, Jezioro Bodeńskie
J. Jarzębski, Między „realizmem” a „prawdą” (O polskiej prozie po wojnie), w: Modele świata i człowieka. Szkice o powieści współczesnej. Pod red. J. Święcha. Lublin 1985, s. 144-214.
K. Wyka, Pogranicze powieści. Warszawa 1989 (tu: Rozrachunki inteligenckie).
Zalecana:
M. Januszkiewicz, Stanisław Dygat. Poznań 1999.
5