Noworodek urodzony przedwcześnie.

Noworodek z ciąży trwającej krócej niż 37 tygodni lub 259 dni, lub ważący mniej niż 2500g to noworodek urodzony przedwcześnie.

Cechy noworodka urodzonego przedwcześnie:

• Masa urodzeniowa poniżej 2500g

• Skóra czerwona, cienka, pomarszczona, pokryta meszkiem

• Tkanka tłuszczowa słabo rozwinięta

• Twarz ma wygląd starczy i jest pomarszczona

• Paznokcie są cienkie i nie wyrastają poza opuszki palców

• Duża głowa

• Cienkie kończyny

• Kości czaszki nie zrośnięte

• Pępek bliżej spojenia łonowego

• Nie wykształcone małżowiny uszne

• U chłopców jądra nie zstępują do moszny

• U dziewcząt wargi sromowe większe nie pokrywają mniejszych

• Oddech przyspieszony, niemiarowy

• Mogą nie występować odruchy ssania i połykania

• Regulacja ciepłoty ciała jest słaba

• Obniżone napięcie mięśniowe

• Łatwo dochodzi do wymiotów, ulewania, zachłyśnięć

• Przyczyny wcześniactwa:

• Ze strony matki - choroby serca i układu krążenia, moczowego, oddechowego, różne choroby zakaźne, zatrucia ciążowe, niedorozwój narządów rodnych, nieprawidłowe usadowienie łożyska, operacje, urazy psychiczne i fizyczne, ciężka praca zawodowa podczas ciąży, wiek matki ( <16 r.ż. lub >35 r.ż.)

• Ze strony płodu - wady, zakażenia, zamartwica.

Noworodek donoszony.

Noworodek z ciąży trwającej powyżej 37 tygodni i ważący więcej niż 2500g to noworodek donoszony.

Cechy noworodka donoszonego:

• Masa urodzeniowa powyżej 2500g

• Większe rozmiary główki w stosunku do tułowia

• Skóra bladoróżowa, może być pokryta mazią płodową, cienka, delikatna, miękka, silnie unaczyniona, pokryta małą ilością meszku

• Układ mięśniowy w pierwszych dniach wykazuje wzmożone napięcie

• Pępek po środku między spojeniem łonowym a wyrostkiem mieczykowatym

• Wykształcone małżowiny uszne

• Zrośnięte kości czaszki

• Reaguje na bodźce smakowe, dotykowe, bólowe i świetlne

• Odruchy występujące u noworodka donoszonego to :

• Odruch płaczu (krzyku) - wyraża jakąś potrzebę, w mniejszym stopniu (do 6 mies.)jest wyrazem stanu emocjonalnego.

• Odruch ssania - powodowany przez drażnienie okolic ust, języka, warg; wywołuje ruchy łączące w sobie ssanie, oddychanie, połykanie; zanika w 1 r.ż. (zastępuje go odruch otwierania ust)

• Odruch szukania pokarmu (ryjkowy) - zwrot twarzy dziecka w kierunku bodźca dotykowego, z wysuwaniem języka i skurczem warg.

• Odruch chwytny górny - podrażnienie i ucisk dłoni powoduje silny skurcz palców 2-5; utrzymuje się do 3 mies.ż.

• Odruch chwytny dolny - uciśnięcie nasady palców stopy wywołuje toniczne ich zgięcie; wygasa przed 10 mies. ż., warunkuje naukę stania i chodzenia.

• Odruch Moro - jest to odruch obejmowania. Polega na tym, że po uderzeniu w materac, na którym leży noworodek, dochodzi do zgięciu obu rączek w stawach łokciowych przy równoczesnym ich wyrzuceniu do przodu i odwodzeniu paluszków.

• Odruch pełzania - gdy noworodka ułoży się na brzuszku i dotknie dłonią jego podeszwy, obserwuje się odruch odpychania kończyn.

• Odruch Babińskiego - przy podrażnieniu podeszwy zginanie palucha ku górze, a reszty palców, rozsuniętych wachlarzowo-ku dołowi; do 2 r.ż. może występować fizjologicznie, potem jest to objaw uszkodzenia dróg piramidowych.

• U chłopców jądra są w mosznie

• U dziewcząt wargi sromowe większe pokrywają mniejsze

Skala Virginii Apgar.

Do oceny stanu ogólnego noworodka donoszonego służy skala Apgar.

8 - 10 ptk. Stan dobry

4 - 7 ptk. Stan średni

0 - 3 ptk. Stan ciężki

Objawy	Punktacja
	0	1	2
Czynność serca	Brak	<100/min	>100/min
Oddechy	Brak	Nieregularne, pojedyncze	Głośny płacz
Odruchy (reakcja na bodziec)	Brak reakcji	Grymas	Kaszel lub kichanie
Napięcie mięśniowe	Brak wiotkości uogólnionej	Obniżone	Prawidłowe, ułożenie zgięciowe, aktywne ruchy
Kolor skóry	Sinica/bladość	Tułów różowy, kończyny sine	Całe ciało różowe

Urazy okołoporodowe.

• Niedowład Erba - dotyczy korzonków C₅ i C₆ . Ramię zwisa bezwładnie wzdłuż tułowia w rotacji wewnętrznej i pronacji, brak zgięcia w stawie łokciowym, odruch chwytny zachowany. Zajęcie korzenia C₄ (nerw przeponowy) objawia się wdechowym ustawieniu klatki piersiowej, niesymetrycznymi ruchami wdechowymi, przyspieszeniem oddechów, bezdechami.

• Niedowład Klumpke - dotyczy korzonków C₇ i Th₁ brak odruchu chwytnego.

• Zespół Hornera - wąskie źrenice, wąska szpara powiekowa, zapadnięta gałka oczna, inne zabarwienie tęczówki.

• Przodogłowie

• Krwiak

Piśmiennictwo.

„ Pediatria Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalistycznego.” Pod redakcją Anny Dobrzańskiej i Józefa Ryżko; Urban & Partner; Wrocław 2004, dodruk 2006.

„Położnictwo i ginekologia.” Janusz Kiciński; PZWL; Warszawa 1974.

„Położnictwo ćwiczenia podręcznik dla studentów medycyny.” Prof. Dr hab. Michał Troszyński; PZWL; Warszawa 2003.

1