że reakcja między roztworem ciekłym i wydzielonymi kryształami zacho­dzi na ich powierzchni i sięga w głąb dzięki dyfuzji składników. Jeśli chło­dzenie jest zbyt szybkie (np. przy odlewaniu do form kok iłowych), dyfu­zja nie nadąża zachodzić i punkt p przesuwa się w lewo. Nawet przy po­wolnym chłodzeniu stopów o składach między p i d twoi 7. y się charakte­rystyczna warstwowa struktura: faza powstająca w wyniku reakcji pery-tektycznej a. otacza pierwotnie wydzielone z roztworu kryształy ft. Stopy o składach na lewo od p i na prawo od d możina zupełnie ujednorodnić przez wyżarzanie ujednorodniające poniżej linii solidus, (natomiast w sto­pach o składach leżących między p i d struktury dwufazowej nie można usunąć. Można jedynie zlikwidować niejednorodność składu wewnątrz poszczególnych faz i doprowadzić układ do stanu równowagi termodyna­micznej, co oznacza, ze stosunki między fazami mogą być określone za po­mocą reguły odcinkó\V.

Odmianą układów perytektycznych są układy, w który cli istnieje tylko jednostronna rozpuszczalność w stanie stałym (rys. 9.15), l/u. H ro/Jpuszcza się w A, a A nie rozpuszcza się w B. Rozpuszczalność H w A może być stała (zgodnie z linią ciągłą) lub zmienna (linia przemywana). W tym przy-

chlodz.

padku reakcja perytektyczna przebiega według wzoru J.o < 1^ ^ T^. ftp co

n a|rz.

oznacza, że pierwotne kryształy B wydzielane w zakresie temperatur Jnię-dzy likwiduse-m b—c oraz linią przemiany pery tektycznej b d reagują z cieczą o składzie b, dając roztwór stały a o składzie punktu p.

Kys. 9.15

Wykres równowagi układu z przemianą perytektyczna ł jednostronna rozpuszczalnością składnika n w A

W układach złożonych mogą powstawać w wyniku reakcji perytek-tycznej związki międzymetaliczne lub wtórne roztwory stałe.

Przemiailia perytektyczna występuje w wielu układach, np. alumi­nium z Mn, Nii, Ti. miedź z Sn, Zn, Ti, żelazo z C, Co. M n, Ni.

9.5.4. Układy z fazami międzymetalicznymi

Układy z fazami ^międzymetalicznymi spotykamy bardzo często. Cechuje je istnienie co najinntej dwóch przemian izotermic-zmych, przy czym wzro­stowi liczby przemian towarzyszy wzrost liczby faz międzymetalicznych.