Anatomia człowieka Układ kostny W-d 2
Fibroblasty- składniki wytwarzające…
Model kostnienia
Błony z tk. łącznej ulęgają z wapnieniu ok 5 tyg. życia od kości czołowej , twarzy, obojczyk potem przekształca się osteoblasty tworzące kolagen, odkładający się kolagen powoduje odkładanie się na błonie i to automatyczne powoduje przesycanie jej jonami Ca
Reszta kości wytwarza model chrzestny
Części błoniaste przekształcają się w chrząstki fibroblastychondroblasty, rozpoczyna się ok. 6tyg życia. Fibroblasty przekształcają się osteoblasty wytwarzające wł. Kolagenowe, w tym pkt. odka lada się wapń, miejsce to rozszerza się w kierunku nasad, wnikają naczynia rozkładające obumarłe kom. Chrząstki. Tworzy się jama szpikowa. Po jakimś czasie rozpoczyna się nowe ognisko w nasadach procesu. Po urodzeniu proces ten powtarza się w dolnej nasadzie kości.
Nasada posiada pusta przestrzeń w środku, pomiędzy nasada a trzonem kości jest chrząstka nasadowa, która umożliwia wzrost kości po przez odkładanie się blaszek kostnych do zewnątrz przesuwając nasady w kierunkach zewnętrzny.
206 kości wszystkie mamy znać
Trzeszczki kości które nie posiadają połączeń z innymi
Funkcje szkieletu:
podporowa
możliwość lokomotoryczna
osłonowa
krwiotwórcze (nasady, kości gąbczaste wypełnione sa szpikiem czerwonym produkującym krwinki)
bierze udział w gospodarce wapnia
TKANKI BUDUJĄCE UKL. KOSTNY:
chrzestna - spoista zwarta wytrzymała na ściskania, niskie właściwości regeneracyjne, tkanka ochrzęstna, łączna osłania kości oraz chrzęści, może wytwarzać tk. chrzestna, tk. łączna. Chondroblasty, chondrocyty (unieruchomione). Terytorium kom - gr. 2-3 Komórek otoczonych istota podstawowa w jamie kostnej przesycona włóknami białkowymi (kolagenem, elastyna)
Dzielimy ja na 3 rodzaje:
szklista (posiada włókna kolagenowe)
włóknista (inny skład wł. Kolagenowego widoczne w mikroskopie)
sprężysta (duża ilość wł. Sprężystych)
Twory chrząstki:
Szklista - tworzy powierzchnie stawowe, ścianę tchawicy, ścianę oskrzeli, ścianę i przegrodę nosa, zakończenia żeber z mostkiem.
Włóknista - tworzy krążki międzykręgowe, polaczenie miednicy, łąkotki, przyczep ścięgna Achillesa.
Sprężysta - małżowina uszna, trąbka słuchowa i niektóre chrząstki ukl mowy
Składniki mineralne kości sa duża części tk. ok. 30%, 45% kolagen, osteoblasty, reszta stanowi wódę.
Okostna na kości - f. ochronna, od wew. warstwa kościotwórcza
W tk. zbitej komórki układają się wokół naczynia krwionośnego (do 8 walców) w jamkach kostnych,
Osteon(sys Haversa) - podstawowy element struktury kości.
TRZEBA ZNAĆ WSZYSTKIE BLASZKI.
Blaszki kostne sa wzmocnione włóknem kolagenowymi.
Tk gąbczasta jest otoczona okostna, mogąca dawać fibroblasty, zawiera istota podstawowa.
3 rodzaje kom. w tk. kostnych
Osteoblasty - maja zdolność syntezy kolagenu, zostały uwiezione
Osteoklasty - powstały z polaczenia zdegenerowanych osteoblastów, modelują kość.
Osteocyty -
BARDZO ISTOTNE!!
Cala kość otoczona jest okostna bez chrząstki, cała istota zbita jest zbudowana z sys haversa, w środku tego sys biegnie naczynie krwionośne dzięki czemu jest jej odżywianie
W środku jest tk. śródkostna, wew. szpik biały - nie produkuje on krwinek. Konce nazwa zależy od miejsca względem osi. Nazywamy je nasadami, zbudowane z chrząstki szklistej, zbudowana z beleczek, pomiędzy szpik czerwony, cienka warstwa istoty zbitej otaczająca gąbczastą. Podział ze względu na pochodzenie(głowy, , kształt (płaskie, długie),
Obecnie używa się podziału na:
Rurowate, powstałe przez kostnienie chrzęści, dzielące jak dźwignie
Gąbczaste - pokryte istota zbita, powstały przez kostnienie chrzestne, maga być wypełnione szpikiem krwiotwórczym.
Płaskie - powstały przez kostnienie chrzestne oraz łącznotkankowe, pełnia funkcje osłonowe, no. Czaszki
Trzeszczki - czyli kości nie posiadające polaczenia z innymi, rzepka (osłania staw kolanowy), kość gnykowa (stanowi miejsce przyczepu mięsni szyi, umożliwia artykulacje)
Pneumatyczne - zawierają przestrzenie powietrzne, tworzą kości Glowy, czołową, sitową, szczękową, klinowa, wszystkie maja pusta przestrzenie wypełnione masa śluzową.
Wszystkie te kości stanowią miejsce przyczepu mięsni, z tego powodu maja bardzo dużo nierówności, bruzdy grzebienie, wyniosłości, itp.
Syndesmologia - nauka o połączeniach stałych kości
Możemy podzielić na:
polaczenia ściśle (uniemożliwiająca ruch)
polaczenia włókniste (tk. włóknista zawarte)
więzozrosty (np. kość strzałkowa i piszczelowa)
szwy - łącza kości czaski
wklinowanie - osadzenie zębów w zębodołach
za pośrednictwem tk. chrzestnej (chrząstkozrosty) - szklista, np. kość skroniowa.
Spojenie - chrząstka włóknista np. połączenie kości łonowych, trzony kręgów.
Kościozrosty - polaczenia poprzednie po pełnym skostnieniu np. szwy u ludzi dorosłych
Półścisłe (płaskie) - powierzchnie sa płaskie posiadają torebkę stawowa, np. miedzy kośćmi stepu, nadgarstka.
Ruchome (maziowe)
Ze względu na ilość kości
Proste (łączą się tylko 2 kości) - nazwa zawsze pochodzi od nazwy tych kości
Złożone (więcej kości niż 2 np. łokciowy)
Ze względu na zakres ruchu
3.2.1Jednoosiowy
3.2.1.1. Obrotowy - np. 1 i 2 krąg (obrotnik
3.2.1.2. Zawiasowy - jedna ma kształt walca druga dopasowana do niego pow. wklęsła, np. staw kolanowy, łokciowy, międzypaliczkowy.
3.3.1Dwuosiowy:
3.3.1.1 Kłykciowy - np. staw szczytowo - potyliczny (czaszka z 1 kręgiem), promieniowo nadgarstkowy. + eliptyczny
Siodełkowy - śródręczno - nadgarstkowy kciuka
3.4.1. Wieloosiowy - np. biodrowy (panewkowy - zagłębienie kuli większe, zakres ruchy mniejszy), ramienny (kulisty)
Budowa stawu:
2 kości pokryta powierzchnia szklista, wszystko otoczone torebka stawowa, zapewnia to osłona
Wyróżniamy
powierzchnie stawowa (zawsze pasujące do siebie)
chrząstki stawowe
torebkę stawowa (mankiet otaczający staw, błona maziowa zmniejsz tarcie, wytwarza maź)
jama stawowa - miedzy 2 powierzchniami
więzadła - zmniejszają nadmierne ruchy
krążki stawowe (np. łąkotka)
obrąbek stawowy