Makroekonomia - wykład 2 [11.03.2013]

Oszczędności i inwestycje w rachunkach dochodu narodowego

PKP jest jednocześnie łącznym dochodem oraz łącznymi wydatkami

Y = C + I + G + (X - Z)

Kilka ważnych tożsamości

• Gospodarka jest gospodarką zamkniętą…

I = Y - C - G

• Prawa strona równania jest łącznym dochodem w gospodarce pomniejszonym o konsumpcję (prywatną i publiczną). Różnice tę określamy mianem oszczędności narodowych lub w skrócie oszczędności (S)

• Podstawiając S za Y - C - G, równanie (2)

• Oszczędności narodowe są zatem równe:

S = I

S = Y - C - G

• Wstawiając T_n (łączne przychody podatkowe pomniejszone o płatności transferowe) otrzymamy:

S = (Y - C - T_n) + ( T_n - G)

Oszczędności i inwestycje

Nadwyżka i deficyt

• Jeżeli T_n > G, to w budżecie państwa pojawia się nadwyżka budżetowa

• Nadwyżka T_{n -} G stanowi oszczędności publiczne

• Jeżeli G > T_n …

• Dla całej gospodarki oszczędności (narodowe) musza być równe inwestycjom.

Rynek kredytów

• Rynki finansowe równoważą narodowe oszczędności i inwestycje. Funkcję tę pełni rynek kredytów (pożyczek)

• Rynek kredytów - jest rynkiem, na którym oszczędzający (strona podażowa) dostarczają środków na kredyty, a inwestujący (strona popytowa) zaciąga kredyty np. gospodarstwa domowe.

• Podaż kredytów definiujemy, jako część dochodów gospodarstw domowych przeznaczoną na oszczędności (tj. gospodarstwa domowe chcą je komuś pożyczyć), nie na konsumpcję.

Polityka fiskalna państwa, a rynek kredytów

Działania państwa wpływające na oszczędności i inwestycje:

• Podatki a oszczędności

• Podatki a inwestycje

• Wpływ deficytu budżetu państwa na inwestycje i oszczędności

Bodźce do oszczędzania

• Podatki (np. nałożone na dochody kapitałowe) zmniejszają się przyszłe dochody z obecnych oszczędności, redukując tym samym skłonność do oszczędności.

• Obniżenie podatków zwiększa bodźce do oszczędzania dla każdej stopy procentowej, stąd też: krzywa podaży kredytów (oszczędności) przesunie się w prawo, obniży się stopa procentowa równoważąca rynek, zwiększy się wielkość popytu na kredyt ( popytu inwestycyjnego).

• WNIOSEK: jeżeli zmiany polityki podatkowej państwa (np. obniżka podatków) zachęcają do zwiększenia oszczędności to skutkiem tego będzie obniżenie stóp procentowych, oraz wzrost wielkości inwestycji (!).

Wpływ deficytu budżetu państwa

• Jeżeli wydatki państwa są większe niż przychody budżetowe, pojawia się deficyt budżetowy (strumień)

• Akumulujące się deficyty budżetowe z kolejnych okresów prowadzą do długu publicznego (zasób)

• Zasób jest zmienną, której wartość mierzymy w danym punkcie czasu, np. 06.12.2003 wartość zasobów kapitału rzeczowego USA wynosiła 25,4 bln USD.

• Strumień jest zmienną, której wartość mierzymy na jednostkę czasu, np. inwestycje w USA w 2001 roku wynosiły 1,6 bln USD.

• Zasób jest zazwyczaj synonimem tempa…

PRZYKŁADY:

• Saldo Twojego rachunku bankowego - zasób

• Liczba książek w bibliotece - zasób

• Stop inflacji - strumień

• Stopa bezrobocia - strumień

Istnieją trzy sposoby finansowania wydatków państwa

• Podatki

• Emisja pieniądza

• Emisja długu (pożyczka)

Spadek wydatków sektora prywatnego powodowany deficytem budżetowym określamy mianem wypierania