KREW

• jest swoistą płynną tkanką łączną

• składa się z osocza, czyli plazmy krwi i elementów upostaciowanych - morfotycznych, czyli krwinek

• pośredniczy w wymianie gazowej

• rozprowadza substancje odżywcze: hormony, ciała opornościowe, produkty przemiany materii

• znajduje się w ciągłym ruchu i krąży w układzie zamkniętym.

Krew zawiera

45% elementów komórkowych

55% osocza

Komórki - składniki morfotyczne krwi

Osocze - odpowiednik substancji międzykomórkowej, kolor żółtawy

Surowica krwi = osocze + fibrynogen

Objętość krwi 7% masy ciała tj. ok. 5-5,5l, PH 7,35

OB - sedymentacja (odczyn Biernackiego). Jest to odległość (w mm) na jaką opadają erytrocyty w ciągu godziny pod wpływem grawitacji = 10mm/h

↑stany zapalne, infekcje bakteryjne i wirusowe, zapalenia typu reumatycznego, przerzuty nowotworowe, wstrząs

↓niewydolność serca, czerwienica prawdziwa, choroby alergiczne

OSOCZE KRWI

woda - 75-80%

substancje organiczne 17-24%

• białka

• cukry

• substancje lipidowe

• witaminy

substancje nieorganiczne 1%

• potas

• sól

• żelazo

BIAŁKO OSOCZA

1.Albuminy

*białko syntetyzowane przez hepatocyty

*utrzymuje ciśnienie osmotyczne krwi

*reguluje objętość krwi

*jest nośnikiem niektórych jonów

2.Globuliny

*występuje w kilku frakcjach - najważniejsze to γ-globuliny

*γ-globuliny są produkowane przez limfocyty B oraz komórki plazmatyczne

3.Fibrynogen

*białko włókniste

*bierze udział w krzepnięciu krwi

*tworzy nierozpuszczalny włóknik - fibrynę

Rola osocza

*utrzymuje stałe parametry środowiska wewnętrznego (pH, temperatura, skład chemiczny, ciśnienie osmotyczne, lepkość, napięcie powierzchniowe

*zawiera czynniki utrzymujące krew w stanie płynnym

*dzięki zawartości immunoglobulin chroni ustrój przed inwazją drobnoustrojów

SUROWICA - osocze pozbawione fibrynogenu

HEMATOKRYT - stosunek objętości krwinek do objętości osocza (norma 45%)

Elementy morfotyczne krwi

*erytrocyty - krwinki czerwone

*leukocyty - krwinki białe

*trombocyty - płytki krwi

ERYTROCYTY

*powstają w szpiku kostnym czerwonym

*żyją ok. 120 dni

*uszkodzone są eliminowane w śledzionie

*mają kształt dwuwklęsłej, elastycznej soczewki

*zmieniają kształt przy przechodzeniu przez kapilary

*dzięki zawartej w niej hemoglobinie mają zdolność do odwracalnego wiązania tlenu

*dojrzałe erytrocyty nie posiadają jądra i organelli komórkowych

*Anizocytoza - zróżnicowanie wielkości erytrocytów

*Poikilocytoza - różny kształt erytrocytów

*u dorosłego człowieka liczba erytrocytów w 1 mm³ wynosi 4,5-5 mln, u noworodków 7-8 mln.

*Erytrocytoza (polocytemia) - nadmiar erytrocytów

*Anemia - mało erytrocytów

*błona komórkowa erytrocytu pokryta jest glikokaliksem → warstwa łańcuchów cukrowych związanych z białkami i lipidami budującymi błonę komórkową

*glikokaliks erytrocytów posiada ugrupowania antygenowe decydujące o grupie krwi

*erytrocyt posiada charakterystyczny szkielet błonowy utrzymujący kształt komórek

*około 1-2% erytrocytów stanowią retikulocyty - niedojrzałe postacie erytrocytów

*retikulocyty charakteryzują się obecnością substancji ziarnisto-siateczkowo-włóknistej (pozostałości RER)

LEUKOCYTY

*liczba wynosi 5-6 tys w 1 mm³

*różnią się od ertyrocytów obecnością jąder i brakiem barwnika

*wykazują zdolność do ruchu pełzakowatego

*stanowią niejednorodną populację komórek o odrębnych cechach morfologicznych

↑leukocytoza

↓leukopemia

Wyodrębnia się następujące rodzaje leukocytów

*krwinki białe - ziarniste - granulocyty

-granulocyty obojętnochłonne - neutrofile

-granulocyty kwasochłonne - eozynofile

-granulocyty zasadochłonne - bazofile

*krwinki białe nieziarniste - agranulocyty

-limfocyty 25-35%

-monocyty 4-8%

Neutrofile

*płatowate jądro

*okres przebywania we krwi - kilka godzin, w tkance kilka dni

*są ziarna

-pierwotne - z enzymami

-wtórne - aktywacja układu dopełniacza

-trzeciorzędowe - enzymy

Funkcja neutrofili

*aktywacja neutrofili następuje w wyniku zakażenia lub uszkodzenia tkanki

*neutrofile migrują do miejsc infekcji (chemotaksja) i fagocytują uszkodzone komórki lub bakterie

*neutrofile posiadają receptory dla fragmentu IgE

*bakterie opłaszczone przez IgE są wiązane na powierzchni

Neutrofile uwalniają:

*leukotreny (lipidy o działaniu prozapalnym)

-rozszerzają naczynia krwionośne

-zwiększają przepuszczalność naczyń

-wpływają hemotaktycznie na inne leukocyty i monocyty

Martwe neutrofile wraz z płynem tkankowym i produktami proteolozy tworzą..........

Eozynofile

*stanowią 2-4% leukocytów

*powstają w szpiku

*żyją 12 dni

*posiadają jądra okularowe

*w cytoplazmie są obecne ziarna

*białko zasadowe MBP

Funkcje eozynofili

Reakcje alergiczne

*komórki tuczne wydzielają czynniki chemotaktyczne dla eozynofili przyciągając je do miejsca reakcji alergenu

*w miejscu reakcji eozynofile fagocytują kompletny antygen 9przeciwciało)

*podczas fagocytozy z ziarnistości eozynofili uwalniane są enzymy unieczynniające mediatory reakcji alergicznej produkowane przez komórki tuczne (np. histamina)

Niszczenie drobnoustrojów

1.Eozynofile mają receptory IgE. Dzięki nim wchodzą w reakcje z opłaszczonymi przez przeciwciała pasożytami, które są niszczone z udziałem peroksydazy

2.Uwolnione w procesie degranulacji białko MBR ułatwia przyleganie eozynofila do pasożyta i jego niszczenie

3.Wykazują hemoteksję w stosunku do produktów bakterii i składników dopełniacza

BAZOFILE

*stanowia 0-1% leukocytów

*jądro zbudowane jest z dwóch lub trzech segmentów

*na powierzchni receptory dla IgE (udział w reakcjach alergicznych)

*ich cytoplazma wypełniona jest ziarnistościami zasadochłonnymi, które zawierają

-siarczan heparyny

-heparynę

-histaminę

-serotoninę

-eozynofilowy czynnik chemolaktyczny

Funkcje bazofili

*na powierzchni komórek występują swoiste receptory dla fragmentów Fc immunoglobulin IgE, które są wytwarzane przez limfocyty B w odpowiedzi na alergeny

*udział w reakcjach alergicznych

LIMFOCYTY

Ze względu na:

*miejsce dojrzewania

*skład antygenów powierzchniowych

*rolę w odpowiedzi immunologicznej

*dzielą się na

-limfocyty B

-limfocyty T

-komórki NK

Limfocyty B

*powstają i dojrzewają w pniu kostnym

*są odpowiedzialne za odporność typu humoralnego tzn. z udziałem przeciwciał

*po pobudzeniu przez antygeny różnicują się w komórki plazmatyczne, które intensywnie produkują przeciwciała

*powstają w szpiku, dojrzewają w grasicy

*uczestniczą w odpowiedzi typu komórkowego tzn. bez udziału przeciwciał

*limfocyty cytotoksyczne (Tc) bezpośrednio zabijają komórki

*limfocyty pomocnicze (Th) produkują substancje, które sterują funkcją innych komórek

*limfocyty supresorowe (Ts) kontrolują aktywność innych komórek, hamują reakcje immunologiczne

Komórki NK

*spontaniczne niszczenie komórek, głównie nowotworowych

*silny efekt cytostatyczny

MONOCYTY

*największe z krwinek białych

*powstają w szpiku

*są prekursorami fagocytów

*zawierają enzym pełniący ważną rolę w fagocytozie

*wykazują duża ruchliwość i hemotaksję do obumarłych tkanek

*są komórkami żernymi

*stanowią główne źródło czynnika wzrostu dla komórek hemopoetyczznych

*współpracują z limfocytami w reakcjach immunologicznych

TROMBOCYTY - płytki krwi

*powstają w wyniku odszczepienia fragmentów cytoplazmy megakariocytów - komórek macierzystych krwi

*odpowiedzialne za krzepliwość i uszczelnienie

*żyją około 10 dni

*w cytoplazmie mają dużo ziaren w których występuje płytkowy czynnik krzepnięcia krwi III, białko von Willebade, enzymy hydralityczne

Funkcja płytek krwi

*ochrona śródbłonka naczyń krwionośnych

*zahamowanie upływu krwi

1.Uszkodzenie śródbłonka naczynia krwionośnego

↓

2.agregacja płytek

↓

3.Aktywacja i ustalanie ATP

↓

4.Zmiana kształtu płytek i ich adhezja do powierzchni uszkodzenia

↓

5.Uwolnienie ziarnistości

↓

powstanie włókna

Rozwój komórek krwi

hemopoeza - proces powstawania komórek krwi

W okresie embrionalnym naczyniami krwiotwórczymi są;

-pęcherzyk żółciowy

-wątroba

-śledziona

-szpik kostny

1.Proces odnowy (zdolności do rozmnażania) dzięki któremu z komórek macierzystych powstają komórki potomne o jednakowym genotypie, morfologii i funkcji

2.Proces różnicowania w wyniku którego komórka syntetyzuje charakterystyczne białka warunkujące pełnienie określonej funkcji

3.Proces dojrzewania - magazynowanie związków powstałych w procesie różnicowania i wytworzenie (zanik) struktur.

Komórki macierzyste posiadające zdolność do samoodtwarzania i różnicowania - tworzą tzw. kolonie kolonie śledziowe

Kolonie śledziowe należą do niej 3 linie komórkowe

1.Eriocytarnej

2.Granulocytanej

3.megakariocytarnej

ERYTROPOEZA

1.Proetytoblast - zawiera jądro z jąderkami

2.Erytrocyt zasadochłonny - zasadochłonna cytoplazma inicjująca syntezy hemoglobiny

3.Erytrocyt wielobarwliwy - wzrost stężenia kwasochłonnej hemoglobiny

4.Erytrocyt kwasochłonny - małe jądro, bez jąderek, kwasochłonna cytoplazma, STOP dla syntezy hemoglobiny

Jądro komórkowe przesuwa się na jeden z biegunów komórki. Cytoplazma dzieli się na dwie części i fragment zawierający jądra komórkowe odłącza się

4.Retikulocyt - pozostaje pozostałość rybosomów

5.Erytrocyt

2

---