1074


POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA

KATEDRA FIZYKI

LABORATORIUM FIZYKI WSPÓŁCZESNEJ

Temat : Badanie charakterystyki licznika scyntylacyjnego dla promieni .

Wyznaczanie zasięgu cząstek  w powietrzu.

1.Część teoretyczna

Promienie  są strumieniem podwójnie zjonizowanych atomów helu (He++) niosących po dwa elementarne ładunki dodatnie (2e+). W związku z doświadczeniami nad rozpraszaniem cząstek  na cienkich foliach złota i innych metali, Rutherford zaproponował nowy model budowy atomu. Badając rozproszenie cząstek  Geiger i Marsden stwierdzili, że większość tych cząstek przechodzi przez folię bez odchylenia, a tylko niektóre z nich zostają odchylone pod dużymi kątami, a nawet odrzucone wstecz. Fakt, że większość cząstek  przechodzi przez folię złota bez odchylania świadczy o tym, że dla większości cząstek folia stanowi pustą przestrzeń. Z drugiej strony było wiadomo, że cząstki  muszą napotkać na swej drodze silne pole kulombowskie występujące wewnątrz atomu i że rozproszenie cząstki  pod dużym kątem zachodzi wskutek działania jednego atomu folii Jeżeli cząstka  porusza się dokładnie w kierunku jądra, to siła hamująca będzie narastać w miarę zbliżania się cząstki  do jądra aż do momentu jej zatrzymania, po czym rozpocznie się odpychanie, czyli ruch przyspieszony cząstki  w kierunku przeciwnym, wzdłuż tej samej prostej, po której cząstka zbliżała się do jądra, przy czym cały czas ruch cząstki  odbywa się po linii prostej. W przypadku rozproszenia wstecznego następuje zmiana kierunku toru o . Jest to przypadek bardzo rzadki, gdyż wówczas cząstka  musiałaby się poruszać wzdłuż prostej przechodzącej przez jądro, którego rozmiary są bardzo małe.

Charakterystyczną cechą cząstek  jest ich zdolność jonizacji atomów każdego środowiska, przez które cząstki te przechodzą.

Zasięg cząstek  danego pierwiastka promieniotwórczego w danym środowisku jest stały. Zasięg cząstki  otrzymuje się przez ekstrapolację prostego odcinka końcowej części krzywej Bragga do jonizacji zerowej.

Prostego wzoru łączącego zasięg cząstek  z ich energią (prędkością) brak. Istnieje natomiast podane przez Geigera proste prawo empiryczne łączące średni zasięg cząstek  z ich prędkością v, mianowicie

R=av3

Między stałą rozpadu  a zasięgiem R cząstek  istnieje następujący związek empiryczny, znany jako prawo Geigera-Nuttalla.

logR=Alog+B

A-wspólna stała dla wszystkich rodzin promieniotwórczych

B-stała mająca inną wartość dla każdej rodziny promieniotwórczej

Rejestracja cząstek jądrowych przez obserwację scyntylacji, czyli błysku świetlnego wywołanego przez te cząstki w pewnych materiałach, stosowana już była w początkach badania promieniowania jądrowego.

Początkowo scyntylacje takie obserwowano wizualnie. Obecnie rejestruje się je za pomocą bardzo czułych komórek fotoelektrycznych, tak zwanych powielaczy elektronowych.

Działanie licznika scyntylacyjnego można opisać następująco:

promieniowanie jądrowe padające na scyntylator wywołuje w nim błysk świetlny przez oddziaływanie z jego atomami.

Błysk ten wyzwala z katody fotopowielacza elektrony. Powstający impuls prądu fotoelektrycznego zostaje wzmocniony przez zjawisko emisji wtórnej w fotopowielaczu i przekazany przez wtórnik katodowy na wzmacniacz zewnętrzny. Wzmocniony do wysokości kilkudziesięciu wolt impuls rejestrowany jest w przeliczniku lub wielokanałowym analizatorze amplitudy. Fotopowielacz zasilany jest z zasilacza wysokiego napięcia o dużej stabilności.

Liczniki scyntylacyjne odznaczają się wieloma cennymi zaletami, do których w pierwszym rzędzie należy prostota ich konstrukcji, proporcjonalność wysokości impulsu do energii, dzięki czemu mogą być użyte dla celów spektroskopii, krótki czas narastania impulsów.

Powstawanie błysku świetlnego w scyntylatorze nazywamy luminescencją. Rozróżniamy przy tym dwa typy luminescencji:

a)Fluorescencja, gdy czas wyświecania jest bardzo krótki.

b)Fosforescencja, gdy stan wzbudzony powstający przez oddziaływanie z promieniowaniem jest stanem meta trwałym, w związku z czym wyświecenie następuje z pewnym opóźnieniem Ten typ luminescencji nie nadaje się dla konstrukcji liczników scyntylacyjnych.

Drugim elementem licznika scyntylacyjnego jest fotopowielacz elektronowy. Błysk scyntylacyjny w scyntylatorze powoduje wybicie fotoelektronów z katody fotopowielacza. Katody te wykonane są z materiałów o dużej wydajności fotoelektrycznej. Powstający impuls elektryczny jest bardzo mały i musi być silnie wzmocniony.

W fotopowielaczu wzmocnienie to następuje już w samej lampie, dzięki wykorzystaniu zjawiska wtórnej emisji elektronów. Jeżeli mianowicie elektron pada z pewną energią na płytkę pokrytą substancją łatwo emitującą elektrony może wybijać z niej kilka elektronów wtórnych. Umieszczając w fotopowielaczu kilka takich elektrod emisji wtórnej, tzw. dynod, możemy otrzymać bardzo duże wzmocnienia. Elektrony emitowane z dynody muszą być skupione na dynodzie następnej, co uzyskujemy przez ogniskowanie elektrostatyczne w odpowiednio uformowanym polu między dynodami, którym nadajemy w tym celu różne kształty.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
1074
F 1074
1074
1074 Don't Speak No Doubt
1074
1074
1074
(4860) 8 analiza wrażliwości[1]id 1074 ppt
Carol Gregor Marry in Haste [HP 1074, MB 2808] (v0 9) (docx)
1074
vihula michael 1044 1110 1074 1095 1080 1085 1086 1087 1088 1086 1097 1072 1081 ukrainian folk song
1074 DUO Lewis Jennifer Pożar w sercu
1074
Mackenzie Myrna W miescie marzen 01 Złodzieje marzeń (Harlequin Romans 1074)
#1074 – Becoming a VegetarianVegan

więcej podobnych podstron