Klimat, Geografia - Paleontologia


CZYNNIKI KLIMATOTWÓRCZE

  1. Czynniki fizyczno-geograficzne

  1. Czynniki cyrkulacyjne

  1. Czynniki radiacyjne

Związane z kątem padania promieni słonecznych, a tym samym ogrzaniem powierzchni kraju. Wysokość Słońca na krańcach południowych jest o 6O większa niż nad Bałtykiem

CECHY KLIMATU

TEMPERATURA

Kształtuje się pod wpływem:

Średnie temperatury roczne wahają się w granicach od 6 O do 8,5 O C.

Najcieplejszymi obszarami są: Niż. Śląska, zachodnia część Kotliny Sandomierskiej, Niź. Wielkopolska.

Najniższe wartości temperatury notowane są w północno-wschodniej części kraju - na Wyż Kielecko-Sandomierskiej, na Roztoczu i na Pojezierzu Pomorskim. Obszary górskie mają piętrowy układ temperatury, co prowadzi do obniżania średniej rocznej temperatury wraz ze wzrostem wysokości

Zimą zarysowuje się wyraźny spadek temperatury z zachodu na wschód, czyli w kierunku południkowym Najzimniejsza jest północno-wschodnia część kraju (poniżej -4°C), a najcieplejsze - wybrzeże i tereny wzdłuż doliny Odry (około 0 OC).

Latem rozkład temperatury nawiązuje do rozkładu rocznego, z tą różnicą, że poza górami najchłodniej jest nie na północnym wschodzie, ale nad morzem ( 16,5O C) Na Niź Wielkopolskiej, Śląskiej, w zachodniej części Kotl. Sandomierskiej występują najwyższe wartości średnie (ponad 19°C). Roczna amplituda temperatury zmienia się od 17,1 O C nad morzem do 23°C na krańcach wschodnich

OPADY

Polska leży w umiarkowanie wilgotnych warunkach klimatycznych.

Średnie opady wynoszą około 600 mm., Ponieważ wilgotne masy powietrza napływają do Polski znad Atlantyku - zwiększone sumy opadów występują na wzniesieniach, eksponowanych na wiatry płn.-zach, zach. i płd -zach. a mniejsze opady notuje się w ”deszczowym cieniu" tych wzniesień. Występuje też zależność pomiędzy wysokością wzniesień a sumami opadów.

Najmniejsze sumy opadów, poniżej 500 mm rocznie - występują "w cieniu" Poj. Pomorskiego i Lubuskiego, nad dolną Wisłą, środkową Wartą i Notecią.

Najwięcej opadów notuje się na Poj. Pomorskim - suma opadów przekracza miejscami 750 mm, a na Poj. Mazurskim 600-700 mm. Podobne sumy opadów rejestruje się na Poj. Lubuskim, Wzgórzach Trzebnickich i Wyż. Małopolskiej. Na grzbietach Sudetów i Karpat opady przekraczają na ogół 800 mm, a w najwyższych partiach - 1 000 mm.

Dzieląc rok na dwa półrocza, ok. 1/3 sumy rocznej przypada na półrocze zimowe - a 2/3 na półrocze letnie.

KLIMAT PRZEJŚCIOWY

Z masami powietrza związane są kierunki wiatrów, ponad 60 % dni w ciągu roku są to wiatry z sektora zachodniego. Z wiatrów lokalnych charakterystycznymi są: halny w górach i bryza nad morzem.

Wynikiem częstego przechodzenia frontów nad obszarem Polski jest dość duże zachmurzenie w ciągu roku. Największe od listopada do stycznia. Najmniejsze na przełomie wiosny i lata.

Charakterystyczną cechą klimatu przejściowego jest występowanie sześciu termicznych pór roku: przedwiośnie, wiosna, lato, jesień, przedzimie, zima. Okresy przejściowe ulegają zanikowi w kierunku wschodnim, co związane jest z większym kontynentalizmem klimatu. Najdłuższą porą roku w Polsce jest lato. Trwa od 60-80 dni na Pojezierzach i nad morzem do 100 dni w centralnej i południowo zachodniej części kraju. Bardzo krótko w górach. Czas zimy wydłuża się od ok. 60 dni na zachodzi kraju do ponad 100 dni na wschodzie i ponad 110 w Polsce północno wschodniej, ponad pół roku trwa w górach.

Z porami roku związany jest okres wegetacyjny, który na obszarze Polski rozkłada się od 190 dni do ponad 220.

SIEĆ RZECZNA POLSKI

  1. Obszary dorzeczy i zlewisk

Zlewisko Morza Bałtyckiego ( 99,7 % obszaru Polski)

# dorzecze Wisły

# dorzecze Odry

Zlewisko Morza Czarnego

Zlewisko Morza Północnego

  1. Charakterystyczne cechy sieci rzecznej

  1. Obszary źródliskowe

JEZIORA

Jeziora w Polsce zajmują ok. 1 % części kraju. Większość z nich znajduje się w północenj części kraju w paśmie pojezierzy. Większości są to typowe jeziora:

Morenowe: Mamry, Śniardwy

Rynnowe: Ryńskie, Nickie, Jeziorka, Gopło, Miedwie

Oczka wytopiskowe: Hańcza

Jeziora przybrzeżne: Jamno, Łebsko, Gardno, Sarbsko

Jeziora deltowe: Dąbie, Drużno

Mnóstwo starorzeczy i jezior krasowych ( głównie na Wyżynie Lubelskiej i Roztoczu

W górach występują jeziora polodowcowe zwane karowymi, cyrkowymi: Morskie Oko, Wielki Staw, Czarny Staw

Elementem sztucznym sieci hydrograficznej Polski są jeziora sztuczne budowane z wielorakich powodów jak również kanały spełniające funkcję komunikacyjną: Gliwicki, Bydgoski, nawadniające: Wiprz-Kna, Obry, rekreacyjny: Augustowski, Elbląski

Sztuczne zbiorniki wodne budowane są w celach:

WODY MINERALNE

Wody podziemne mają ogromne znaczenie dla bilansu wodnego na danym obszarze, w ponad połowie zasilają rzeki, są głównym rezerwuarem wód pitnych dla ludzi, zwierząt czy przemysłu spożywczego.

Do wód mineralnych zaliczamy:

GLEBY

Gleby bielicowe, 80 powstałe z różnych skał macierzystych (np. piasków), w klimacie wilgotnym, w procesie tzw. bielicowania - wymywania związków mineralnych i organicznych w głąb gleby; na ogół kwaśne i mało żyzne; występują prawie na całym obrzarze kraju

Gleby brunatne, powstałe z różnych (gł. zasadowych) skał macierzystych w klimacie umiarkowanym wilgotnym; dość żyzne, zasobne w próchnicę; Wyż. Lubelska i Kielecko-sandomierska, okolice Rzeszowa, Krakowa, Przedgórze Sudeckie

Gleby czarnoziemy, powstałe z przeważnie lessów przy udziale roślinności stepowej lub °leśno-stepowej w klimacie kontynentalnym; żyzne, bogate w próchnicę; okolice Hrubieszowa, Przemyśla, Sandomierza

Z gleb astrefowych w największej ilości występują:

SZATA ROŚLINNA

Naturalna szata roślinna Polski jest wynikiem przejściowości klimatycznej i zmienia się z zachodu na wschód w miarę wzrostu kontynentalizmu. Na ziemiach Polski zanikają liczne zbiorowiska roślinne związane z klimatem oceanicznym, a na ich miejscu pojawiają się lub zyskują na znaczeniu zbiorowiska z przewagą lasów iglastych charakterystycznych dla kontynentu euroazjatyckiego. W najbardziej nienaruszonym stanie pierwotna roślinność zachowała się w zbiorowiskach leśnych, które obecnie w Polsce zajmują 27 % obszaru. Są to głownie:

Na obszarze naszego kraju przebiegają bardzo granice zasięgów roślin właściwych dla wschodu bądź zachodu, czy północy kontynentu europejskiego

Na obszarze Polski dominują lasy iglaste ze znacznym udziałem sosny zwyczajnej. Na północy kraju występują lasy z domieszką świerka (północny wschód) lub lasy bukowe (półncony-zachód). W południowej części kraju przeważają lasy mieszane z sosną i wielogatunkowe lasy liściaste. Na południowym krańcu Polski, w górach, występują typowe piętrowe lasy górskie



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Klimat w polsce, Geografia - Paleontologia
Kontynenty, Geografia - Paleontologia
Temperatura kraju, Geografia - Paleontologia
Typy wybrzeży morskich, Geografia - Paleontologia
Rośliny zbożowe, Geografia - Paleontologia
TEMPERATURA POWIETRZA, Geografia - Paleontologia
LUDNOŚĆ, Geografia - Paleontologia
Sprawdzian z mapy - Azja, Geografia - Paleontologia
Działalność rzeki, Geografia - Paleontologia
lud, Geografia - Paleontologia
Ruch obrotowy Ziemi, Geografia - Paleontologia
Ery, Geografia - Paleontologia
Działania w najbliższym otoczeniu wspomagające klimat, Geografia

więcej podobnych podstron