OSCAR WILDE PORTRET DORIANA GRAYA
WSTĘP
Oscar Wilde urodził się w Dublinie w 1854 roku, syn doktora, matka poetka, nieco egzaltowana. Matka pragnęła mieć córke, dlatego Oscara ubierala w damskie ciuszki i zwracała się don she. Studiował w Oksfordzie - tam pokochał sztukę.. Poznał Włochy i Gre4cję ( chciał pzryjąc religię katolicką, nie doszło jednak do tego). Kończąc studia napisał poemat Ravenna. Żył ponad stan i wdługa umarł. W Ameryce poznał się z poeta Waltem Whitmanem, znał Victora Hugo i Verlaine'a. W 1987 został redaktorem pisma o modzie w rok póxniej opublikował zbiór bajek Szczęśliwy Książę. Portret Doriana Graya powstał na poczatku lat 90', to w duzej mierze jego duchowa autobiografia.Książka wywołała duże zgorszenie. Pisarz prowadził bój z moralną obłudą. Był wcieleniem dandysa, szokował..Był w związku homoseksualnym z Alfredem Douglasem. Miał tez innych kochanków. Wytoczono przeciw niemu proces. Zmarł zapomniany, w nędzy w 1900 r.
Portret Doriana Graya to powieść o sztuce pojmowanej na sposób modernistyczny, jako wartość najwyższa, stojąca ponad moralnością. Dorian Gray prezentuje życie estetyczne, życie kształtuje na wzór dzieła sztuki, nurza się w potwornościahc, az sam dokonuje zbrodni. Jego zycie wykazuje amoralnośc wyznawanej przezeń koncepcji sztuki. Ma ona jednak pozytywny aspekt - odsłanianie prawdy o ludzkiej duszy.Wiele poglądów harrego Wottona były to poglądy Wilde'a.
PRZEDMOWA
„ Objawic sztukę, ukrywac artystę - oto cel sztuki”
Krytyka jest autobiografią
Nie ma książek moralnych lub niemoralnych. Są książki napisane dobrze lub źle.
Myśl i język są dla artysty narzędziami sztuki. Cnota i wystepek są dla srtysty tworzywem sztuki.
Wszelka sztuka jest zarazem powierzchnia i symbolem.
Każda sztuka jest bezuzyteczna.
ZARYS TREŚCI
1. Lord Wotton rozmawia ze swoim przyjacielem malarzem Bazylim Hallwardem, maluje on portret młodzieńca. Początkowo nie chce przyznac kim jest młody, w końcu opowiada historie jak poznał Doriana Graya i jak młody stał się jego natchnieniem. Malarz nie chce wsytawic tego obrazu, wymawia się tym , iż włozył w niego zbyt wiele z siebie...
Lord chce poznac młodego i ma ku temu okazje gdy przychodzi on pozowac do ostatnich fragmentó portretu.
Harry długo rozmawia z Dorianem, mówia o sztuce. „ Harmonia ciała i duszy jakże to wiele! My w swym obłędzie oddzielilismy jedno od drugiego, wynajdując realiz, który jest ordynarny i idealizm, który jest pusty”. Bazyli uwaza ,że artysta ma tworzyc piekno, ale nie wkładac w nie nic ze swego życia. Obaj panowie zachwycaja się Dorianem, jego pieknem. Lord budzi w Dorianie ciekawość, poprzez swoje wypowiedzi. „ dusze leczyc zmysłami, a zmysły duszą” Te słowa na długo zostana w pamieci Doriana. Malarz konczy obraz, Dorian jest zaczwycony, wymawia rzyczenia aby nigdy się nie starzeć, wolałby aby obraz się starzał.
2. Lord wywiaduje się o przeszłość Doriana, chłopak jest dobrze sytuowany, postanawia on podbic umysł Doriana, stac się jego obserwatorem. Lord uważa, że w życiu powinno się błądzić, bo póxniej tylko grzechów nie żałujemy. Przekonuje on do swojej filozofii Doriana.
3. Dorian zakochuje się w aktorce Sybili Vane. Lord odradza mu małżeństwo i w ogóle wskazuje na typowośc tego romansu. Wie ,że to nie ostatni romans Doriana. Sybiloa jest szczęśliwa , chwali się matce i bratu, który właśnie ma jechac do Australii - ma zostac marynarzem.
4. Harry rozmawia z Dorianem „ Ja jestem ucieleśnieniem tych wszystkich grzechów, do popełnienia których nie masz odwagi”. Lord prowadzi Doriana do hedonistycznego ujecia życia, usprawiedliwiania postepków w imie pieknego życia.
5. Przyjaciele ida do teatru zobaczyc miłośc Doriana. Dziewczynie nie idzie gra. Harry ocenia „ czarująco piękan, ale nie umie grać. Dorian jest rozczarowany. Odtraca Sybilę. Dziewczyna wyznaje ,że nie umie już grac , bo poznała prawdziwa miłość. Dorian nie zwraca na nia uwagi i opuszcza ją. Kiedy wraca do domu zwraca uwage ,że portret się zmienił, usta portretu przeszywa brzydki grymas. Dorian nie morze uwierzyć. Okazuje się ,że obraz odzwierciedla stan jego duszy, która stał się brzydka po zraniniu dziewczyny. Rano dorian raz jeszcze sprawdza - portret się zmienił.
Chłopak dowiaduje się ,że Sybila nie zyje - otruła się. Nie umie on przezyc jej smierci. Traktuje ja jako finał jakiejs sztuki teatralnej. Dorian jest człowiekiem bez serca i widzi to bazyli, uważa , że to wpływ Harrego. Dorian nie chce pokazac mu obrazu. Dorian mimo wsztsko idzie do teatru, czyta książke od harrego - o zyciu młodego paryzanina, jego rozterkach, zmianach idei przewodnich w zyciu.
6. Kilka lat pozostawał pod wpływem tej ksiązki. Obraz się starzeje, Dorian upaja się analizowaniem stanu swej duszy, sam pozostaje piekny. Oddaje się romansom. Tonie w nowym hedonizmie, którego celem było doświadczenie samo w sobie, a nie wynik doświadczenia. Mysli tylko o zmysłach, zajmuje się wiellkoma rzeczami - perfumy, klejnoty, gobeliny, muzyka, religia, zbiera rózne rzeczy. Tymczasem ludzie coraz częścierj się od niego odsuwają.
7. Ma 38 lat. Spotyka się z bazylim. Bazyli mówi mu, jakie okropne rzeczy ludzie o nim mówią, sam jednak stara się w to nie wierzyć. Wyznaje ,że chciałby zobaczyc jego duszę... Dorian go zabiero do pokoju, w którym trzyma portret. Pokzuje mu go. Malarz : „ Boże , co ja ubóstwiałem! Z tego obrazu patrza oczy szatana! Dorian zabija malarza nożem...
8. Odpędza od siebie myśl o morderstwie. Zmusza szntażem znajomego by spalił zwłoki Bazylego ( chłopak potem popełni samobójstwo). Potem dalej prowadzi swoje chore zycie. Flirtuje z lady Narborrough.
9. napada go Vane - brat Sybili ( po 18 latach), Dorian pokzuje mu niezmieniona twarz. Vane przeprasza go za pomyłkę. Jdnak jakas kobieta zniszczona przez Doriana, potwierdza ,że to on. Vane idzie za nim.
Dorian widzi Vane'a jak ten go podgląda - Dorian mdleje.
Dorian boi się wyjść z domu, w koncu jednak udaje się na polowanie. Tam przez przypadek zostaje postrzelony czlowiek, który ginie. Okazuje się ,że to był Vane. Dorian chce się zmienic , stac się dobry. Ale tym zamiarem rani kolejna kobiete, którą zostawia. Rozmawia z harrym . Harry „ Książki, które świat nazywa niemoralnymi, to są własnie te, które światu wykazują jego własną hańbę”
10 Dorian przygląda się portretowi - jest okrpony, z wyrazem obłudy, ze szkarłatna rosa na dłoniach , na nogach. Bierze nóz , którym zabił malarza, przebija obraz i sam w ten sposób umiera. Słuzba znajduje piękny obraz i obrzydliwego, starego trupa, którego poznaja tylko po pierścionkach..............