Zagadnienie ogólne nr 14.
Pedagogika jako nauka teoretyczna i praktyczna
Każda z dyscyplin naukowych charakteryzuje się odrębnością przedmiotu badań, systemu twierdzeń i przesłanek, metodologii i własnej terminologii- tak jest również w przypadku pedagogiki.
Pedagogika jest nauką o wychowaniu, która formuje teoretyczne i metodyczne podstawy
planowej działalności wychowawczej. Sama jej nazwa jest pochodzenia greckiego i oznacza „kierowanie dziecka”. W greckim rozumieniu nie była nauką.
W pierwotnym sensie pedagogika miała charakter tylko praktyczny, zakres pedagogiki ograniczał się do problemów związanych przygotowaniem młodej generacji do dojrzałego życia. Rozszerzające się nauki nadały jej sens także teoretyczny. Obecnie pedagogika jest rozumiana jako nauka teoretyczna i praktyczna dotycząca wychowania i nauczania. Zajmuje się także wszelkimi zjawiskami wychowawczymi, celami, treścią kształcenia, warunkami, w których zachodzi cały proces wychowania, metodami i technikami zapewniające skuteczność w wychowaniu, instytucjami, które działają i zajmują się wychowaniem.
Przede wszystkim tworzy podstawy działalności wychowawczej mającej na celu wyposażenie społeczeństwa w wiedzę ogólną, a także w system wartości i przekonań niezbędnych do jego funkcjonowania.
Swoistością pedagogiki jako nauki jest ścisły związek pomiędzy teorią a praktyką. Teoria pozwala rozwiązywać problemy dostarczane przez praktykę, ale skuteczność rozwiązań teoretycznych wykazuje ostatecznie praktyka.
O tym, ze pedagogikę można uznać jako naukę teoretyczną świadczy konstruowanie twierdzeń teoretycznych i praw pedagogicznych. Pedagogika posiada również swój specyficzny język -własną terminologię. Formułuje także teorię celów wychowania.
W oparciu o fakt, że pedagogika posiada własne metody badań, główne zadania badawcze, przedmiot badań naukowych ( wychowanie)i metodologię - pedagogikę można uznać również jako naukę praktyczną.
Pedagogika jest nauką zarówno teoretyczną, jak i praktyczną. Wynika to także z zadań pedagogiki jako nauki, do których można zaliczyć tworzenie teorii pedagogicznej, praktykę pedagogiczną , a także tworzenie ideału wychowawczego, opartego o badania naukowe, prowadzone przez teorię i praktykę pedagogiczną oraz przyjęty system filozoficzny i założenia światopoglądowe.
Współcześnie praktyka jest bodźcem dla teorii pedagogicznej. Teoria pomaga w rozwiązywaniu praktycznych problemów wychowawczych. Pedagogika jest teoretycznym źródłem dla działania wychowawczo - edukacyjnego.
I.Kominarec, Pedagogika ogólna - podstawowe zagadnienia, Częstochowa 2009.
W. Goriszowski, Badania pedagogiczne w zarysie, Warszawa 2005.