I. SYSTEM FINANSOWY PAŃSTWA - to zbiór norm prawa finansowego, zasad gospodarki finansowej, mających na celu ścisłe uregulowanie polityki finansowej państwa.

1. Elementy systemu finansowego państwa

BUDŻET PAŃSTWA

GOSPODARSTWO DOMOWE PRZEDSIĘBIORSTWO

BANKI

2. Finanse - jest to ogół procesów związanych z gromadzeniem, rozporządzaniem i wydawaniem pieniądza. Gromadzenie może następować w postaci bezzwrotnej lub zwrotnej (pożyczka).

1. Finanse prywatne - cele indywidualne.

2. Finanse publiczne - cele ogólnospołeczne.

Finanse prywatne Finanse publiczne

-mniejsze środki finansowe - większe środki finansowe

- środki z - środki z:

* podatki

*praca * cła

*oszczędności

*odsetki

*nieruchomości

II. PODMIOTY GOSPODARCZE - to każdy niezależnie od jego formy organizacyjnej, aktywny uczestnik procesów gospodarczych, którego decyzje i działania wywołują skutki ekonomiczne.

1. Rodzaje podmiotów gospodarczych:

a) przedsiębiorstwo - podmiot gospodarczy wykorzystujący czynniki produkcji pozyskane od gospodarstw domowych do produkcji dóbr i produkcji usług.

b) gospodarstwo domowe - podmiot gospodarczy, który jest podstawowym właścicielem czynników produkcji, zasobów oraz głównym nabywcą dóbr i usług.

c) banki - przedsiębiorstwo usługowe, które udziela kredytów

d) państwo

2. Spółki

a) jawna - rodzaj spółki, która we wspólnym imieniu prowadzi przedsiębiorstwo zarobkowe w większym rozmiarze, rozmiarze nie jest spółką handlową.

b) Z.0.0. - jest to rodzaj działalności, w którym prowadzący działalność ponoszą tylko częściową odpowiedzialność za zobowiązania spółki do wartości ich udziałów.

c) cywilna - działalność gospodarcza, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

3. Rejestracja podmiotu gospodarczego:

a) rejestracja w gminie

b) rejestracja w urzędzie statystycznym

c) rejestracja w urzędzie skarbowym

d) zgłoszenie do ZUS-u

e) rejestracja w inspekcji pracy w przypadku zatrudniania osoby

f) zgłoszenie w sanepidzie w przypadku pracy z żywnością

III. FORMY OPODATKOWANIA

1. karta podatkowa - najstarsza forma rozliczenia (płacenia podatku) niezależnie od uzyskiwanego dochodu podmiot płaci ustaloną kwotę podatku.

2. ryczałt ewidencjonowany - polega na ewidencjonowaniu swoich przychodów (dziennego utargu)

3. c) zasady ogólne - ewidencjonuje przychody i koszty, a potem według progów podatkowych wyliczany jest podatek.

IV. PRAWO FINANSOWE - jest to ogół norm prawnych regulujących działalność finansową.

1. Budżet to:

a) pula środków

b) akt normatywny

c) plan finansowy państwa

2. Podział budżetu

a) działy

b) rozdziały

c) podrozdziały

3. Zasady budżetowe - postulaty nauki pod kontem praktyki

a) zasada powszechności

b) zasada jedności budżetu

c) zasada niefunduszowania

d) zasada szczegółowości budżetu

e) zasada równowagi budżetowej

f) zasada jawności budżetu

g) zasada przejrzystości budżetu

4. Procedura budżetowa:

a) inicjatywa ustawodawcza (należy wyłącznie do Rady Ministrów)

b) projekt ustawy budżetowej przedłożony sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego

c) rząd ma obowiązek wnieść projekt ustawy o prowizjom budżetu jeśli nie uda się na czas przygotować projektu ustawy budżetowej

d) nie ma możliwości zastosowania trybu pilnego

e) pierwsze czytanie musi odbyć się na posiedzeniu sejmu

f) projekt kierowany jest w całości do Komisji Finansów Publicznych

g) sejm nie może ustalić większego deficytu budżetowego niż przewidzianego w projekcie ustawy budżetowej

h) senat nie może zaproponować odrzucenia ustawy, może uchwalić poprawki, ma 20 dni na zajęcie stanowiska

i) prezydent ma 7 dni na podpisanie ustawy budżetowej

5. Prowizorium budżetowe - to budżet uchwalony tymczasowo, na pewien czas przed budżetem rocznym. Jest to tryb awaryjny, wchodzi w życie gdy ustawa budżetowa z pewnych względów nie może być uchwalona.

V. SYSTEM BANKOWY - obejmuje całokształt instytucji bankowych, a także normy określające wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem.

1. System bankowy obejmuje:

a) bank centralny

b) banki operacyjne

c) banki specjalne

d) kasy oszczędnościowe

e) spółdzielczość kredytowa

2. System bankowy składa się z:

a) instytucji bankowych

b) wzajemnych powiązań między nimi a otoczeniem

c) infrastruktury prawnej regulującej działalność tych instytucji

3. Funkcje systemu bankowego:

a) emisja i regulacja

b) depozytow-kredytowa

c) rozliczeniowa

d) lokacyjna

e) finansowo - doradcza

f) stymulacyjna

VI. BANKI - przedsiębiorstwo usługowe, którego działalność polega wyłącznie na udzielaniu kredytów i zdobywania środków potrzebnych do finansowania kredytów.

a) usługi banku:

- gromadzenie pieniędzy

- udzielanie kredytów i pożyczek

- przechowywanie dokumentów

- wymiana walut

- zarządzanie środkami płatniczymi

b) rola banku:

-udział w kreacji pieniądza

- udział w społecznym podziale pracy

- dokonywanie alokacji i transformacji środków

c) operacje bankowe dzieli się na:

- aktywne (przyjmowanie lokat)

- pasywne (udzielanie kredytów)

- niebankowe (sprawy ubezpieczeń)

- parabankowe (doradztwo bankowe)

1. Bank centralny - to instytucja odpowiedzialna za funkcjonowanie systemu bankowego. Zazwyczaj działa jako jednostka państwowa.

1. Zadania banku centralnego:

a) sprzedaż obligacji

b) sprzedaż papierów wartościowych

2. Rola banku centralnego:

a) bank banków

b) bank gospodarki narodowej

c) bank rządu

d) bank emisyjny

3. Instrumenty pieniężno kredytowe banku centralnego oddziałujące na banki:

a) mechanizm rynkowy

b) operacje otwartego rynku

c) stopa procentowa

d) stopa rezerwy obowiązkowej

e) stopa kredytu redyskontowego

5. Kształtowanie stop rezerwy obowiązkowej:

a) stopy procentowe

b) stopa kredytu redyskontowego

c) stopa rezerwy obowiązkowej

6. Bank komercyjny - jest instytucją finansową i jednocześnie przedsiębiorstwem, którego celem jest zaspokojenie potrzeb podmiotów gospodarczych, utrzymanie zaufania klientów z zachowaniem rentowności i płynności oraz osiągnięcia zysku. Prowadzi działalność depozytowo kredytową.

1. Podział banków komercyjnych

a) banki o kapitale państwowym

b) banki o kapitale zagranicznym

c) polskie banki prywatne

2. Działalność banku komercyjnego:

a) działalność depozytowa - przyjmowanie i przechowywanie na określonych warunkach środków pieniężnych klientów banku

b) działalność kredytowa - udzielanie kredytów, pożyczek i poręczeń

c) usługi operacyjne - prowadzenie rachunków bankowych klientów i dokonywanie na nich operacji finansowych

VII. OPERACJE OTWARTEGO RYNKU - to działania banku centralnego, polegające na sprzedawaniu lub kupowaniu rządowych papierów wartościowych, głownie weksli skarbowych w celu regulowania podaży pieniądza kredytowego kredytowego gospodarce poprzez ograniczenie lub rozszerzenie zdolności kredytowej banków komercyjnych.

VIII. MECHANIZM RYNKOWY - są to działania podmiotów na rynku, w wyniku, których dochodzi do ustalenia równowagi rynkowej, czyli dostosowania wielkości popytu i podaży przez odpowiednie ustalenie ceny równowagi.

IX. INTERWENCJONIZM WALUTOWY - to bezpośrednia interwencja państwa w rynek walutowy polegająca, np. na utrzymaniu kursu własnej waluty przez wykupywanie obcych walut na rynku wewnętrznym.

X. PODATKI - są to publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe i bezzwrotne świadczenia pieniężne na rzecz skarbu państwa lub gminy.

1. Elementy podatku:

a) podmiot podatku

b) płatnik podatku

c) inkasent podatku

d) przedmiot podatku

e) stawka podatkowa

f) zwolnienia, ulgi i zwyżki podatkowe

2. Podmiot opodatkowania - są przedsiębiorcy działający jako osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, a także niektóre podatkowe grupy kapitałowe.

3. Podstawa opodatkowania - to dochód będący w rozumieniu podatkowym nadwyżką przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięty w roku podatkowym po odjęciu kwot ustawowo przysługujących odliczeń.

4. Parapodatek - są to wszystkie opłaty (obowiązkowe), które trafiają do budżetu centralnego państwa i z których nie można zrezygnować lub zaprzestać ich płacenia, np. składki ZUS.

5. Podatek jako świadczenie nieodpłatne - podatnik rozliczając się z Urzędem Skarbowym nic nie dostanie w zamian, że złoży PIT, to jego obowiązek, za który nikt nie płaci. Także podatnik nie ma z tego zysku ani korzyści nie biorąc pod uwagę zwrotu nadpłaconego podatku.

6. Stawka podatkowa - jest to wielkość określana procentowo od wielkości osiąganego dochodu rocznego według stawek progresywnych i proporcjonalnych.

7. Przedmiotem podatku są uzyskane dochody bez względu na rodzaj źródeł przychodów,z jakich ten dochód został osiągnięty, z wyjątkiem niektórych dochodów.

XI. Kredyt i Pożyczka

a) pożyczka

- może udzielać każdy tylko musi być właścicielem pożyczanych pieniędzy

- regulowana przez kodeks cywilny

- nie ma wymogu określania terminu zwrotu

- przedmiotem jej może być jedynie gotówka

- pieniądze można wydać na dowolny cel

- pożyczki mogą być nieodpłatne

a) kredyt

- prawo udzielania mają banki

- środki na ten cel nie są ich własnością

- regulowane prawem bankowym

- termin zwrotu określony w umowie

- brak możliwości dostania kredytu do ręki w formie gotówki

- kredyt udzielany jest na określony cel

- kredyt ma swoją cenę = prowizja

XII. Metoda Długości Okresu Zwrotu - czas niezbędny na to aby dochody z inwestycji pokryły nakłady pierwotne.

a) Zalety:

- metoda łatwa

b) Wady:

- graniczny okres czasu zwrotu

- nie uwzględnia czasu

- nie uwzględnia różnej wartości pieniądza w czasie

XIII. Metoda Aktualnej Wartości Netto - sprowadzenie wszystkich przyszłych strumieni pieniędzy, zsumowanie i pomniejszenie o dochód pierwotny.

a) Zalety:

- metoda prosta

- uwzględnia różne wartości pieniądza w czasie

b)Wady:

- oprocentowanie nie uwzględnia możliwości inwestowania

XIV. Metoda Wewnętrznej Stopy Zwrotu - jest miarą rentowności inwestycji. Pokazuje rzeczywistą stopę zysku z przedsięwzięcia. JEST SKOMPLIKOWANA.

a) Zalety:

- uwzględnia różne wartości pieniądza w czasie

b) Wady:

- metoda skomplikowana

XV. Zyskowność Kapitałów Własnych - zysk netto do kapitałów własnych.

XVI. Dodatni Efekt Dźwigni Finansowej wystąpi wtedy gdy:

a) rentowność będzie wyższa od stopy oprocentowania kapitału obcego

b) zostanie zachowana właściwa struktura kapitału

XVII. Próg Rentowności - to wielkość produkcji i sprzedaży, przy której realizowane przychody ze sprzedaży pokrywają się z poniesionymi kosztami.

XVIII. Efekt Dźwigni Operacyjnej - zysk operacyjny rośnie w sposób więcej niż proporcjonalny.

6

---