Spis treści
2 Ćwiczenia - 27. lutego - 2. marca
Robocze
3 Ćwiczenia - 5. - 9. marca 2012
4 Ćwiczenia - 12. - 16. marca 2012
Krótka notka dotycząca korzystania z dokumentu:
-wszelkie usprawnienia jakie chcecie wprowadzić śmiało proponować na tej stronie pod tą notką,
-Jeśli dodajecie definicje, wpisujcie ich źródło
Pomysły:
2 Ćwiczenia - 27. lutego - 2. marca
wykład |
Pojęcie gametofitu i sporofitu oraz cyklu rozwojowego. Specyfika cyklu rozwojowego roślin należących do Embryophyta. Cykle rozwojowe współczesnych przedstawicieli głównych kladów drzewa filogenetycznego roślin. Cykl rozwoju osobniczego u roślin nasiennych - organy siewki, stadium młodocianego, stadium rozwoju wegetatywnego, stadium rozwoju generatywnego. Pojęcia budowy pierwotnej i wtórnej. Specjalizacja vs różnorodność funkcji komórek i tkanek roślinnych. |
|
ćwiczenia |
1. Epiderma z liścia pelargonii z uwzględnieniem aparatów szparkowych włosków wydzielniczych i mechanicznych 2. Peryderma z gałązki bzu czarnego. 3. Tkanki przewodzące w łodydze dyni - przekrój podłużny. Uwzględnić rurkę sitową z komórką towarzyszącą i różne typy naczyń drewna pierwotnego Uwaga: od tego tygodnia na ćwiczeniach laboratoryjnych są wejściówki (4 terminy do zdefiniowania + 1 pytanie ściśle ćwiczeniowe z poprzednich ćwiczeń). Wejściówka trwa max 15 min. Każda wejściówka jest za 10 pkt (każda odpowiedź za 2 pkt). Łącznie 10 wejściówek w semestrze. |
Wejściówka. (0-10 pkt) Może trzeba będzie oddać zeszyt ćwiczeniowy do sprawdzenia (0-10 pkt) |
“Na ćwiczeniach w najbliższym tygodniu przyda się znać definicje następujących terminów:
epiderma, kutyna, kutykula, leukoplast,
ściana wtórna, komórka szparkowa, aparat szparkowy, wymiana gazowa,
komórka wydzielnicza, włosek, endoreduplikacja, budowa pierwotna,
peryderma, fellem, korek, suberyna, programowana śmierć komórki,
fellogen, merystem wzrostu nieograniczonego, merystem wzrostu ograniczonego, felloderma, przetchlinka, przestrzeń międzykomórkowa, kolenchyma, pierwotna ściana komórkowa, floem, floem pierwotny, protofloem, metafloem, kambium, kambium wiązkowe, ksylem, ksylem pierwotny, protoksylem, metaksylem, rurka sitowa, człon rurki sitowej, płytka sitowa, kaloza, komórka towarzysząca, miękisz łykowy, włókna łykowe, cewka, naczynie, człon naczynia, płytka perforacyjna, miękisz drzewny, włókno drzewne, wzrost intruzywny, programowana śmierć komórki, ściana komórkowa wtórna, jamka prosta, jamka lejkowata.
W tym tygodniu każdy wchodzi na ćwiczenia okazując "paszport" ;-) - zeszyt ćwiczeniowy gładki z uzupełnionymi zadaniami z pierwszych ćwiczeń - to uzupełnienie dotyczy osób, które na pierwszych ćwiczeniach nie miały zeszytu gładkiego.
Zeszyt każdy podpisuje imieniem, nazwiskiem i numerem indeksu w widocznym miejscu, tak żeby w drzwiach nie robił się zator z powodu poszukiwania w zeszytach odpowiednich danych ;-)
Szybko zajmują Państwo swoje miejsca i wyciągają długopisy. Dostajecie pytania i przez 10-15 minut piszecie wejściówkę. Cztery pytania typu "co to jest ..." sprawdzające przygotowanie do bieżących ćwiczeń, jedno pytanie z ćwiczeń poprzednich. Odpowiedzi konkretne, na temat, bez wodolejstwa. Kolejne wejściówki wg tego samego schematu.
Następnie są normalne ćwiczenia. Przypominam, że może się zdarzyć, że po upłynięciu czasu ćwiczeń niektóre osoby zostaną poproszone o oddanie zeszytu ćwiczeniowego do sprawdzenia. Odmówić oddania nie można ;-)
Znaczy można, ale dostaje się 0 pkt. Nie warto.
Pozdrawiam, Łotocka”
lol
Epiderma (skórka)- zewnętrzna, granicząca ze środowiskiem, najczęściej jednowarstwowa tkanka okrywająca występująca na liściach oraz na młodych łodygach i korzeniach. Główną funkcją jest ochrona rośliny przed nadmierną utratą wody wskutek transpiracji.
Kutyna- woskowata, bezpostaciowa mieszanina wysoko spolimeryzowanych estrów wyższych kwasów tłuszczowych, pokrywająca zewnętrzne ściany komórkowe komórek skórki, a częściowo też inkrustująca te ściany. Chroni przed utratą wody i działaniem drobnoustrojów.
Kutykula- warstwa trudno przepuszczalna dla wody i powietrza, którą tworzy kutyna na zewnętrznej powierzchni komórek skórki.
Leukoplast- bezbarwne plastydy, rozwijające się z proplastydów w komórkach organów podziemnych lub w tkankach położonych w głębi organów nadziemnych, gdzie nie dociera światło. Mają zdolność syntezy skrobi. Nie zawierają rybosomów.
Ściana wtórna- przekształcona ściana komórkowa dorosłych organizmów. Powstaje w starszych komórkach- gdy osiągnie ostateczne rozmiary i przestaje rosnąć, ustaje wzrost powierzchniowy ściany kom., natomiast rozpoczyna się jej wzrost na grubość wskutek odkładania przez protoplast od wnętrza komórki na ścianę pierwotną nowych warstw. Zwykle grubsza i bardziej wytrzymała niż pierwotna, o uporządkowanej budowie szkieletu celulozowego, również wypełniona hemicelulozą i pektyną. Ulega ona inkrustacji i adkrustacji .
Komórki szparkowe- komórki tworzące aparaty szparkowe między, którymi znajduje się otwór-szparka. Zawierają chloroplasty i są zdolne do przeprowadzenia fotosyntezy. Nie zawierają plazmodesm.
Aparat szparkowy- najczęściej dwie komórki w skórce liścia i łodygi, między którymi znajduje się przestwór międzykomórkowy - szparka. Przez szparki odbywa się wymiana gazowa pomiędzy atmosferą wewnętrzną organów roślinnych a otoczeniem.
Wymiana gazowa- krążenie substancji gazowych między rośliną i otoczeniem, związane z asymilacją dwutlenku węgla, oddychaniem, transpiracją, a w przypadku niektórych bakterii i sinic także z wiązaniem azotu atmosferycznego.
Komórki wydzielnicze- utwory wydzielnicze gromadzące swe produkty wewnątrz komórek, znajdują się wewnątrz organów roślinnych. Zawierają takie substancje, jak garbniki, olejki lotne, śluzy, gumy, alkaloidy, składniki soku mlecznego i in.
Włoski- wytwory skórki u roślin. Włoski mogą być jedno- lub wielokomórkowe, żywe lub martwe, zwykłe lub wydzielnicze. Żywe zwiększają powierzchnię parowania, martwe zmniejszają transpirację, wydzielnicze wytwarzają różne olejki dające roślinie zapach.
Endoreduplikacja- proces zwielokrotnienie liczby chromosomów przebiegający w interfazie.
Endoreduplikacja leży u podstaw somatycznej poliploidyzacji oraz endopoliploidalności.
Budowa pierwotna- budowa łodygi i korzenia uwarunkowana przez układ tkanek pierwotnych, będących wytworem merystemów wierzchołkowych. Budowę pierwotną określają: skórka, kora pierwotna i walec osiowy.
Peryderma (korkowica)- tkanka okrywająca zastępująca stosunkowo delikatną i nietrwałą skórkę w starszych częściach wieloletnich łodyg i korzeni. Perydermę stanowią razem korek, fellogen i felloderma.
Fellem (korek)- stanowi wtórną tkankę okrywającą, która występuje na powierzchni organów rozrośniętych na grubość i przez to pozbawionych pierwotnych tkanek okrywających, które nie są zdolne do rozrastania się razem z organem. Pokrywa starsze korzenie i pędy podziemne zielonych roślin dwuliściennych oraz pnie i gałęzie drzew. Zbudowany z komórek martwych o ścianach skorkowaciałych lub zdrewniałych. Chroni wnętrze organu przed nadmiernym parowaniem i uszkodzeniem.
Suberyna- mieszanina polimerów wyższych kwasów tłuszczowych, powodująca korkowacenie ścian komórkowych. Czyni ściany komórkowe odpornymi na zwilżanie. Pod względem chemicznym zbliżona do kutyny.
Programowana śmierć komórki (apoptoza)- naturalny proces zaprogramowanej śmierci komórki w organizmie wielokomórkowym. Dzięki temu mechanizmowi z organizmu usuwane są zużyte lub uszkodzone komórki. Apoptozę można przyrównać do zaplanowanego samobójstwa komórki, mającego na celu dobro całego organizmu.
Fellogen- jednowarstwowy wtórny merystem korkotwórczy, odkładający na zewnątrz korek, a do wewnątrz fellodermę. Powstaje z odróżnicowanych żywych komórek kory pierwotnej, okolnicy i skórki.
Merystemy wzrostu nieorganicznego- merystemy funkcjonujące przez całe życie rośliny czy organu. Odbywa się on w ściśle określonych miejscach ciała (wzrost na długość pędów i korzeni tylko na ich wierzchołkach).
Merystemy wzrostu ograniczonego- charakterystyczny dla liści, kwiatów, owoców. Młody rozwijający się organ w całości składa się z komórek merystematycznych. Po wytworzeniu odpowiedniej ilości komórek cały merystem różnicuje się w odpowiednie tkanki stałe organu i wzrost ustaje.
Felloderma- wtórna tkanka miękiszowa powstająca po wewnętrznej stronie fellogenu, który jednocześnie wytwarza po zewnętrznej stronie korek.
Przetchlinki- miejsca, w których komórki korka ułożone są luźno, a znajdujące się między nimi przestwory międzykomórkowe mają łączność z systemem takich przestworów wewnątrz organu. Umożliwiają wymianę gazów pomiędzy atmosferą a wnętrzem rośliny.
Przestwory międzykomórkowe- wolne przestrzenie występujące w tkankach roślinnych pomiędzy komórkami. System przestworów komórkowych zapewnia roślinie przewietrzanie. Szczególnie duże przestwory występują w miękiszu, zwłaszcza powietrznym, oraz asymilacyjnym- gąbczastym.
Kolenchyma (zwarcica)- tkanka wzmacniająca złożona z komórek żywych, wydłużonych i otoczonych celulozowo- pektynową ścianą komórkową, posiadającą charakterystyczne, pasowe zgrubienia . Występuje w ogonkach liściowych i w młodych niezdrewniałych łodygach.
Pierwotna ściana komórkowa- ściana występująca w młodych komórkach. Jest cienka i elastyczna. Niska zawartość celulozy- ok 20% suchej masy, mikrofibryle tworzą nieregularną sieć. Wraz ze wzrostem komórki powiększa się powierzchnia ściany komórkowej, dzięki jej rozciągliwości.
Floem (łyko)- tkanka przewodząca składająca się z rurek sitowych, miękiszu łykowego i sklerenchymatycznych włókien łykowych. Przewodzi asymilaty.
Floem pierwotny- jest wytworem merystemów wierzchołkowych pędu i korzenia.
Protofloem- pierwsze różnicujące się z merystematycznej tkanki (prokambium) elementy łyka.
Metafloem- późniejsza, dojrzała forma łyka pierwotnego.
Kambium ( miazga twórcza)- merystem boczny powodujący przyrost wtórny na grubość łodyg i korzeni.
Kambium wiązkowe- kambium tworzące się pomiędzy łykiem i drewnem pierwotnym w wiązkach przewodzących korzenia i łodygi.
Ksylem (drewno)- tkanka przewodząca składająca się z naczyń, cewek, włókien drzewnych i miękiszu drzewnego. Przewodzi roztwory wodne od korzeni do liści oraz częściowo pełni funkcję tkanki wzmacniającej.
Ksylem pierwotny- składa się z komórek będących wytworem merystemu wierzchołkowego pędu i korzenia.
Protoksylem- ksylem pierwotny powstający w rosnących na długość partiach organu. Składa się z naczyń o umocnieniach pierścieniowych i spiralnych nie przeszkadzających w ich wydłużaniu się.
Metaksylem- wytwarzany przez prokambium poza strefą najintensywniejszego wzrostu na długość. Ściany naczyń metaksylemu nie podlegają rozciąganiu i mają zgrubienia siatkowe lub są nawet jamkowane. Średnice naczyń większe niż w protoksylemie.
Rurki sitowe- żywe komórki uformowane w rurki dzięki perforowanym ścianom poprzecznym, czyli sitom, przez które przechodzą pasma cytoplazmy. Stanowią główny składnik floemu i służą do przewodzenia asymilatów.
Człony rurek sitowych- szeregowo ułożone komórki. Człony te są komórkami żywymi ale pozbawionymi jądra, które zanika w trakcie rozwoju członu. Wnętrze członu wypełnia duża wodniczka otoczona cienkim płaszczem cytoplazmy.
Płytka sitowa- ściana rozdzielająca 2 człony rurki sitowej, na której występują pola sitowe bardziej wyspecjalizowane niż na ścianach bocznych.
Kaloza- śluzowata węglowodanowa substancja zasklepiająca pod jesień sita w rurkach sitowych roślin drzewiastych. Na wiosnę ulega rozpuszczeniu przez enzymy.
Komórka towarzysząca- wyróżnione u roślin okrytozalążkowych komórki miękiszu floemowego (łyko) siostrzane z członami rurek sitowych, którym towarzyszą i z którymi współdziałają, kompensując redukcję normalnych czynności protoplastu elementów sitowych.
Miękisz łykowy- komórki miękiszu występujące wśród innych elementów łyka i pośredniczące w przewodzeniu substancji pomiędzy łykiem a bezpośrednio sąsiadującymi z nim tkankami.
Włókna łykowe- zbudowane ze sklerenchymy, występują tylko w łyku okrytozalążkowych, gdzie pełnią funkcje wzmacniające.
Cewki (tracheidy)- komórki prozenchymatyczne, zdrewniałe, martwe, zwężone na końcach, przewodzące, grubościenne, z licznymi jamkami.
Naczynia (tracheje)- długie rury utworzone ze zdrewniałych i martwych komórek zwanych członami naczyń, w których w mniejszym lub większym stopniu zanikły poprzeczne ściany komórkowe, więc transport wody jest tu szybszy niż w cewkach. Protoplast obumiera. Człony naczyń rozwinęły się z cewek, niektóre mają ukośne końce, są też takie w których poprzeczna ściana komórkowa, tylko zaopatrzona w 1 lub kilka otworów.
Płyta perforacyjna- ściana komórkowa (podwójna) między 2 członami naczynia, zaopatrzona w otwory na wylot (zwane perforacjami), przez które przepływa woda transportowana wzdłuż naczynia.
Miękisz drzewny- komórki miękiszu tworzące w drewnie pasma biegnące pionowo lub poziomo i stanowiące jedyny żywy element drewna, zapewniający mu łączność z innymi tkankami narządu.
Włókna drzewne- włókna sklerenchymatyczne, występujące pojedynczo lub grupami wśród innych elementów drewna. Pełnią one funkcje wzmacniające.
Wzrost intruzywny- specyficzny sposób wzrostu komórki roślinnej. Rośnie ona nierównomiernie, w określonych rejonach. W rezultacie intruzywnego wzrostu komórka wciska się między komórki sąsiednie; wydziela ona na swej krawędzi enzymy hydrolizujące blaszkę środkową między tymi ścianami, co przy naprężeniu rozciągającym powoduje otwieranie się miejsca dla intruzywnego wzrostu. Wzrost ten może zachodzić na wierzchołku komórki lub na jej krawędzi.
Jamki- zagłębienia powstające wskutek miejscowego nieodkładania się warstw ściany wtórnej. Tworzą się w miejscach sąsiadujących komórek tak, że między komórkami powstaje kanalik przedzielony pośrodku cienką przegrodą złożoną z blaszki środkowej i dwóch ścian pierwotnych.
Jamki proste- występują naprzeciw siebie w obu komórkach, są rozdzielone jedynie pierwotną ścianą komórkową i blaszką środkową. Przez te jamki przechodzą plazmodesmy.
Jamki lejkowate- mają mniejszy przekrój od strony wnętrza komórki i kształt lejka, szerszym przekrojem są zwrócone na zewnątrz, do ściany pierwotnej.
Definicje od Madzi S.
3 Ćwiczenia - 5. - 9. marca 2012
wykład |
Specyfika merystemu wierzchołkowego korzenia - typy. Komórki macierzyste. Czapeczka korzeniowa i jej funkcje w grawitropizmie korzenia oraz w tworzeniu ryzosfery. Budowa pierwotna korzenia - tkanki i ich organizacja przestrzenna. Endoderma w kolejnych stadiach różnicowania. Systemy korzeniowe. Korzenie mikoryzowe, aktynoryzowe i brodawkowe. |
|
ćwiczenia |
1. Morfologia korzenia pszenicy (lokalizacja skrobi statolitowej płynem Lugola, komórki graniczne). 2. Budowa pierwotna korzenia kosaćca (egzoderma, endoderma niesynchroniczna w III stadium rozwojowym). 3. Budowa wtórna korzenia sosny (łyko funkcjonujące/niefunkcjonujące) |
Wejściówka 2. (0-10 pkt). Może trzeba będzie oddać zeszyt ćwiczeniowy do oceny (0-10 pkt). |
“przyda się wiedzieć, co oznaczają następujące terminy:
różnicowanie, histogeneza, mitoza, cykl komórkowy, odróżnicowanie, tkanka, merystem, merystem pierwotny, merystem wzrostu nieograniczonego, merystem wzrostu ograniczonego, merystem wtórny, komórka macierzysta (inicjalna), primordium, histogen, prokambium, budowa wtórna, korzeń, radykula, korzeń przybyszowy, korzeń boczny, system korzeniowy wiązkowy, system korzeniowy palowy, czapeczka korzeniowa, ryzosfera, grawitropizm, statolit, strefa włośnikowa, ryzoderma, epiblema, włośnik, kora pierwotna, walec osiowy, stela, egzoderma, suberyna, celuloza, osmoza, dyfuzja, miękisz, endoderma, plazmodesma, lignina, symplast, apoplast, pasemko Caspary'ego, perycykl, floem, floem pierwotny, protofloem, metafloem, ksylem, ksylem pierwotny, protoksylem, metaksylem, rurka sitowa, człon rurki sitowej, płytka sitowa, kaloza, komórka towarzysząca, miękisz łykowy, włókna łykowe, cewka, naczynie, człon naczynia, miękisz drzewny, włókno drzewne, programowana śmierć komórki, ściana komórkowa wtórna, jamka prosta, jamka lejkowata, peryderma, fellogen, felloderma, fellem, kambium, słoje przyrostu rocznego, promienie rdzeniowe, promienie łykodrzewne, żywica”
--> Różnicowanie-[Author:(null)]
Histogeneza-
Mitoza-
Cykl komórkowy-
Odróżnicowanie-
Tkanka-
Merystem-
lMerystem pierwotny-
(było)Merystemy wzrostu nieorganicznego- merystemy funkcjonujące przez całe życie rośliny czy organu. Odbywa się on w ściśle określonych miejscach ciała (wzrost na długość pędów i korzeni tylko na ich wierzchołkach).
(było)Merystemy wzrostu ograniczonego- charakterystyczny dla liści, kwiatów, owoców. Młody rozwijający się organ w całości składa się z komórek merystematycznych. Po wytworzeniu odpowiedniej ilości komórek cały merystem różnicuje się w odpowiednie tkanki stałe organu i wzrost ustaje.
Merystem wtórny-
Komórka macierzysta (inicjalna)-
Primordium-
Histogen-
Prokambium-
Budowa wtórna-
Korzeń- część sporofitu, która dostarcza roślinom wodę i substancje odżywcze (sole mineralne), utrzymuje rośliny na podłożu i służy do gromadzenia substancji zapasowych.
Radykula-
Korzeń przybyszowy-
Korzeń boczny-
System korzeniowy wiązkowy-
System korzeniowy palowy-
Czapeczka korzeniowa-
Ryzosfera-
Grawitropizm-
Statolit-
Strefa włośnikowa-
Ryzoderma-
Epiblema-
Włośnik-
Kora pierwotna-
Walec osiowy-
Stela-
Egzoderma-
(było)Suberyna- mieszanina polimerów wyższych kwasów tłuszczowych, powodująca korkowacenie ścian komórkowych. Czyni ściany komórkowe odpornymi na zwilżanie. Pod względem chemicznym zbliżona do kutyny.
Celuloza-
Osmoza-
Dyfuzja-
Miękisz-
Endoderma-
Plazmodesma-
Lignina-
Symplast-
Apoplast-
Pasemko Caspary'ego-
Perycykl-
(było)Floem (łyko)- tkanka przewodząca składająca się z rurek sitowych, miękiszu łykowego i sklerenchymatycznych włókien łykowych. Przewodzi asymilaty.
(było)Floem pierwotny- jest wytworem merystemów wierzchołkowych pędu i korzenia.
(było)Protofloem- pierwsze różnicujące się z merystematycznej tkanki (prokambium) elementy łyka.
(było)Metafloem- późniejsza, dojrzała forma łyka pierwotnego.
Kambium ( miazga twórcza)- merystem boczny powodujący przyrost wtórny na grubość łodyg i korzeni.
(było)Ksylem (drewno)- tkanka przewodząca składająca się z naczyń, cewek, włókien drzewnych i miękiszu drzewnego. Przewodzi roztwory wodne od korzeni do liści oraz częściowo pełni funkcję tkanki wzmacniającej.
(było)Ksylem pierwotny- składa się z komórek będących wytworem merystemu wierzchołkowego pędu i korzenia.
(było)Protoksylem- ksylem pierwotny powstający w rosnących na długość partiach organu. Składa się z naczyń o umocnieniach pierścieniowych i spiralnych nie przeszkadzających w ich wydłużaniu się.
(było)Metaksylem- wytwarzany przez prokambium poza strefą najintensywniejszego wzrostu na długość. Ściany naczyń metaksylemu nie podlegają rozciąganiu i mają zgrubienia siatkowe lub są nawet jamkowane. Średnice naczyń większe niż w protoksylemie.
(było)Rurki sitowe- żywe komórki uformowane w rurki dzięki perforowanym ścianom poprzecznym, czyli sitom, przez które przechodzą pasma cytoplazmy. Stanowią główny składnik floemu i służą do przewodzenia asymilatów.
(było)Człony rurek sitowych- szeregowo ułożone komórki. Człony te są komórkami żywymi ale pozbawionymi jądra, które zanika w trakcie rozwoju członu. Wnętrze członu wypełnia duża wodniczka otoczona cienkim płaszczem cytoplazmy.
(było)Płytka sitowa- ściana rozdzielająca 2 człony rurki sitowej, na której występują pola sitowe bardziej wyspecjalizowane niż na ścianach bocznych.
(było)Kaloza- śluzowata węglowodanowa substancja zasklepiająca pod jesień sita w rurkach sitowych roślin drzewiastych. Na wiosnę ulega rozpuszczeniu przez enzymy.
(było)Komórka towarzysząca- wyróżnione u roślin okrytozalążkowych komórki miękiszu floemowego (łyko) siostrzane z członami rurek sitowych, którym towarzyszą i z którymi współdziałają, kompensując redukcję normalnych czynności protoplastu elementów sitowych.
(było)Miękisz łykowy- komórki miękiszu występujące wśród innych elementów łyka i pośredniczące w przewodzeniu substancji pomiędzy łykiem a bezpośrednio sąsiadującymi z nim tkankami.
(było)Włókna łykowe- zbudowane ze sklerenchymy, występują tylko w łyku okrytozalążkowych, gdzie pełnią funkcje wzmacniające.
(było)Cewki (tracheidy)- komórki prozenchymatyczne, zdrewniałe, martwe, zwężone na końcach, przewodzące, grubościenne, z licznymi jamkami.
(było)Naczynia (tracheje)- długie rury utworzone ze zdrewniałych i martwych komórek zwanych członami naczyń, w których w mniejszym lub większym stopniu zanikły poprzeczne ściany komórkowe, więc transport wody jest tu szybszy niż w cewkach. Protoplast obumiera. Człony naczyń rozwinęły się z cewek, niektóre mają ukośne końce, są też takie w których poprzeczna ściana komórkowa, tylko zaopatrzona w 1 lub kilka otworów.
(było)Miękisz drzewny- komórki miękiszu tworzące w drewnie pasma biegnące pionowo lub poziomo i stanowiące jedyny żywy element drewna, zapewniający mu łączność z innymi tkankami narządu.
(było)Włókna drzewne- włókna sklerenchymatyczne, występujące pojedynczo lub grupami wśród innych elementów drewna. Pełnią one funkcje wzmacniające.
(było)Programowana śmierć komórki (apoptoza)- naturalny proces zaprogramowanej śmierci komórki w organizmie wielokomórkowym. Dzięki temu mechanizmowi z organizmu usuwane są zużyte lub uszkodzone komórki. Apoptozę można przyrównać do zaplanowanego samobójstwa komórki, mającego na celu dobro całego organizmu.
(było)Ściana wtórna- przekształcona ściana komórkowa dorosłych organizmów. Powstaje w starszych komórkach- gdy osiągnie ostateczne rozmiary i przestaje rosnąć, ustaje wzrost powierzchniowy ściany kom., natomiast rozpoczyna się jej wzrost na grubość wskutek odkładania przez protoplast od wnętrza komórki na ścianę pierwotną nowych warstw. Zwykle grubsza i bardziej wytrzymała niż pierwotna, o uporządkowanej budowie szkieletu celulozowego, również wypełniona hemicelulozą i pektyną. Ulega ona inkrustacji i adkrustacji .
(było)Jamki- zagłębienia powstające wskutek miejscowego nieodkładania się warstw ściany wtórnej. Tworzą się w miejscach sąsiadujących komórek tak, że między komórkami powstaje kanalik przedzielony pośrodku cienką przegrodą złożoną z blaszki środkowej i dwóch ścian pierwotnych.
(było)Jamki proste- występują naprzeciw siebie w obu komórkach, są rozdzielone jedynie pierwotną ścianą komórkową i blaszką środkową. Przez te jamki przechodzą plazmodesmy.
(było)Jamki lejkowate- mają mniejszy przekrój od strony wnętrza komórki i kształt lejka, szerszym przekrojem są zwrócone na zewnątrz, do ściany pierwotnej.
(było)Peryderma (korkowica)- tkanka okrywająca zastępująca stosunkowo delikatną i nietrwałą skórkę w starszych częściach wieloletnich łodyg i korzeni. Perydermę stanowią razem korek, fellogen i felloderma.
(było)Fellogen- jednowarstwowy wtórny merystem korkotwórczy, odkładający na zewnątrz korek, a do wewnątrz fellodermę. Powstaje z odróżnicowanych żywych komórek kory pierwotnej, okolnicy i skórki.
(było)Felloderma- wtórna tkanka miękiszowa powstająca po wewnętrznej stronie fellogenu, który jednocześnie wytwarza po zewnętrznej stronie korek.
(było)Fellem (korek)- stanowi wtórną tkankę okrywającą, która występuje na powierzchni organów rozrośniętych na grubość i przez to pozbawionych pierwotnych tkanek okrywających, które nie są zdolne do rozrastania się razem z organem. Pokrywa starsze korzenie i pędy podziemne zielonych roślin dwuliściennych oraz pnie i gałęzie drzew. Zbudowany z komórek martwych o ścianach skorkowaciałych lub zdrewniałych. Chroni wnętrze organu przed nadmiernym parowaniem i uszkodzeniem.
(było)Kambium ( miazga twórcza)- merystem boczny powodujący przyrost wtórny na grubość łodyg i korzeni.
Słoje przyrostu rocznego-
Promienie rdzeniowe-
Promienie łykodrzewne-
Żywica- substancja zawarta w niektórych roślinach, najczęściej drzewach iglastych, służy do zabezpieczania miejsc będących ranami drzewa.
4 Ćwiczenia - 12. - 16. marca 2012
wykład |
Specyfika merystemu wierzchołkowego pędu w fazie wegetatywnej. Budowa pierwotna łodygi - tkanki i ich organizacja przestrzenna. Pochwa skrobiowa jako miejsce percepcji bodźca grawitropicznego. Polarny transport auksyny jako morfogen w tworzeniu wzoru różnicowania tkanek waskularnych. Inicjowanie budowy wtórnej. |
|
ćwiczenia |
1. Budowa pierwotna łodygi kukurydzy. 2. Budowa pierwotna łodygi kokornaku (tkanki aktywne w fotosyntezie). 3. Budowa wtórna łodygi kokornaku (niesynchroniczna peryderma, drewno pierścieniowonaczyniowe, cechy typowe dla pnączy). Przypomnienie zasad rysowania schematów anatomicznych. |
Wejściówka 3. (0-10 pkt). Może trzeba będzie oddać zeszyt ćwiczeniowy do oceny (0-10 pkt). |
“... dobrze będzie znać definicje następujących terminów:
różnicowanie, histogeneza, odróżnicowanie, tkanka, merystem, merystem pierwotny, merystem wzrostu nieograniczonego, merystem wzrostu ograniczonego, merystem wtórny, komórka macierzysta (inicjalna), prokambium, budowa wtórna, epiderma, kora pierwotna, kolenchyma, chlorenchyma, idioblast, pochwa skrobiowa, walec osiowy, stela, perycykl, sklerenchyma, ściana komórkowa wtórna, jamka prosta, plazmodesma, symplast, apoplast, celuloza, lignina, floem, floem pierwotny, protofloem, metafloem, floem wtórny, rurka sitowa, człon rurki sitowej, płytka sitowa, kaloza, komórka towarzysząca, miękisz łykowy, włókna łykowe, kambium, kambium wiązkowe, kambium międzywiązkowe, ksylem, ksylem pierwotny, protoksylem, metaksylem, ksylem wtórny, cewka, naczynie, człon naczynia, płytka perforacyjna, miękisz drzewny, włókno drzewne, programowana śmierć komórki, jamka lejkowata, słoje przyrostu rocznego, promienie rdzeniowe, promienie łykodrzewne, drewno wiosenne, drewno letnie, drewno pierścieniowo-naczyniowe, drewno rozpierzchło-naczyniowe, biel, twardziel, peryderma, fellogen, felloderma, fellem, suberyna, przetchlinka, wymiana gazowa.
Większość z tych terminów powtarza sie z ubiegłego tygodnia, ponieważ kontynuujemy tę sama tematykę.
Repetitio est mater studiorum ;-)(tłumaczenie: i tak nie zdacie)”
Pogrubione - nowe
Anonymous:
proces różnicowania się morfologicznego i funkcjonalnego komórek w trakcie rozwoju organizmu wielokomórkowego; z komórek niewyspecjalizowanych (→ komórki totipotencjalne) powstają komórki wyspecjalizowane, charakterystyczne dla poszczególnych tkanek, a także dla określonych organizmów
Tomasz Nowicki:
_Oznaczono jako zakończoną_
Tomasz Nowicki:
_Otwarto ponownie_