Pierwszy nowoczesny podręcznik kryminalistyki ukazał się:
a/ w 1893 r. w Austrii,
b/ w 1893 r. w Anglii,
c/ w 1880 r. w USA.
Francuz Alfons Bertillon jest twórcą metody identyfikacji zwanej:
a/ daktyloskopią,
b/ antropometrią,
c/ cheiloskopią.
Podstawę stosowanych współcześnie klasyfikacji wzorów śladów linii papilarnych stanowi klasyfikacja:
a/ Galtona,
b/ Galtona-Henry·´ego,
c/ Vuceticha.
Górna część linii papilarnych, znajdujących się nad górnym ramieniem delty lub ramionami delt, to:
a/ pokrywa wzoru,
b/ podstawa wzoru,
c/ termin zewnętrzny.
Zaletą metody ujawniania śladów linii papilarnych za pomocą metalizacji próżniowej jest przede wszystkim:
a/ prostota i łatwość przeprowadzenia,
b/ możliwość ujawniania śladów na tak trudnych podłożach jak skóra ludzka czy tkaniny,
c/ możliwość ujawniania śladów starych, liczących nawet kilka lat.
Leukofiolet krystaliczny używany jest do ujawniania śladów linii papilarnych na:
a/ gładkich powierzchniach, szczególnie metalowych,
b/ skórze ludzkiej,
c/ papierze.
Wzory śladów czerwieni wargowej bada się:
a/ jedynie w stosunku do wargi dolnej,
b/ bierze się pod uwagę cały zabezpieczony ślad,
c/ bierze się pod uwagę środkowy fragment czerwieni wargowej dolnej.
Zakreśl zdanie nieprawdziwe:
Ślady czerwieni wargowej są indywidualne dla każdego człowieka, podobnie jak ślady linii papilarnych, stąd umożliwiają identyfikację osób, od których pochodzą.
Ślady czerwieni wargowej, podobnie jak ślady linii papilarnych, podzielić możemy na trzy główne grupy - co odpowiada identyfikacji grupowej - ślady liniowe, oznaczone literą "L", siateczkowe - oznaczane literą "S" oraz nieokreślone - oznaczane literą "N".
Ślad czerwieni wargowej może być przedmiotem opinii nie tylko cheiloskopijnej, może być także poddany np. ekspertyzie biologicznej, mającej na celu ustalenie właściwości serologicznych śliny.
Pot ludzki jest:
a/ wydaliną,
b/ wydzieliną,
c/ żadna z tych odpowiedzi nie jest w pełni zasadna.
Okrągławy ślad plamy krwawej z promienistymi wypustkami świadczy o tym, że:
kropla krwi spadła na podłoże pod kątem zbliżonym do prostego, z wysokości przekraczającej 30 cm,
kropla krwi spadła na podłoże pod kątem pomiędzy 45 a 60 stopni, z wysokości przekraczającej 30 cm,
kropla krwi spadła na podłoże pod kątem zbliżonym do prostego z wysokości nie przekraczającej 30 cm, przy większej wysokości wokół plamy tworzą się bowiem tzw. plamki wtórne.
Ślady krwi fotografować należy z zachowaniem poniższej zasady:
obiektyw aparatu musi być skierowany prostopadle do podłoża, na którym znajduje się plama, tak samo należy skierować oświetlenie,
zarówno obiektyw, jak i oświetlenie winno skierować się pod kątem 45 stopni do podłoża, tak by kąt pomiędzy obiektywem a promieniami światła był kątem prostym,
obiektyw skierowany musi być prostopadle do podłoża, na którym znajduje się plama, oświetlenie zaś - pod kątem 45 stopni.
W przypadku badań identyfikacyjnych włosów:
stwierdzić jedynie można czy jest to włos ludzki czy zwierzęcy, ewentualnie barwa włosa uprawdopodobnić może, w przypadku włosa ludzkiego, przypuszczenie, że pochodzi on od konkretnej osoby,
cechy włosa takie jak długość i kształt, barwa, wygląd końca wolnego, rysunek otoczki, właściwości rdzenia, rozmieszczenie pigmentu, grubość włosa, uszkodzenie, schorzenie i zanieczyszczenia pozwalają jedynie na dokonanie identyfikacji grupowej,
cechy włosa takie jak długość i kształt, barwa, wygląd końca wolnego, rysunek otoczki, właściwości rdzenia, rozmieszczenie pigmentu, grubość włosa, uszkodzenia, schorzenia i zanieczyszczenia pozwalają na dokonanie identyfikacji indywidualnej.
Płytka paznokciowa zawiera prążki i rysy. Cechy te:
zezwalają na identyfikację indywidualną,
zezwalają na identyfikację grupową,
zezwalają na identyfikację grupową, jedynie dodatkowe badanie DNA pozwala na identyfikację indywidualną.
Badanie śladów paznokci w postaci rys jest przeprowadzane:
a/ w pracowni biologicznej, gdyż chodzi o ślad biologiczny,
b/ w pracowni mechanoskopijnej, gdyż jest to typowy ślad mechanoskopijny,
c/ żadna z tych odpowiedzi nie jest w pełni kompletna.
W przypadku śladu linii papilarnych powstałego przez pozostawienie substancji potowo-tłuszczowej:
możemy badać ten ślad także pod kątem właściwości grupowych krwi osoby, która ślad pozostawiła,
możemy badań ten ślad także pod kątem właściwości grupowych krwi osoby, która ślad pozostawiła, o ile nie jest on zbyt stary i zbyt mały /co najmniej 5 x 5 mm/,
zbadanie właściwości grupowych krwi jest na tej podstawie niemożliwe.
W czasie pożaru szyby w oknach pękają:
a/ na zewnątrz,
b/ do wnętrza,
c/ w obu kierunkach.
Badania twardości materiałów umożliwiają dokonanie:
identyfikacji grupowej,
identyfikacji indywidualnej,
w zasadzie identyfikacji grupowej, ale w niektórych przypadkach /np. metoda wahadłowa Herberta/ także identyfikacji indywidualnej.
Wewnętrzne wady materiałowe badamy za pomocą urządzenia, którym jest:
a/ rentgenoskop,
b/ defektoskop,
c/ radioskop.
Napis "GR" lub "Gren" wytłoczony na podstawie łuski świadczy o tym, iż mamy do czynienia z:
a/ nabojem śrutowym,
b/ nabojem gazowym,
c/ nabojem hukowym /alarmowym/.
W przypadku kalibru lufy gładkościennej:
a/ im większa liczba określająca kaliber, tym mniejsza średnica kuli,
b/ im większa liczba określająca kaliber, tym większa średnica kuli,
c/ takie zależności w tym przypadku nie mają żadnego znaczenia.
W przypadku przejścia pocisku przez przeszkodę:
otwór wlotowy jest zawsze większy od otworu wylotowego,
otwór wlotowy jest zawsze mniejszy od otworu wylotowego,
zależy to od szeregu czynników, m.in. rodzaju broni i materiału, z którego wykonana jest przeszkoda.
Stosowana obecnie metoda kryminalistycznych badań pisma ręcznego to:
a/ metoda opisowa,
b/ metoda grafometryczna,
c/ metoda graficzno-porównawcza.
Do badań pisma ręcznego nie powinny być używane kserokopie dokumentów, gdyż:
kserokopia nie oddaje w pełnym stopniu struktury pisma,
kserokopia nie przenosi cech motoryki pisma,
jest to nieprawda, kserokopia dokumentu jest pełnowartościowym materiałem do badania pisma ręcznego.
W przypadku badań środka kryjącego /badania dokumentów/ możliwe jest najczęściej zbadanie:
nazwy i przeznaczenia środka, z podaniem producenta, a czasem daty i miejsca przewidywanego zastosowania typowego /rodzaj odbiorcy/,
porównawcze stwierdzenie zgodności lub odmienności składu chemicznego porównywanych środków kryjących,
określenie wieku środka kryjącego.
Zabezpieczając współczesny banknot o nominale 50 złotych wykorzystano:
a/ znak wodny, mikrodruk, pasek ochronny,
b/ znak wodny, włókna barwne, mikrodruk,
c/ znak wodny, pasek ochronny, kinegram.
Współczesna aparatura termowizyjna, w optymalnych warunkach, pozwala ujawniać różnice w rozkładach temperatur rzędu:
a/ 1 stopnia C,
b/ 0,5 stopnia C,
c/ 0,2 stopnia C.
Skrawek, muszla, grobelka, to:
a/ elementy budowy czerwieni wargowej,
b/ elementy budowy małżowiny usznej,
c/ nazwy minucji.
Sonogram to:
a/ graficzny zapis głosu,
b/ graficzny zapis pomiaru głębokości dokonanego za pomocą radaru,
c/ pojedynczy, wyodrębniony dźwięk z zapisu magnetycznego dźwięku.
W przypadku wybuchu w terenie pozostałością po nim jest najczęściej lej, na dnie którego znaleźć możemy biały, miałki proszek. Jest to:
a/ pozostałość materiałów pirotechnicznych użytych do spowodowania wybuchu,
b/ pozostałość urządzenia wybuchowego,
c/ gleba zmielona siłą wybuchu.
Mikroślady to:
a/ małe cząstki pierwotnie dużego obiektu /np. odpryski szkła/,
b/ mikroobiekty powszechnie występujące /np. pyły/,
c/ ślady wskazane w obu powyższych punktach.
Mąka pszenna rozpylona w pomieszczeniu może stać się, w przypadku odpowiedniego inicjatora, materiałem wybuchowym, powodującym wybuch przestrzenny.
to prawda,
to nieprawda, jest to niemożliwe,
to prawda jedynie częściowa, mąka w takich warunkach może się spalić, ale nie spowoduje wybuchu.
Pojęcie indywidualności planu śledztwa oznacza, że:
winien on być sporządzony przez jedną osobę, w przypadku śledztwa prowadzonego przez zorganizowaną grupę - przez kierującego jej pracami, który odpowiada za realizację planu,
winien uwzględniać wszystkie charakterystyczne właściwości konkretnej sprawy,
winien być przystosowany do aktualnej sytuacji w sprawie, tzn. w miarę uzyskiwania nowych informacji winien być modyfikowany w indywidualnym podejściu do każdego z zagadnień i wersji.
Pseudoreminiscencje - wspomnienia prawdopodobne, ale nieprawdziwe są charakterystyczne dla świadków będących:
a/ psychopatami,
b/ paranoikami,
c/ upośledzonymi umysłowo.
Cechy osobowości, osobnicze możliwości cielesne, wiek, doświadczenie i wiedza, zawód, tradycja, obiektywne układy sytuacyjne, to niektóre z:
a/ potencjalnych nośników modus operandi,
b/ elementów wskaźnikowych modus operandi
c/ determinantów modus operandi.
Tzw. "zeznanie ślepe" to:
zeznanie, w którym świadek podaje nie to, co sam w pełni spostrzegł, ale co w kontekście z treścią spostrzeżenia wydaje mu się logiczne i oczywiste,
zeznanie świadka, który nie był w ogóle obecny przy zdarzeniu a został "podstawiony" w celu wprowadzenia w błąd organu procesowego i skierowania sprawy na błędny trop,
zeznanie, w którym dominują konfabulacje, jest ono charakterystyczne dla osób z patologicznymi zaburzeniami pamięci.
Pytania określane w kryminalistyce jako niedozwolone, to pytania:
których charakter "niedozwolony" wynika z zakazów dowodowych określonych w kpk,
zadane osobie przesłuchującej w obraźliwej bądź uwłaczającej formie,
o podstępnym charakterze bądź zadane w sposób sugerujący odpowiedź.
Zasady protokołowania wymagają by:
pomijać w protokole pytanie, na które otrzymano odpowiedź wymijającą,
wpisywać do protokołu każde pytanie uchylone przez kierującego tokiem czynności,
wpisywać do protokołu - w dosłownym brzmieniu - każde pytanie zadane dziecku, w celu późniejszej oceny relacji dziecka i sposobu jej uzyskania.
Ocena wiarygodności zeznań świadków:
należy do biegłego psychologa, gdyż wymaga wiadomości specjalnych z zakresu psychologii,
należy wyłącznie do organu procesowego,
organ procesowy winien przy ocenie wiarygodności zeznań posiłkować się opinią psychologa w tym zakresie.
Przepisy kpk zezwalają na konfrontowanie osób przesłuchiwanych. Konfrontację można przeprowadzić jednocześnie:
wyłącznie między dwiema osobami - tak stanowią przepisy,
między dwiema osobami - przepisy nie ustanawiają tu wprost żadnego limitu liczbowego, ale wynika to z ich wykładni, praktyki oraz stanowiska większości przedstawicieli nauki,
między dowolną liczbą osób, co wynika z wykładni przepisów, praktyki, stanowiska większości przedstawicieli nauki oraz zasad ekonomiki procesowej.
Poprzedzenie okazania pośredniego osoby okazaniem bezpośrednim jest:
a/ niedopuszczalne,
b/ dopuszczalne w pełnym zakresie,
c/ dopuszczalne w niektórych przypadkach - kodeks przecież tego nie zabrania.
Okazanie "puste", to:
okazanie, w którym osoba rozpoznająca nie rozpoznała żadnej z okazywanych jej osób,
okazanie, w którym w paradzie identyfikacyjnej nie bierze udziału rzeczywisty sprawca czynu /celem jest weryfikacja rzetelności spostrzeżeń rozpoznającego/,
okazanie, które jest "formalnością", gdyż osoba rozpoznająca już wcześniej rozpoznała sprawcę, np. w toku okazania pośredniego lub okazania bezpośredniego nie aranżowanego.
Oględziny miejsca zdarzenia:
zawsze można powtórzyć,
jest to czynność niepowtarzalna,
zasadniczo można czynność tę powtórzyć, ale dowody ujawnione w jej toku mogą być potem kwestionowane.
W toku oględzin:
ze względu na trwałość przed śladami do badań fizykochemicznych zabezpieczamy ślady linii papilarnych, biologiczne, traseologiczne, mechanoskopijne i użycia broni - w tej kolejności,
o kolejności zabezpieczania śladów decyduje kolejność dokonywania oględzin poszczególnych fragmentów terenu lub pomieszczenia, bez względu na trwałość pozostawionych śladów,
o kolejności zabezpieczania decyduje tylko kolejność ujawniania poszczególnych śladów.
Materialne zabezpieczenie śladu ujawnionego na miejscu oględzin polega na:
zaopatrzeniu go w tzw. przywieszkę, przymocowaną w sposób uniemożliwiający jej oderwanie od śladu bez naruszenia pieczęci i zawierającą podstawowe dane o śladzie /numer w protokole, datę, sposób ujawnienia, itp./,
zabezpieczeniu śladu w sposób uniemożliwiający wprowadzenie w nim jakichkolwiek zmian /np. zabezpieczenie przed gniciem, wysychaniem, parowaniem, skruszeniem, itp./,
wpisaniu do wykazu dowodów rzeczowych i zamknięciu w specjalnie do tego przeznaczonym pokoju w prokuraturze bądź budynku policji.
Zgodnie z przewidzianą w art. 186 kpk możliwością sprawdzenia okoliczności mających istotne znaczenie dla sprawy, organ procesowy może:
przeprowadzić eksperyment procesowy lub odtworzenie przebiegu zdarzenia,
przeprowadzić eksperyment procesowy, który może przybrać formę doświadczenia albo odtworzenia,
przeprowadzić eksperyment procesowy, który może przybrać formę doświadczenia lub odtworzenia.
Na zdjęciu sygnalitycznym profilu znajduje się zawsze tabliczka informacyjna. Na tabliczce, obok określenia komendy rejonowej policji, znalazły się następujące oznaczenia : 176/91 - 94 - K. W tym przypadku liczba "94" oznacza:
a/ wzrost fotografowanego,
b/ wagę fotografowanego,
c/ wzrost i kolor włosów fotografowanego.
W przypadku dokonywania oględzin:
fotografujemy ślady, których w całości nie możemy zabezpieczyć /np. rozległa plama krwi/,
fotografujemy te ślady, które zabezpieczamy,
fotografujemy wszystkie ślady ujawnione.
W przypadku okazywania zdjęć fotograficznych przedstawiających osoby:
możemy okazać fotografie luzem,
okazujemy fotografie przymocowane do tablicy, każde zdjęcie musi być podpisane,
okazujemy fotografie przymocowane do tablicy, każde zdjęcie musi zostać zaznaczone /np. numerem/ w sposób uniemożliwiający osobie rozpoznającej poznanie personaliów osób figurujących na zdjęciach.
W przypadku wykonywania fotografii metrycznej stosować można tzw. skalę głębi. Jest to taśma długości 8-10 metrów i szerokości 10-20 cm, podzielona na równe odcinki:
a/ o długości odpowiadającej długości ogniskowej obiektywu,
b/ o długości 1 metra,
c/ o dowolnej, ale takiej samej długości.
Z faktu wykonania pułapki kryminalistycznej spisujemy:
a/ notatkę,
b/ protokół,
nie jest wymagane szczególne dokumentowanie, jeżeli pułapka jest cały czas obserwowana przez funkcjonariusza policji.
Instytut Ekspertyz S¹dowych im. Prof. dra Jana Sehna
II turniej wiedzy kryminalistycznej
Kraków, 20 - 22 marca 1996 r.
11