Kości obręczy kończyny górnej

Kości obręczy kończyny górnej :
- obojczyk
- łopatka
-----------------------------------------------------------------------------------------------------

1. Obojczyk
Wygięty jest na kształt litery S. Wyróżniamy na nim : część środkową i 2 końce (przyśrodkowy i boczny).
- część środkowa - pow. górna obojczyka jest gładka i służy jako pole przyczepu dla mięśni. Dolna pow. chropowata jako pole przyczepu dla więzadła. Na dolnej pow. leży guzek stożkowy i kresa czworoboczna - są miejscem przyczepu więzadła kruczo- obojczykowego. Pośrodku znajduje się otwór odżywczy.
- koniec przyśrodkowy (mostkowy) zgrubiały, pokryty trójkątną i nieco siodełkowatą pow. stawową mostkową, która przylega do wcięcia obojczykowego mostka
- koniec boczny (barkowy) jest spłaszczony i zakończony wypukłą pow. staw. barkową, przeznaczoną do poł. z wyrostkiem bark. Łopatki

2. Łopatka
Kość płaska trójkątnego kształtu, przylega do tylnej ściany klatki piersiowej, łączy się stawowo z obojczykiem i kością ramienną. Wyróżniamy na niej 2 pow. 3 brzegi i 3 kąty.
- pow. przednia (żebrowa) lekko wklęsła, kilka kres mięśniowych, do których przymocowuje się mięsień podłopatkowy. Zagłębienie pow. to dół podłopatkowy.
- pow. tylna (grzbietowa) wypukła, przedzielona grzebieniem łopatki na 2 doły : dół nadgrzebieniowy (górny, mniejszy), dół podgrzebieniowy (dolny, większy, płytszy)
- grzebień łopatki - występ. na brzegu przyśr. łopatki. Zakończony dużym wyrostkiem łopatki. Posiada również pow. staw. wyrostka barkowego dla poł. z obojczykiem
- brzeg przyśrodkowy - cienki, długi
- brzeg górny - cienki, ostry, występ. małe wcięcie łopatki i otwór dla przejścia nerwu nadłopatkowego. Od górnego brzegu łopatki odchodzi wyrost. kruczy, który zagina się haczykowato
- brzeg boczny - najgrubszy, przechodzi w wydrążenie stawowe, które tworzy panewkę stawu ramiennego, poniżej wydrąż. znajduje się guzek podpanewkowy, powyżej - nadpanewkowy. Tutaj znajdują się kąty - dolny, górny i boczny.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Kości kończyny górnej :
- kość ramienna
- kości przedramienia (łokciowa, promieniowa)
- kości ręki (nadgarstka, śródręcza, palców)

1. Kość ramienna
Składa się z : trzonu, nasady bliższej, nasady dalszej
Nasada bliższa - posiada głowę kości ramiennej pokrytą pow. stawową. Posiada szyjkę anatomiczną. Występ. dwa guzki (mniejszy, większy). Od każdego guzka odchodzi w dół listewka kostna zwana grzebieniem guzka. Pomiędzy guzkami i grzebieniem jest bruzda międzyguzkowa. Szyjka chirurgiczna oddziela nasadę bliższą od trzonu kości.
Trzon kości ramiennej - odcinek bliższy (obły), dalszy (trójkątny), występ. 3 brzegi i 3 pow. (brzeg przedni, przyśrodkowy i boczny. Pow. przednia przyśr., przednia boczna i tylna ). Guzowatość naramienna znajduje się na pow. przedniej bocznej (chropowate pole) i służy do przyczepu mięśnia naramiennego. Bruzda nerwu promieniowego - znajduje się na pow. tylnej
Nasada dalsza - szeroka, spłaszczona, składa się z : kłykcia i 2 nadkłykci (bocznego i przyr.). Kłykcie służą do przyczepu licznych mięśni i więzadeł. Kłykieć kości ramiennej podzielony jest bruzdą na bloczek i na główkę kości ramiennej. Bloczek i główka są pokryte pow. staw. Znajduję się tutaj małe zagłębienie zwane dołem promieniowym, powyżej bloczka jest większe zagłęb. (dół dziobiasty). Na stronie tylnej nad bloczkiem znajduje się głęboki dół łokciowy. Na tylnej stronie nadkłykcia jest bruzda nerwu łokciowego

Kości przedramienia
1. Kość łokciowa
Kość łokciowa jest dłuższa i zajmuje położenie przyśrodkowe (nie zmienia położenia). Składa się z : nasady bliższej, dalszej i trzonu.
Nasada bliższa - posiada wyrostek łokciowy (tylny, większy), dziobiasty (mniejszy), wcięcie bloczkowe (ograniczone przez wyrostki, którą pokryta jest pow. staw.). Na wyrostku dziobiastym znajduje się wcięcie promieniowe, pod wyrostkiem dziobiastym - guzowatość kości łokciowej
Trzon - w przekroju kształt trójkątny, wyróżniamy 3 brzegi (przedni, tylny, międzykostny), 3 pow. (przednia, przyśrodkową, tylną). Brzegi oddzielają pow.

Nasada dalsza - głowa kości łokciowej, która przedłuża się w wyrostek rylcowaty. Głowę pokrywa obwód stawowy, zakończona jest pow. dla poł. z chrząstką.
2. Kość promieniowa
Posiada : nasadę bliższą, trzon, nasadę dalszą.
Nasada bliższa - głowa, na której są 2 pow. (wklęsła - dołek stawowy głowy, wypukła - tworzy obwód stawowy głowy kości promieniowej). Głowa oddzielona jest od trzonu szyjką. Poniżej szyjki znajduje się guzowatość kości promieniowej (tutaj przymocowuje się ścięgno mięśnia dwugłowego).
Trzon - w przekroju kształt trójkątny, posiada 3 brzegi (przedni, tylny, międzykostny). Brzegi ograniczają pow. (przednią - brzeg przedni i międzykostny, boczną - przedni i tylny, tylną - tylny i międzykostny). Pośrodku znajduje się guzowatość mięśnia nawrotnego.
Nasada dalsza -jest nieco spłaszczona w części bocznej, przechodzi w wyrostek rylcowaty. Nasada posiada wcięcie łokciowe służące do poł. z obwodem staw. Głowy kości łokciowej.

Kości ręki (27 kości)
1. Kość nadgarstka
Są ułożone w 2 szeregach po 4 w każdym (szereg bliższy o sz. dalszy)
Szereg bliższy - licząc od kciuka kości : łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta, grochowata
Szereg dalszy - czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata, haczykowata
Kości nadgarstka to kości krótkie. Na każdej z nich (oprócz grochowatej) są pow.: bliższa, dalsza, przyśrodkowa, boczna, dłoniowa, grzbietowa. Po stronie dłoniowej znajduję się bruzda nadgarstkowa, która ma wyniosłości
(boczną - promieniową, przyśrodkową - łokciową), tutaj przymocowuje się więzadło zwane troczkiem zginaczy.
Przebiega również kanał nadgarstka (przechodzi ścięgno mięśnia zginaczy palców i nerw).
2. Kość śródręcza
Jest ich 5 i są to kości długie. Wyróżniamy : nasadę bliższą (podstawa kości), trzon, nasada dalsza (głowa)
Na podstawie każdej kości znajduje się pow. staw. (służy do poł. stawowego z odpowiednią kością). Trzony kości śródręcza są przewężone i nieco wygięte. Tutaj znajdują się również 4 przestrzenie międzykostne. Nasada dalsza to głowa, która pokryta jest pow. stawową
3. Kości palców
Są to paliczki : kciuk (I) posiada dwa paliczki (bliższy i dalszy), II - V - posiadają trzy paliczki ( bliższy, środkowy, dalszy ). Paliczek posiada podstawę, trzon i nasadę dalszą. W paliczkach dalszych znajduje się guzowatość paliczka dalszego. Na podstawach i głowach są pow. staw.
Nazwy palców : I - kciuk, II - wskazujący, III - środkowy, IV - obrączkowy, V - mały. Trzeszczki - małe kosteczki, są dwie po stronie promieniowej i łokciowej głowy kości śródręcza.



----------------------------------------------------------------------------------
Połączenia kończyny górnej
1. Połączenia obręczy kończyny górnej
2. Połączenia kończyny górnej wolnej


1. Połączenia obręczy kończyny górnej
Stawy i więzozrosty obręczy kończyny górnej :
- staw mostkowo - obojczykowy
- staw barkowo - obojczykowy
- więzozrosty łopatki

Staw mostkowo - obojczykowy - jest stawem łączącym obręcz kończyny górnej z kośćcem kończyny górnej. Występ. pow. staw. : pow. staw. końca mostkowego obojczyka oraz wcięcie obojczykowe mostka.
Pow. mają kształt siodełkowaty i nie przylegają do siebie. Między pow. znajduje się krążek stawowy (zbud. Z chrząstki włóknistej). Tu również znajduje się torebka stawowa (gruba i odporna na zerwanie). Więzadła staw. są silne : więzadło mostkowo - obojczykowe przednie i tylne, więzadło międzyobojczykowe, więzadło żebrowo - obojczykowe.
Jest to staw kulisty, wieloosiowy. Zakres ruchów w tym stawie jest dość ograniczony.

Staw barkowo - obojczykowy - łączy obojczyk z łopatką. Utworzony jest przez pow. staw. barkową obojczyka oraz przez pow. staw wyrostka barkowego łopatki. W jamie stawu znajduje się krążek staw. (zbud. z chrząstki włóknistej). Torebka staw. jest dość luźna, wzmacniają ją więzadła (1. barkowo - obojczykowe, 2. więzadło kruczo - obojczykowe). Zakres ruchów w tym stawie jest ograniczony.





Więzozrosty łopatki
1. więzadło kruczo - barkowe - silne, szerokie, czworokątne, rozpięte nad stawem ramiennym, łączy wyr. Barkowy i kruczy łopatki. Więzadło to wraz z wyrostkami tworzy sklepienie stawu ramiennego.
2. więzadło poprzeczne łopatki górne - jest rozpięte nad wcięciem łopatki, zamyka otwór przez który biegnie nerw

2. Połączenia kończyny górnej wolnej|
- staw ramienny
- staw łokciowy
- błona międzykostna
- staw promieniowo - łokciowy dalszy
- stawy ręki

Staw ramienny - łączy kończynę górną wolną z jej obręczą. Tutaj znajduje się pow. staw. głowy kości ramiennej
(pokryta jest chrząstką szklistą) - ta pow. stanowi ½ całej pow. Wyróżniamy panewkę staw. (utworzona przez wydrążenie stawowe łopatki, pokryte chrząstką szklistą grubą). Jest tu również obrąbek staw. (utrwala ruchy w stawie). Torebka staw. przyczepia się do szyjki anatomicznej. W torebce znajduje się otwór (tutaj biegnie ścięgno początkowe głowy). Torebkę wzmacniają więzadła :

- więzadło kruczo - ramienne - silne, płaskie, biegnie od podstawy wyr. kruczego do obu guzków kości ramiennej. Więzadło to dźwiga ciężar zwisającego ramienia.

- więzadło obrębkowo - ramienne - przebiega w głębokiej warstwie torebki staw. Składa się z 3 pasm.

Staw ramienny to staw prosty, kulisty, wieloosiowy.

Wykonujemy ruchy :
- odwodzenia i przywodzenia
- unoszenie ramienia do przodu (zginanie) i do tyłu
- nawracanie i odwracanie dookoła osi podłużnej

Staw łokciowy - to staw złożony z 3 poł. objętych wspólną torebką staw.
Połączenia : część ramienno - łokciowa, ramienno - promieniowa, promieniowo - łokciowa

Staw łokciowy tworzą 3 pary pow. staw. :
- pow. staw. bloczka kości ramiennej i wcięcie bloczkowe kości łokciowej
- pow. staw. główki kości ramiennej i dołek stawowy głowy kości promieniowej
- wcięcie promieniowe kości łokciowej wraz z obwodem staw. głowy kości promieniowej

Torebka staw. w stawie łokciowym jest obszerna i cienka. Wzmacniają ją więzadła :
- więzadło poboczne promieniowe - rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej i przymocowuje się na wysokości szyjki kości promieniowej
- więzadło pierścieniowate - przyczepia się do przedniego i tylnego brzegu wcięcia promieniowego kości łokciowej
- więzadło czworokątne - znajduje się między dolnym brzegiem wcięcia promieniowego kości łokciowej a szyjką kości promieniowej.

Staw łokciowy jest to staw typu zawiasowo - obrotowego. O dwóch osiach ruchu

Błona międzykostna - jest to mocna blaszka włóknista, rozpięta między brzegami międzykostnymi kości promieniowej i łokciowej. Ma duże znaczenie jako czynnik hamujący podłużne przesuwanie się kości promieniowej w stosunku do kości łokciowej.

Stawy ręki - ręka zawdzięcza swoją ruchomość licznym stawom
- staw promieniowo - nadgarstkowy - staw bliższy ręki, łączy kość promieniową i krążek stawu promieniowo - łokciowego z 3 kośćmi szeregu bliższego nadgarstka. W stawie występ. : panewka staw., więzadła międzykostne nadgarstka, torebka staw. (luźna i obszerna). Jest to staw złożony, eliptyczny, dwie osie ruchu.
- staw śródnadgarstkowy - staw dalszy ręki, łączy szereg bliższy z szeregiem dalszym kości nadgarstka, torebka staw. jest napięta (po stronie dłoniowej, luźna po stronie grzbietowej). Kości są połączone ze sobą więzadłami międzynadgarstkowymi międzykostnymi.
- stawy międzynadgarstkowe - występ. w obrębie szeregu bliższego i dalszego nadgarstka i łączą przylegające do siebie kości.
- stawy nadgarstkowo - śródręczne - są utworzone przez pow. staw. dalsze każdej kości szeregu dalszego nadgarstka, oraz przez pow. staw. bliższe podstaw kości śródręcza


- staw nadgarstkowo - śródręczny kciuka - jest to staw odrębny, należy do stawu typu siodełkowego, ruchy w tym stawie odbywają się wokół 2 głównych osi. Jedna oś ustawiona w kierunku dłoniowo - grzbietowym (odwodzenie i przywodzenie kciuka). Druga oś biegnie w kierunku promieniowo - łokciowym (poprzecznie).
Dookoła niej odbywają się ruchy przeciwstawiania kciuka.
- stawy międzyśródręczne - 3 stawy, a tworzą je zwrócone ku sobie pow. staw. podstaw. od 2-5 kości śródręcza.
W stawie tym występ. więzadła, które wzmacniają stawy ręki : więzadło poboczne promieniowe nadgarstka, więzadło poboczne łokciowe nadgarstka, więzadło promieniowo - nadgarstkowe dłoniowe,
więzadło promieniowo - nadgarstkowe grzbietowe, więzadło łokciowo - nadgarstkowe dłoniowe. Więzadła te napinają się w ruchach zgięcia grzbietowego bądź dłoniowego ręki.
- stawy śródręczno - paliczkowe - od II-V czynnościowo odpowiadają stawom kulistym. Wypukłą pow. staw. tworzą głowy kości śródręcza. Wklęsłą - dołki staw. położone na podstawie. W stawach tych można wykonać ruchy zginania i prostowania wokół osi oraz ruch odwodzenia.
- stawy międzypaliczkowe - łączą ze sobą paliczki każdego palca. W kciuku występuje tylko jeden staw międzypaliczkowy. Od II-V znajdują się po 2 takie stawy. Torebkę wzmacniają więzadła poboczne. Są to stawy zawiasowe

---