GERIATRIA WYKŁAD 2
średni poziom starzenia sie demograficznego (tzw. populacyjne) z okresem wzrasta
[ osób w wieku ponad 60 lat jest : 1999 - 16,4 %, 2005 - 13%, 2020 - 22,4%] jest to związane z kilkoma czynnikami takimi jak :
rozwój medycyny i techniki,
wzrost jakości życia,
systematyczny spadek umieralności,
zmiana stylu życia,
wzrost warunków życia,
spadek wskaźnika urodzeń (średnio 1,3 dziecka/ 1 kobietę,
a powinno być 2dzieci/1 kobietę),
spadek śmiertelności dzieci,
szczepienia,
Prognozy demograficzne zakładają wzrost populacji ludzi na świecie, do 2075 roku ma być 9,2 mld, potem stopniowy spadek liczby ludności, a towarzyszyć będzie temu postępujące starzenie społeczeństwa czyli wzrost odsetek ludzi starszych w ogólnej liczbieludności
z jednoczesnym zmniejszeniem liczby ludzi młodych.
KONSEKWENCJE STARZENIA SIĘ :
na młodych spoczywać bedzie finansowanie świadczeń emerytalnych i opieki nad wzrastającą liczbą osób starszych,
rynek będzie musiał sie otworzyc na starszych pracowników i imigrantów,
rynek dóbr, usług, kultury, rozrywki i turystyki obejmie starsze osoby,
starsi ludzie staną sie głownymi odbiorcami systemu opieki społecznej i zdrowotnej,
Zdrowie publiczne jako „nauka i sztuka zapobiegania chorobą, przedłużania zycia
i promowania zdrowia, poprzez organizacje zbiorowych wysiłków społeczeństwa, opracowuje politykę i strategię tak by ludzie mogli cieszyć sie dłuższym zyciem w zdrowiu, poczuciu bezpieczeństwa przy czynnym udziale społeczeństwa.”
Proces starzenia prowadzi do spowolnienia procesów biologii, zmniejszenia stabilności równowagii wewnętrznej ustroju, odporności na wewnętrzne i zewnętrzne czynniki szkodliwe.
Proces starzenia dotyczy wszystkich układów i narządów, szczególnie ukł. krążenia.
Na fizjologiczne twardnienie naczyń nakładają się patologiczne zmiany miażdżycowe,
które w konsekwencji przyczyniają się do zgonów [ miażdżyca mężczyźni ok 40 r.ż,
kobiety ok 55-60 r.ż - przez spadek poziomu estrogenów]
WIDOCZNE ZMIANY STARCZE :
narząd RUCHU,
narząd ZMYSŁU - dalekowzroczność starcza, osłabienie słuchu, dotyku, smaku, powonienia,
PSYCHIKA - spadek procesów poznawczych, zmiany emocjonalne, niaatrakcyjne cechy osobowości m.in. nietolerancja, egoizm, upór, skąpstwo, rozrzutność, niezdecydowanie, lamilność lub sztywność emocjonalna,
ZMIANY Z WIEKIEM :
- wzrasta niepełnosprawność,
- ludzią towarzyszy inwalidztwo,
- izolacja społeczna,
- brak lub oddalenie od dziecka,
- brak wsparcia społecznego,
- zbużenie i pogorszenie warunków życia,
- obawy przed utratą kierowania nad własnym życiem,
- wzrost zapotrzebowania na kwalifikowaną opiekę zdrowotną,
- pojawienie się złożonych problemów zdrowotnych,
- problemy opiekuńcze i pielęgnacyjne,
Należy dążyc do utrzymania ludzi starszych w pełni sprawności życiowej,
zdolnych do samodzielnego funkcjonowania we własnym środowisku życiowym.
W rozpoznaniu i rozwiązywaniu złożonych potrzeb zdrowotnych, środowiskowych
i społecznych osoby starszej w środowisku życia jest dokonywanie procesu Całkowitej Oceny Geriatrycznej (COG).
COG - to wielodyscyplinarny i wielowymiarowy proces diagnostyczny zmierzający
do określenia możliwości i ograniczeń ludzi starszych w zakresie medycznym, psychospołecznym i funkcjonalnym.
Celem COG jest opracowanie kompleksowego planu terapi i opieki długoterminowej,
co w konsekwencji pozwala na zespołowe i interdyscyplinarne realizowanie planu w sposób dostosowany do indywidualnej sytułacji osoby starszej.
„Pielęgniarstwo osób starszych to usługa zdrowotna, która poprawia zachowania zdrowotne osób starszych, minimalizuje i rekompensuje stany wynikające z problemów zdrowotnych
i uszkodzeń spowodowanych wiekiem, poprawiając komfort życia podopiecznych. Ponad to przynoszą ulgę w cierpieniu i niedołędztwie, ułatwiają diagnozę i leczenie osób starszych”
MAGURE G.H
ORGANIZACJE OPIEKI :
dzienne szpitale geriatryczne, hospicja domowe, PACE, ośrodki opieki przejściowej,
oddział szpitalny, ambulatoryjna opieka geriatryczna, opieka domowa, ośrodki wsparcia
osób starszych.
REKOMENDACJE DO POLSKIEGO SYSTEMU OPIEKI ZDROWOTNEJ NAD OSOBAMI STARSZYMI :
Tworzenie warunków do pozostania jak najdłużej niezależnym i samodzielnym przez zachowanie dobrego stanu zdrowia i sprawności funkcjonalnej oraz zabespiecznie finansowego.
Zapewnienie osobą starszym możliwości uczestnictwa w życiu społecznym
i politycznym.
Zapewnienie profesjonalnej opieki zdrowotnej.
Edukacja o starzeniu się oraz promocja starzenia się.
TEMAT 2
Rozwiązywanie problemów osób starszych wymaga zaawansowania wielu środowisk
m.in. zdrowotne, społeczne itd. oraz instytucji.Aby pomóc osobą starszym każde państwo musi wprowadzić swoj system opieki, określić rolę i zadania lekarza geriatry, pielęgniarki, psychologa, terapeuty zajęciowego, rehabilitanta, pracownika socjalnego i wolontariusza.
Standardy opieki mają za zadanie określenie modelu i wzoru postępowania z osobami starszymi i są porzadane do wprowadzania ze względu na możliwości kompleksowego podejścia do osób starszych.
Medycyna geriatryczna zajmuje się leczeniem schorzeń osób starszych (granica 60r.ż)
Opieka powinna być wszechstronna i prowadzona przez profesjonalistów oraz promować korzystne zachowania zdrowotne itd.
PROBLEMY OPIEKI GERIATRYCZNEJ :
zespoły otępiennne,
zaburzenia świadomości ( majaczenie, splątanie),
zaburzenia zachowania,
depresja,
stany lękowe,
zaburzenia stanu funkcjonalnego w zakresie czynnosci codziennych,
problemy kardiologiczne,
nietrzymanie zwieraczy,
upadki i zasłabnięta,
zaburzenia równowagi,
stany po uszkodzeniu CUN,
ostroporoza i osteomalacja
[rozmiękanie kości lub krzywica osób dorosłych}
zmiany zwyrodnieniowe stawów,
POCHP,
zaburzenie motoryki przewodu pokarmowego [dysfagia, biegunki,zatwardzenie],
zaburzenia wodno - elektrolitowe,
odwodnienie,
narządowe następstwa tetniczej i zylnej niewydolności naczyń,
schorzenia metaboliczne,
zespoły pozapiramidowe,
niedokrwistości,
zaburznia odżywiania [jakościowe/ ilościowe],
zmiany w obrębie jamy ustnej/ uzębienia,
geriatryczne zespoły jatrogenne,
uszkodzenie wzroku/słuchu,
ZASADY DZIAŁANIA W ZAKRESIE GERIATRII :
profilaktyka przedwczesnego starzenia sie i schorzen wieku starszego,
rozpoznanie, leczenie i rehabilitacja,
łagodzenie obiawów somatycznych,
pomoc/edukacja chorego/rodziny,
wsparcie psychiczne i spoleczne,
na 100tys mieszkańców powinno przypadać :
- 20 - 25 miejsc na oddziale geriatrycznym stacjonarnym,
- 15 - 25 miejsc na oddziale geriatrycznym dziennym,
- 1 poradnia geriatryczna,
ZASADY OPIEKI GERIATRYCZNEJ :
powszechność,
dostępność,
wzrost jakości,
kompleksowość,
poszanowanie autonomi i godności,
HOLIZM OPIEKI GERIATRYCZNEJ :
opieka sprawowana przez grupe profesjonalistów (pielegniarka, lekarz, rahabilitant, pracownik społeczny, psycholog itd),
aspekty edukacyjne - które pozwalają czynnie włączyć w proces leczenia rodzine chorego i samego chorego,
w okresie terminalnym zapewnienie komfortu psychiczngo i fizycznego, przygotowanie rodziny/ opiekunów do bycia z chorym w tym okesie,
4