Tłumienie wg. Dollarda i Millera:

Aby tłumienie utrwaliło się musi być nagradzane. Tłumieniu mogą podlegać tylko podlegać tylko popędy wtórne (stany emocjonalne, które zostały nabyte lub wyuczone). Nie można stłumić głodu ani bólu. Tłumienie zakłada zawsze tworzenie nowego ciągu myśli, który eliminuje ciąg niepoządany.

Eliminowanie bodźca awersyjnego po sygnale techniką Wolpego i Lazarusa:

Jeżeli jakiś bodziec awersyjny trwa przez jakiś czas i zostaje usunięty bezpośrednio po wystąpieniu określonego sygnału to należy spodziewać się wytworzenia związku warunkowego między owym sygnałem, a zespołem układów występujących w organizmie po usunięciu negatywnej sytuacji. Należy więc oczekiwać, że sygnał taki nabierze zdolności do wywoływania stanu odprężenia, poczucia ulgi, zmiejszenia napięcia.

Wolpe i Lazarus stosowali wobec pacjenta kilkunasto sekundowy szok i wyłączali go gdy pacjent powiedział do siebie zgodnie z instrukcją: „odpręż się”, „uspokój się”.

Co ułatwia samokontrolę u osób samorealizujących się wg. Maslowa.

Ułatwiają skłonności do przyjmowania zobiektywizowanej, nacechowanej poczuciem dystansu postawy względem problemów życiowych, trudności, niepowodzeń. Ta postawa wobec świata i siebie powoduje, ze reakcje emocjonalne nawet na osobiste nieszczęścia są stonowane. Ta postawa pełni rolę filtru poznawczego. Ludzie z dominującą potrzebą samorealizacji odznaczają się specyficznym stosunkiem do rzeczywistości, który stabilizuje ich życie emocjonalne.

Skoczkowie spadochronowi Epstein.

W miarę zbliżania się do skoku wzrasta siła dążenia przy równoczesnym wzroście tendencji do uciekania. Spadochroniarze nowicjusze przed skokiem mają ogromną ochotę na wykonanie go, ale gdy znajdą się już na pokładzie samolotu pragnienie słabnie i nawet rozważają możliwość rezygnacji. Ale gdy skaczą to przy lądowaniu spada gwałtownie napięcie. Spadochroniarze doświadczeni wykazują proces hamowania lęku. Maksymalne natężenie strachu odbywa się kilka godzin przed wykonaniem skoku po czym stopniowo

opada, aż do samego skoku (w trakcie nie odczuwają lęku). Lecz przy zakończeniu skoku następuje wzrost pobudzenia napięcia. Różnice między tymi dwoma skoczkami:

-doświadczeni wyrabiają w sobie zdolność hamowania lęku, nowicjusze nie,

-doświadczeni - ich umiejętność samokontroli działa w sposób stopniowy i wysoce selektywny u nowicjuszy zaś na zasadzie „wszystko albo nic” przypominając mechanizm obronny w postaci wyparcia.

Techniki kontroli nad fizycznymi komponentami emocji.

- techniki dowolne: odcinanie autonomicznych sprzężeń zwrotnych

- techniki centralne: wywołują zmiany obwodowe o których informacja dociera na powrót do świadomości podtrzymując ewolucję.

Zapotrzebowanie metaboliczne a pobudzenie fizjologiczne Larenson tłumienia emocji.

Dyspozycyjna skłonność do ekspresji emocji dotyczy różnic między osobami uwewnętrzniającymi i uzewnętrzniającymi emocje oraz represyjnego stylu radzenia sobie z emocjami. Wnioski: osoby cechujące się małą ekspresją emocji są

bardziej reaktywne fizjologicznie niż osoby z silną skłonnością do wyrażania emocji. Badania nad tłumieniem emocji wstrętu ujawniają dwie odmienne konsekwencje fizjologicznego tłumienia:

- osłabnięcie aktywności somatycznej wraz z towarzyszącym spadkiem tempa akcji serca

- wzrost skurczu naczyń krwionośnych i wzrost tempa napływu krwi do obwodowych części ciała. (kamienna twarz małżeństwa)

Termin „motywacja” stosowany jest w psychologii do opisu wszelkich mechanizmów odpowiedzialnych za uruchomienie, ukierunkowanie, podtrzymanie i zakończenie zachowania. Dotyczy on zarówno mechanizmów zachowań prostych jak i złożonych, mechanizmów wewnętrznych, zewnętrznych, efektywnych i rozpoznawczych.

Nurt etologiczny:

(Lorentz, Tinbergen, Biel - Eibesfieldt) - instynkty

Motywacja w etologii pojawia się jako gotowość do wykonania pewnego utrwalonego wzorca zachowania.

Instynkt-utrwalony wzorzec zachowania. Instynkt to biologicznie ukształtowany, stereotypowy wzorzec zachowania oraz

znajdujący się w zapleczu zachowania mechanizm energetyczny. Wrodzony mechanizm wyzwalający to nie wymagający uczenia się bodziec lub zespół bodźców stanowiący konieczny i wystarczający warunek zachowania instynktownego.

Instynkty, np.:

- rodzicielski,

- rozrodczy (budowa gniazda, zaloty, opieka nad młodymi),

- migracyjny.

Instynkty mają strukturę hierarchiczną.

Etapy sterowania instynktem:

- narastanie instynktu

-etap apetytywny (niespecyficzne i specyficzne pobudzenie organizmu)

-etap konsumpcyjny (zachowania spełniające) kończy się rozładowanie instynktu.

Zasada podwójnej kwantyfikacji Lorenz.

Uruchamianie zachowania jest interakcyjnym efektem działania dwóch czynników:

-siły działającego popędu,

-siły bodźca wyzwalającego.

Przy silnym popędzie wystarczy słaby bodziec wyzwalający Przy słabym popędzie potrzebny silny bodziec wyzwalający.

Reakcja piętna - mimo wrodzonej gotowości „podąrzania za”

mechanizm ten ulega utrwaleniu lub zaburzeniu w pierwszych kilkunastu godzinach życia. (Ukształtowane reakcje piętna są bardzo trwałe i to raczej one modyfikują późniejsze procesy uczenia się niż są modyfikowane przez doświadczenie) MESS

Podejście socjobiologiczne

- okazja do rozpowszechniania własnych genów

- dobór partnera najlepszego z dostępnych (Dawklus, Wilson, Buss) - samolubny gen.

Psychodynamiczna teoria motywacji. (specyficznie ludzka Freud)

Jest teorią redukcji napięcia związanego z działaniem popędów.

-źródło popędów,

-ustęp popędów,

-zaspokojenie popędów,

-przedmiot popędu.

Freud-popęd życia, popęd przeżycia

Horney-lęk podstawowy i potrzeba bezpieczeństwa oraz konflikt Ja idealnego i aktualnego.

Fromm-dążenie do idealności własnej osoby

Syrylan-potrzeba przyjemności i potrzeba bezpieczeństwa

Behawirystyczna teoria motywacji: poped, przyneta lub pobudka, wzmocnienie

Poped pojmowany jest obiektywnie jako wielkosc deficytu jakiegos waznego dla organizmu czynnika pozytywnego lub jako sila oddzialywania czynnika negatywnego Popedy pierwotne nie sa wynikiem uczenia się Popedy wtorne sa wynikiem uczenia się Poped to mniej lub bardziej specyficzny niepokoj pojawiajacy się w organizmie i uruchamiajacy czynnosci ukierunkowane na usuniecie tego niepokoju

Pobudka(przyneta) to obiekt lub stan majacy zdolnosc redukowania lub zmniejszania wielkosci popedu

Wzmocnieniem jest każdy obiekt lub każdy stan rzeczy który zwieksza prawdopodobienstwo powtorzenia reakcji wywolywanej dzialaniem danego bodzca Ksztaltuje nowe popedy Brak oczekiwanego wzmocnienia pozytywnego pelni funkcje kary a brak oczekiwanego wzmocnienia negatywnego pelni funkcje nagrody

Motywacyjny potencjal pobudzeniowy Hulla

-poped majacy decydujace znaczenie w uruchamianiu zachowania

-nawyk ksztaltuje zachowanie w danej sytuacji

Potencjal pobudzeniowy-wystapienie zachowania jest iloczynowa funkcja nawyku i popedu Gdy brak nawyku i/lub popedu zachowanie nie wystapi Pojawi siegdy obie wartosci będą wieksze od zera

Motywacja w teoria humanistyczna motywacji Maslowa wewnętrzne źródło motywacji

-potrzeby niedoboru

-potrzeby wzrostu

Poznawcze koncepcje motywacji

Źródłem motywacji zach. jest przetwarzanie informacji

Konsonans pojawia się wtedy gdy z treści jednego z nich wynika treść drugiego jest stanem pozytywnym

Dysonans pojawia się wtedy gdy z treści jednego z nich wynika psychologiczne przeciwstawienie lub zaprzeczenie drugiego

Wielkość dysonansu/konsonansu zakłada ze dysonans lub konsonans jest tym większy im ważniejsze są dane poznawcze pozostające w związku ze sobą a całkowita wielkość dysonansu doświadczanego przez jednostkę jest tym większa im korzystniejsza jest proporcja ważonych relacji dysonansowych do wszystkich relacji znaczących

Motywacja w psychologii topologicznej

Lewin akcentował 2 ważne fakty:

-dynamikę zjawisk psychicznych i ich znaczącą zmienność w czasie

-systemowy charakter zjawisk i procesów psychicznych

Wyróżnia dwa kierunki zachowania od oraz od-do. Ważnymi elementami teorii są: teoria poziomu aspiracji i teoria konfliktu motywacyjnego

Efekt Zeigarnik polega na lepszym pamiętaniu zadań niedokończonych

Efekt Owsiankiny polega na spontanicznej tendencji do dokańczania rozpoczętych i przerwanych zadań

Tolman wprowadził pojecie mapy poznawczej.

Próba systematyzacji(Madsen)

Model homeostatyczny- źródłem motywacji jest zaburzenie homeostazy organizmu

Model podnietowy-zrodlem motywacji zachowania jest bodziec

Model poznawczy-zrodlem motywacji zachowania jest przetwarzanie informacji

Model humanistyczny ma indeterministyczny charakter ponieważ zakłada ze źródło zachowań jest wewnętrzne (zach bez bodźców)

Pobudzenie emocjonalne jest to chwilowy stan organizmu charakteryzujący się energetyzacja somatyczna i zmianami świadomości polegającymi na zwężeniu jej pola

2 prawa Yerkesa-Dodsona

-w miarę wzrostu intensywności pobudzenia czynność wykonywana jest do określonego poziomu krytycznego coraz lepiej po czym zaczyna pogarszać się aż do całkowitej dezorganizacji

-wspomniany poziom krytyczny jest niższy dla zadań trudnych niż łatwych

Stosowanie ich w teorii Aptera

Stan teliczny wiąże się z sytuacja gdy człowiek ukierunkowany jest na realizacje określonego celu

Stan parateliczny wiąże się z nastawieniem na sama aktywność a nie na jej instrumentalny wobec celu charakter

Motyw Obuchowski

To uświadomienie celu i programu umożliwiające danej osobie podjecie określonej czynności

Motyw Tomkins

Sygnał określonej potrzeby wymagający emocji by uruchomić program działania

Rola emocji w uruchamianiu programu działania(II wojna)

Niedostatek tlenu wywołuje u człowieka strach i wyzwala działania zmierzające do dostarczenia tlenu organizmowi W II wojnie wielu pilotów zginęło dlatego ze wznosząc się stopniowo na coraz wyższy pułap świadomie nie rejestrowali nasilającej się deprywacji tlenowej Potrzeba tlenu była obecna ale brak emocji(strachu) nie uruchomił programu włożenia maski

Afekt jako informacja Damasio

Osoby z uszkodzonym płatem czołowym mniej intensywnie odczuwają emocje maja problemy z planowaniem i dokonywaniem codziennych decyzji i czynności

Emocje mogą być filtrem i elementem wypełniającym luki informacyjne Działający człowiek niemal zawsze doświadcza deficytu emocjonalnego nigdy nie wiemy wszystkiego

Schwarz i Clore-w warunkach deficytu informacji emocje i nastroje odgrywają role dodatkowych informacji Przezywanie negatywnego nastroju motywuje człowieka do systematycznego przetwarzania informacji A przezywanie nastroju pozytywnego powoduje ze ludzie nie angażują wysiłku poznawczego i posługują się heurystykami

Oczekiwania-maja charakter sprawnościowy(efekt zależy od mojego działania) Im wyższe oczekiwania tym wyższa motywacja tym lepsze osiągnięte wyniki i tym wyższa satysfakcja

Aspiracje-sa sadem na temat wyniku upragnionego lub pożądanego Oparte są na działaniach własnych

Marzenia nie wymagają działań własnych Gdy marzenia maja charakter negatywny staja się antyaspiracjami

Defensywny pesymizm polega na nierealistycznie niskiej ocenie szans na osiągniecie sukcesu i inwestowania w zadanie większego wysiłku “Strategiczni” pesymiści są dzięki temu często bardziej efektywni niż optymiści

Usuwanie niezgodności poznawczej Lukaszewski

Wielkość niezgodności jest funkcja wielkości różnicy miedzy danymi poznawczymi(od zgodności do sprzeczności)stopnia ważności niezgodnych danych oraz stopnia usuwalności niezgodności(od łatwo usuwalnej do nieusuwalnej)

Przy niezgodności malej można oczekiwać aktywności orientacyjnej i ewentualnie tolerowanie jej Niezgodność średnia oczekujemy aktywnych form jej usuwania poprzez wpływania na źródło i treść informacji oraz modyfikowanie otoczenia Duża niezgodność do usunięcia niezbędna jest akomodacja własnych struktur oraz ich zmiana i uległość wobec informacji napływających

Kompleksowe modele dot uruchomienia zachowania

Komponent wartosci-dlaczego chce to robić albo dlaczego to robię Komponent mozliwosci-w jakim stopniu jestem wstanie to zrobić oraz czy i w jakim stopniu jestem wstanie to osiągnąć Komponent afektu-jakie emocje wzbudza we mnie założony wynik i zakładane działanie

Konflikty motywów wg Lewina

Dazenie-dazenie wiąże się z sytuacja w której podmiot zmuszony jest wybierać miedzy dwiema pozytywnymi możliwościami mającymi zbliżony stopień atrakcyjności

Unikanie-unikanie to sytuacja w której podmiot zmuszony jest do wyboru miedzy dwiema negatywnymi możliwościami mającymi zbliżony stopień awersyjnosci

Dazenie-unikanie dot sytuacji w których określona możliwość decyzyjna wywołuje w podmiocie zarówno uczucia pozytywne jak i negatywne

1Wzmocnienie, pomiar siły motywacji, pomiar wielkości popędu w teoriach behawiorystycznych

2Motywacyjny potencjał pobudzeniowy w teorii Hulla (iloczyn siły popędu i siły nawyku)

3Motyw w ujęciu Obuchowskiego (uświadomienie celu i programu, umożliwiające podjęcie określonej czynności) i Tomkinsa (sygnał określonej potrzeby, wymagający emocji). Rola emocji w uruchamianiu programu działania (piloci w czasie wojny)

4Afekt jako informacja i motywator - badania Damasio nad osobami z uszkodzeniem płatów czołowych, nastrój w badaniach Schwarza i Clore

5Kompleksowe modele dotyczące uruchomienia zachowania dotyczą wartości, możliwości i afektu

6Zabiegi służące podtrzymywanu aktywności: odwracanie uwagi od gratyfikacji (Mischel i Ebbesen), skupienie się na jej charakterze poznawczym, zamiast konsumpcyjnego (Kofta), mechanizm segmentyzacji i zwieloktronienia gratyfikacji (Łukaszewski), magiczna połowa, przekonanie o swobodzie wyboru, przekonanie o wpływie na zdarzenia (wybór trudnijszych zadań, korzystniejszych strategii, angażowanie większej energii, lepsza tolerancja dla informacji o niepowodzeniach - Locke i Latham)

7Zaniechanie działania - spostrzegany brak postępu, atrybuja osiagnięć do przyczyn zewnętrznych, brak oczekiwanych gratyfikacji, nasycenie gratyfikacjami pośrednimi, gratyfikacja zewnętrzna wobec motywacji, zbyt wysoka motywacja wyjściowa, lęk przed niepowodzeniem lub sukcesem, pojawienie się ważniejszego działania alternatywnego

8Zakończenie działania - brak rozbieżności między wynikiem założonym i osiągniętym, znudzenie jednorodną stymulacją, utworzenie „dobrej struktury”.

9Związek między jakością zadań oraz afektem i motywacją - „prostota” i „znaność”

10Nagrody o charakterze egzogennym i endogennym a motywacja wewnętrzna wg Kruglanskiego

11Zachowanie przełożonego podwyższające i obniżające motywację wewnętrzną podwładnych

12Wzorce motywacji osiągnięć (relacja motywu osiągania sukcesu i motywu unikania porażki).

13Konflikty motywów wg Kurta Lewina (dążenie-dążenie, unikanie-unikanie, dążenie-unikanie)

14Jeśli cel wzbudza zarówno tendencję do dążenia, jak i unikania to w miarę zbliżania się do niego 1) rośnie zarówno siła dążenia, jak i unikania 2) gradient unikania jest bardziej stromy od gradientu dążenia (przyrost siły unikania jest szybszy od przyrostu siły dążenia)

15Teoria samookreślenia Deciego i Ryana: do podstawowych potrzeb wyznaczających motywację wewnętrzną należą a) potrzeba kompetencji b) potrzeba autonomii c) potrzeba kontaktów z innymi

16Wysoki i niski poziom ciekawości i eksploracji a poziom lęku

17Niski i wysoki poziom oksydazy monoaminowej a poszukiwanie mocnych wrażeń

18Dziedziczność poczucia sprawowania kontroli?

19Wiara w model niezmiennego poziomu inteligencji i modelu wzrostu a wybór celów

---