1. ANALIZA EKONOMICZNA ŚRODKÓW TRWAŁYCH
kryt. czasowe -min użytkowania 1 rok, - kryt. wart.- powyżej 2500 zł. *
Cechy środków trwałych:
1) Nie zmieniają swojej formy w okresie użytkowania.
2) Zużywają się częściowo w każdym cyklu produkcyjnym
3) Ich wartość jest przenoszona sukcesywnie przez odpisy amortyzacyjne do koszt. produktów i usług wytworzonych przy ich użyciu.
4) Są one odtwarzane po całkowitym zużyciu, a nie po każdym cyklu produkcyjnym
5) Ich nabycie lub wytworzenie jest finansowane z funduszu inwestycyjnego a nie z dochodów bieżących.
6) Każdy środek trwały stanowi obiekt inwentaryzacyjny czyli jest oddzielnie ewidencjonowany
Podział środków trwałych
I) Produkcyjne- maszyny i urządzenia biorące bezpośrednio udział w proc. produkcyjnym *
Nieprodukcyjne nie biorą bezpośredniego udziału w procesie produkcyjnym ale ich wykorzystanie jest niezbędne w procesie produkcyjnym
II) wg form własności: Skarbu Pań., spółek, spółdzielcze , prywatne
III) wg działu gosp. Narodowej
IV) wg regionów kraju.
Wskaźniki środków trwałych
1)Wskaźnik Struktury wartości Środków Trwałych -
S1= Wn/SWn(0-9)*100%
S2 = Wp/SWp(0-9)*100%,
S1-str.wart. netto śr. trw. , S2-str. wart. brutto .
Wn- wart. netto w danej grupie rodzaj.
Wp- wart. począt. w danej grupie rodzajowej.
SWn-suma wart. netto wszystkich grup rodz.
SWp-suma wart. począt. wszystkich grup rodz.
2) Wskaźnik Dynamiki Zmian
D=Wpk/Wpp*100%
Wpk-wart. pocz. danej grupy na koniec okresu,
Wpp- wart. pocz. na pocz. okresu.
3) Wskaźnik zużycia środków trwałych
Z=SWum/Wp*100%
SWum-suma wartość umorzenia dotychczasowego zużycia.
4) Przeciętne zużycie środków trwałych
E=Wp/Ar ,
Ar-roczna staw. amortyzacyjna
5) Wskaź. Nasycenia środków trwałych -daje obraz jak kształtuje się wart. środków trwałych na jedn. powierzchni (1ha)
W1=M1/P, W2=M2/P, W3=M3/P, W4=M4/P,
M1-og. wart. netto śr. tr. M2- maszyn i urządzeń M3-środk. Transp. M4-bud i budow.
6) Uzbrojenie Stanowisk Pracy . -wart. środków trwałych netto przypadająca na 1 zatrudnionego
V1=M1/T, V2=M1/T1, V3=M2/T, V4=M2/T1,
T- ogólna liczba zatrudnionych
T1-liczba robot. stałych,
M1-og. wart. netto śr. trw. M2-wart. netto maszyn i urządzeń.
Czynności w związku ze zużywaniem się środków trwałych
-zaliczenie wartości części utraconej w wyniku zużycia do kosztów działalności
-stworzenie funduszu na modernizację i wymianę środków trwałych
-odpowiednia korekta środków trwał w celu uwzględnienia zużycia.
2. ŚRODKI OBROTOWE
- są to środki gospodarcze k tóre nie spełniają kryterium wartościowego i trwałościowego lub też spełniają j tylko jedno kryterium. *
Cechy środków obrotowych
1) Środki obrotowe Zużywaja się całkowicie w ciągu jednego cyklu produkcyjnego
2) w ciągu cyklu produkcyjnego ich cechy materialne ulegają przemianom.
3) zużywają się całkowicie w ciągu jednego cykl. produkcyjnego ,przenoszą całkowicie swoją wartość na wytworzony produkt
4) do obiegu wchodzą nie tylko w postaci wartości ale także w postaci materialnej.
5) środki obrotowe stanowią całkowicie koszt własny produkcji po każdym cyklu wymagają odnowienia.
Cykl obrotowy-przechodzenie jednych środków obrotowych w drugie. *
Trzy fazy:
cyrkulacji - (zaopatrzenie) zapasy produkcyjne a) mater. podstawowe, b) mater. pomocnicze, c)części zamienne do maszyn i urzadzeń, d) przedmioty nietrwałe maja cechy śr. pracy.
2) produkcja- nakłady na prod. w toku, a)prod. w toku, b)półprodukty- elemen. składowe wyrobu gotowego, c)wydatki przyszłych okr. obrachunkowych.
3) cyrkulacji- (zbyt) śr. obr. w fazie cyrkulacji(śr. obiegowe) a) wyroby gotowe, b)śr. pieniężne w drodze, c)śr. pien. na rachunku bankowym, d) śr. pien. w kasie e) materiały w drodze, f) należności. *
Podział śr obrotowych:
I.W fazie produkcji
1.Zapasy produkcyjne
a)materiały podstawowe
b)materiały pomocnicze
c)przedmioty nietrwałe
d)części zapasowe
2.Nakłady na produkcyjne w toku
a)produkcja nie zakończona
b)półprodukty
c)wydatki przyszłych okresów obrachunkowych
II.W fazie cyrkulacji
a)produkty gotowe
b)materiały w drodze
c)środki pieniężne w drodze
d)gotówka w kasie
e)pozostałość na rachunkach bankowych
f)należności
3. PROCES PRODUKCJI LEŚNEJ
specyficzny, występuje bardzo niskie zapotrzebowanie na środki obrotowe w sferze produkcji. W dużej mierze samo produkuje te śr. (nasiona, sadzonki drzew leśnych. Im szybciej krążą środki tym pieniądze są krócej zamrożone, większe przynoszą zyski.
Analiza Środków Obrotowych opiera się głównie na szybkości krążenia śr. obr.
ilość obrotów środków w badanym okresie, n=P/Zśr, Zśr= (Zp+Zk)/2 P-wartość produkcji zrealizowanej, Z- przeciętna wartość śr. obr. w badanym okresie,
b)czas trwania jednego obrotu T=D/n D- ilość dni w badanym okresie n- ilość obrotów,
wart. środków obrotowych przypadająca na jednostkę produkcji zrealizowanej W=Zśr/P
d)wart. środków obrotowych jaka ulegnie zwolnieniu jeśli skrócimy obrót o 1 dzień.
L=Zśr/T T- czas trwania 1 obrotu.
e) wskaźnik nasycenia
f)wskaźnik uzbrojenia
4. POSTĘP TECHNICZNY-
takie zmiany w technice, które prowadzą do: a) wzrostu ilości produkcji, b)wzrostu asortymentów prod. c)oszczędności pracy żywej, d) oszczędności pracy uprzedmiotowionej, a także prowadzą do wyeliminowania wykonywania przez człowieka prac uciążliwych i niebezpiecznych.
2 rodzaje postępu tech: substytucyjny- zamiana pracy żywej na uprzedmiotowioną,
autonomiczny- następuje zużycie pracy żywej i uprzedmiotowionej lub jednego z tych czynników przy niezmienionym drugim
Typy postępu technicznego:
1-kapitałochłonny:wzrost nakładów pracy uprzedmiotowionej przy jednoczesnym zmniejszeniu nakładów na pracę żywą
2-kapitałooszczędny:zmniejszenie kapitałochłonności produkcji
3-neutralny:zmniejszenie zatrudnienia przy braku zmiany inwestycji
Kompleksowy wskaźnik ekonom efektywności post technicznego:
Wept=∇W-C*∇U*∇T/2/∇U
W-wzrost wydaj pracy
∇U- przyrost uzbrojenia
∇T -badany czas w latach
C- szacunkowy koszt eksploatacji w ciągu roku
5. POSTĘP EKONOMICZNY-
stałe ulepszanie warunków gospodarowania- systemu płac oraz innych zachęt materialnych, -system tworzenia cen (fiskalny i kredytowy). PE są to takie zmiany w warunków gospod. , które sprzyjają wzrostowi społ. wydajności pracy i pełniejszej realizacji zasady wydajności. *
6. POSTĘP ORGANIZACYJNY
jest to wzrost stopnia zorganizowania jednostki gospodarczej jako całości lub sprawności jej funkcjonowania oceniany przez przyjęty system wartości społ. przy założeniu spełnienia warunków ekonomiczności. * Funkcja produkcji
Zasada racjonalnego gospodarowania
maksimum efektu przy danym nakładzie- zasada najwyższej wydajności
2) dany efekt przy minimalnym nakładzie - zasada najwyższej oszczędności.
Inwestycja - wykazuje postęp techniczny; zakup dóbr kapitałowych oraz zmiany zasobów, które mogą być w produkcji innych dóbr i usług.
a)rzeczywista-zakup majątku trwałego
b)finansowa-lokowanie oszczędności w dewizy i lokaty, papiery wartościowe.
7. RACHUNEK EKONOMICZNY-
narzędzie służące do wprowadzania zasad racjonalnego gospodarowania
2 grupy metod:
a) kalkulacyjna- biorąca pod uwagę cel jaki mamy zrealizować
b) optymalizacyjna -interesuje nas cel i warunki w jakich realizacja tego celu będzie wykonywana.
Produkt całkowity- wielkość lub wart. produkcji uzyskiwana w danym okresie obrachunkowym
Nakład całkowity .- nakł. danego czynnika produkcyjnego który jest niezbędny do uzyskania produktu całkowitego w przyjętym okresie obrachunkowym
Prod. przec.- stosunek Pc do Nc Pp=Pc/Nc
Nakł. przec.- stosunek Nc do Pc Np=Nc/Pc
Prod. krań.- stosunek przyrostu prod. do przyrostu nakładów ( przy założeniu że nakł. rosną o 1 jedn.) Pk=P/N *
Nakł. krań.- stosunek przyrostu nakł. do przyrostu prod. ( przy założeniu że prod. rosną o 1 jedn.) Pk=N/P
Elastycznośc produkcji- ep to stosunek tempa wzrostu produkcji do tempa wzrostu nakładów:
ep= %zmian prod / %zmian nakładów
Funkcja produkcji- zależność między tempem wzrostu nakładów a tempem wzrostu efektów przedstawiona w ukł współrzędnych.
Strefy intensyfikacji prod:
a)względnie nieracjonalnej -nie wykorzystuje wszystkich czynników
b)racjonalnej
c)bezwzględnie nieracjonalnej
OTN- optimum techniczne nakładów - przy takiej ilości nakładów na jednostkę nakładu przypada największa produkcja.
8. KRYTERIA SŁUŻĄCE DO OKREŚLENIA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI:
1) WSP- wew. stopa procentowa (wew. stopa zwrotu- WSZ, IRR) jest to taka stopa przy której wartości zdyskontowanych dochodów na moment początkowy jest równa wartości zdyskontowanych nakładów na moment początkowy. Jest to taka stopa przy której wartość kapitałowa inwestycji jest = 0. Przy takiej stopie następuje zwrot poniesionych nakładów. WSP zależy: - od wart. doch. i nakł. - od okresu czasu jaki dzieli ponoszone nakłady i uzyskane dochody. Wartość WSP służy do: - wybrania najkorzystniejszego wariantu porównania efektywności poszczególnych programów gospodarczych.- określania górnej wartości kredytu bankowego jaki możemy wziąć z banku bez szkody dla inwestycji. - podjęcie decyzji. Wyznaczenie wart. WSP: - metodą kolejnych przeliczeń. - z zastosowaniem progr. komputerowych
2) Zaktualizowana wart. netto-ZWN (NPV) Różnica między uzyskanymi dochodami i poniesionymi kosztami sprowadzona na wspólny moment czasowy. Zależy od: -wart. dochod. i nakł. i ich rozchodu w czasie Im nakłady ponoszone są w późniejszym okresie i są mniejsze i im wcześniej uzyskujemy dochody i są one większe tym wartość ZWN będzie większa. Za stopę % możemy przyjąć realną stopę oprocentowania kredytów lub WSP. *
Wskaźnik kapitałochłoności produkcji - M=I/P I-nakłady inwestycyjna, P-produkcja,
Współczynnik wydajności produkcji- M=P/Z P-produkcja, Z- zatrudnienie,
Wskaźnik technicznego uzbrojenia - U=I/Z I- nakłady inwestycyjna, Z- zatrudnienie. *
Kompleksowy wskaźnik ekonomicznej efektywności.- Wept= W/U >= 1
9. PŁACE W LP:
płaca jest pieniężnym ekwiwalentem za wykonywana pracę. - nominalna- ilość jednostek pieniężnych otrzymanych od pracodawcy za wykonywaną pracę. - realna -ilość dóbr i usług, którą można nabyć za pracę nominalną.
Funkcje płacy:
1) informacyjna- dla pracowników, pracodawcy, związ. zaw., państwa. Jest podstawą kształtowania polityki.
2) bodźcowa - płaca jako czynnik kosztów zmierzająca do oszczędności, pobudza pracownika. 3) dochodowa- jest podstawą kształ. się dochod. pracow. Umożliwiają mu zakup dóbr i usług konsumpcyjnych, określa jego sytuację mater. Im większe są potrzeby pracow. tym silniej są oni pobudzani do takiej pracy, która pozwala im więcej zarobić. 4)kosztowa- praca jest elementem kosztów ponoszonych przez pracodawców, z tego też powodu pracodaw. dąży do efektywnego i racjonalnego wykorzystania czasu pracy pracowników. 5) kształtuje ona stosunek do pracy i dyscyplinę pracy. *
Formy płac: Wynagrodzenie za formę czasową Z= ilość przepracowanych godzin * stawka godzinowa. Stg- wynika z kategorii osobistego zaszeregowania.,
*Wynagr. Za formę akordową Z= ilość jednostek * stawka za jednostkę. * Forma akordu zryczałtowanego Z= ilość godzin wynikająca z katalogu norm pracochłonności * stawka godzinowa wynikająca z zaszeregowania roboty. *
Elementy składowe systemu taryfikacji
płacy i pracy w GL.
tabela miesięcznych wynagrodzeń zasadniczych
2)taryfikator kwalifikacyjny zawodów robotniczych,
3)tabela wynagrodzeń kwalifikacyjnych dla stanowisk nierobotniczych,
4) taryfikator kwalifikacyjny zaszeregowania robót,
5)dokumenty: - DOR-dzienik obecności rob., WOT-wykaz odbiorczy drewna, WR-wykaz robót,
6) katalogi norm pracochłonności *
Awans poziomy- zwiększenie współczynnika w ramach tej samej kategorii zaszeregowania
Awans pionowy- zmiana kategorii zaszeregowania.
2001
Strona 2 z 5