Metody badań wyrobów i procesów - laboratorium
TPM2/2 Piotr Przybył Weronika Moniuszko Michał Dymek Tomasz Izydorczyk Arkadiusz Dąbek Kamil Fuz	Temat: Nowoczesna metoda badania zjawisk termomechanicznych materiałów na formy odlewnicze poddanych szokowi cieplnemu (Hot Distortion +)
Data wykonania ćwiczenia: 04.04.13r	Prowadzący: prof. dr hab.inż. Z. Ignaszak	Ocena:

HOT DISTORTION - w metodzie tej najważniejszym badanym aspektem jest odpowiedź danego materiału na zadany mu szok cieplny - np. jaka jest rozszerzalność cieplna czy termoplastyczność. Materiały formierskie są poddawane podczas procesu zalewania wysokotemperaturowym zjawiskom, które mogą powodować naruszenie ich struktury - dlatego też powinny one być odporne na zmiany mechaniczne i termiczne.

Badania HD wykonuje się na przyrządzie DMA - próbka zostaje umieszczona na stojaku tuż nad palnikiem. Na próbce umieszczony jest czujnik przemieszczeń, dzięki któremu znamy zachowanie się próbki w procesie nagrzewania. Metoda HD została poszerzona o badanie zmian temperatury próbki - od dołu mamy kamerę termiczną a od góry pirometr (kamera nie jest tak dokładna je pirometr, ponieważ jest umieszczona pod kątem - nie można jej umieść docelowo pod próbką, gdyż tam właśnie umieszczony jest palnik).

W typowej aparaturze DMA próbka powinna być nagrzewana przez lampę halogenową jednak jest to rozwiązanie mało dokładne: próbka podczas ogrzewania osypuje się i zakrywa lampę halogenową co w jakiś sposób fałszuje wyniki pomiarów.

Próbka podczas nagrzewania uplastycznia się, a przez to ugina (dlatego badamy przemieszczenie), jednakże tuż przed zerwaniem (pęknięciem) staję się na tyle lekka, że pod wpływem temperatury unosi się.

W metodzie tej nie obciążamy próbki - jest ona obciążona własnym ciężarem.

Przebieg ćwiczenia:

1. Umieszczenie próbki w stojaku

2. Umieszczenie palnika w odpowiednim miejscu

3. Zamocowanie kamery, pirometru i czujnika przemieszczeń

4. Ustawienie odpowiednich parametrów dla narzędzi pomiarowych (częstotliwość zapisu danych, zakres pomiarowy)

5. Uruchomienie zapisu pomiaru (w programie kamery, pirometru i czujnika)

6. Włączenie palnika i obserwacja zachowania próbki

7. Wyłączenie aparatury po pęknięciu próbki

8. Analiza wyników

PODSUMOWANIE - metoda HD daje nam bardzo dokładny obraz tego jak materiał reaguje na szok termiczny. Dzięki temu wiemy jakie naprężenia występują w materiale podczas zalewania formy, jaka jest prognoza stref zagrożonych pęknięciem. Stan materiału formy wpływa w dużym stopniu na jakość odlewu. W próbie tej możemy zbada takie aspekty jak: temperatura spiekania, wskaźnik ogniotrwałości, straty prażenia, przepuszczalność. Na parametr HD wpływa gatunek osnowy, ale i stan powierzchni ziaren.