KOŁŁĄTAJ Hugo, 1750-1812, jeden z czołowych ideologów polskiego oświecenia, filozof, pisarz i działacz polityczno-oświatowy, ksiądz; członek Komisji Edukacji Narodowej i Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych, reformator i rektor (1783-86) Akademii Krakowskiej; przywódca Kuźnicy Kołłątajowskiej; współautor Konstytucji 3 maja, 1794 członek Rady Najwyższej Narodowej, wraz z T. Czackim organizował Krzemienieckie Liceum; współautor pracy O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 maja (1793).
STASZIC Stanisław, 1755-1826, uczony, filozof, działacz i pisarz polityczny, ksiądz; rzecznik reform społecznych w okresie Sejmu Czteroletniego 1788-92; po rozbiorach działacz gospodarczy i organizator życia naukowego; od 1808 prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk; założyciel Hrubieszowskiego Towarzystwa Rolniczego; członek Izby Edukacyjnej, od 1815 Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego; badania w zakresie geologii (O ziemiorództwie Karpatów, 1815).
JEZIERSKI Franciszek Salezy, 1740-91, działacz polityczny, pisarz i publicysta Kuźnicy Kołłątajowskiej, działacz Komisji Edukacji Narodowej, ksiądz; zwolennik radykalnych reform społeczno-politycznych; Katechizm o tajemnicach rządu polskiego (1790), Niektóre wyrazy... (1791); powieści Goworek (1789), Rzepicha (1790).
KUŹNICA KOŁŁĄTAJOWSKA, grupa działaczy i publicystów, przedstawicieli lewicy obozu reform w okresie Sejmu Czteroletniego 1788-92, skupiona wokół H. Kołłątaja; główni przedstawiciele F.S. Jezierski, F.K. Dmochowski, J. Dembowski.