Trybunał Konstytucyjny- powołany w Polsce w 1985r. specjalny sąd sprawdzający zgodności ustaw i innych aktów prawnych z konstytucją. Konstytucja-najważniejszy akt prawny w państwie, czyli ustawa zasadnicza, określa zasady funkcjonowania państwa oraz prawa i obowiązki obywatela. Jest źródłem porządku prawnego. Równoważy interes instytucji z interesem ludzi. Zapewnia mieszkańcom bezpiecz. i sprawiedliwość. Historia konstytucji: Pierwsze akta prawne o tej nazwie wydawali cesarze rzymscy. Nazwę przejął kościół do określania dokumentów soborowych. W XVIII w. pojawiają się konstytucje państwowe, czyli nowoczesne akty prawne regulujące całokształt życia politycznego. 1787r.- pierwsza na świecie konstytucja (USA) 1791r.- kilka miesięcy później od naszej konstytucji 3 maja (Francuzi). Polskie konstytucje: 3 maja 1791- dzieliła władzę w państwie, stosując trójpodział władz. Wprowadziła zasadę suwerenności narodu, jednakże za naród uważała tylko szlachtę. 1807r.- w okresie zaborów Napoleon nadał księstwu Warszawskiemu kont. wzorowaną na francuskiej. 1815r.- w okresie zaborów liberalną konstytucję królestwo polskie otrzymało od Cara Aleksandra I. 1921r. - konstytucja marcowa podkreślała, że Polska jest państwem niepodległym i narodem suwerennym. Jednakowe prawa dla wszystkich obywateli. 1935 r.- konstytucja kwietniowa- szerokie uprawnienia dla prezydenta. 2 kwietnia 1997r. - obowiązuje nas teraz; Mała konstytucja- to akt prawny tymczasowo zastępujący konstytucje i obowiązujący do czasu jej uchwalenia. Małe konstytucje powstają w państwach młodych lub w momencie ważnych zmian politycznych, społecznych lub gospodarczych w kraju. Jak powstałą konstytucja? - Treść konstytucji przygotowuje specjalnie wyłoniona z grona posłów i senatorów Komisja Konstytucyjną licząca w sumie 56 osób. W pracach komisji biorą udział przedstawiciele prezydenta, rządu i Trybunału Konstytucyjnego. Projekt konstytucji jest uchwalany przez Zgromadzenie Narodowe. Uchwaloną przez parlament konstytucję prezydent poddaje referendum. Preambuła to uroczysty wstęp do konstytucji, wyjaśniający okoliczności wydania aktu i cele, jakim powinien on służyć. Rozdziały: 1.Rzeczpospolita 2.Wolność, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, 3. Źródeł prawa 4.Sejm i senat 5. Prezydent RP, 6. Rada ministrów i administracja rządowa 7.Samorząd terytorialny 8. Sądy i trybunały 9. Organy kontroli państwowej i ochrona prawa 10.Finanse publiczne 11. Stany nadzwyczajne 12.Zmiana konstytucji 13. Przepisy przejściowe i końcowe. Konstytucja ma 13 rozdziałów, 243 artykuły, 16 podrozdziałów. Obowiązki obywatela: wierność ojczyźnie, troska o dobro wspólne, przestrzeganie prawa RP i ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych w tym podatków, musi bronić swojej ojczyzny (odbyć służbę), dbałość o stan środowiska naturalnego, kobieta i mężczyzna mają równe prawa, każdy człowiek powinien szanować wolność i prawa bliźniego. Prawa osobiste; ochrona życia, nietykalność i wolność osobista, prawo do sprawiedliwego i jawnego sądu oraz do obrony, ochrona życia prywatnego, nienaruszalność mieszkania, tajemnica komunikowania się, swoboda poruszania się po terytorium RP i opuszczenie RP, wolność sumienia religii, poglądów. Prawa polityczne: wolność organizowania pokojowych zgromadzeń, równy dostęp do służby publicznej, czyli piastowania urzędów publicznych, prawo do udziału w wyborach prezydenta, parlamentu, samorządu terytorialnego i w referendum. Pluralizm polityczny - mnogość i różnorodność partii politycznych, które mogą być tworzone w RP zgodnie z artykułem XI Konstytucji RP. Prawo- zbiór przepisów i norm regulujących stosunki między ludźmi. Trójpodział władz: ustawodawcza(sejm i senat), wykonawcza (prezydent i rząd), sądownicza (niezawisłe sądy, Trybunał Stanu i Konstytucyjny).