Mit o szklanych domach a rzeczywistość polski międzywojennej
|
Po pierwszej wojnie światowej Polska odzyskała niepodległość. Polacy przeżywają wielką radość i z entuzjazmem witają wyśnioną wolność, pragną realizować marzenia wybitnych polskich umysłów odnośnie kształtu i ustroju państwa polskiego. Polacy odbudowują kraj ze zniszczeń wojennych, powołują do życia instytucję administracji, oświaty, sądownictwa. Państwo organizuje się na nowo. Jednak spory wewnętrzne w kraju oraz walka o władzę są powodem rozbicia i rozproszenia sił politycznych, co nie sprzyja rozwojowi Polski. Oprócz niestabilności politycznej nasz kraj prowadzi walkę z bolszewikami, którzy docierają aż pod Warszawę. Sytuacja polityczna młodego państwa polskiego pogarsza się. W kraju jest drożyzna pieniądz traci na wartości bilans handlowy państwa maleje, przemysł nie wytrzymuje konkurencji tracąc rynki zbytu. Rośnie kryzys gospodarczy, czego powodem jest bezrobocie. Dochodzi do starć zbrojnych policji z robotnikami.
Stefan Żeromski wnikliwie obserwuje ówczesną Polskę, czego wyrazem jest napisanie "Przedwiośnia".
Rozczarowanie pisarza polską międzywojenną oraz jego niepokój obawy i refleksję znalazły odzwierciedlenie w utworze. Żeromski w "Przedwiośniu" również stara się ukazać drogę Polsce na przyszłość. Mit o szklanych domach w Polsce to symbol marzeń autora "Przedwiośnia" jakie ukazywał w swojej wcześniejszej twórczości. Jest to również symbol straconych złudzeń i ideałów społecznych pisarza. Po przekroczeni granicy naszego kraju Cezary widzi nędzę, tonące w błocie prowincjonalne miasteczko z obdrapanymi i gnijącymi ruderami. Na próżno szuka dookoła siebie szklanych domów pytając nieżyjącego ojca "Gdzie są twoje szklane domy". Żeromski przekreśla sam wizje szklanych domów, podkreślając ich utopijność Chociaż na świecie były już prowadzone eksperymenty ze szklanymi płytami. Autor uświadamia sobie nierealność kreślonych we wcześniejszej twórczości koncepcji. Polska jest zbyt biednym krajem by wdrażać nowe technologie. Mit szklanych domów w utworze stanowi ojcowski wybieg w celu nakłonienia syna do powrotu do Polski. Cezary z niedowierzaniem i rezerwa słuch opowieści ojca o Polsce i jego micie szklanych domów, ale na pewno opowieść ta zaintrygowała Cezarego i jest jedną z przyczyn dla których wrócił do kraju.
W fikcji symbolicznej wyraża mit szklanych domów nierealność marzeń o nowej Polsce jakie dotychczas żywił Żeromski. Pogłębia również rozczarowanie Cezarego po przyjeździe do Polski. Sytuacja społeczno gospodarcza i polityczna w kraju po odzyskaniu niepodległości nie nastraja optymistycznie.