Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe
„JS”
Ocena efektywności działania przedsiębiorstwa „JS” realizującego inwestycje w postaci zakupu barwiarki
typu RAPIDSTAR i suszarko-wykurczarki
Spis treści
strona
Wstęp. 3
Odbiorcy usług firmy, główni konkurenci. 4
Konkurencyjność i strategia firmy. 4
Spełnienie wymagań ochrony środowiska. 5
Nakłady inwestycyjne. 5
Wyniki finansowe uzyskiwane w ostatnim okresie. 6
Założenia przyjęte dla ustalenia wyników finansowych 6
na rok 1999 i lata następne.
Prognoza przychodów. 7
Prognoza kosztów zużycia materiałów i energii. 8
Prognoza kosztów wynagrodzeń i świadczeń na rzecz pracowników. 8
Prognoza amortyzacji. 9
Prognoza kosztów finansowych. 10
Prognoza wyników finansowych w latach 1999-2001, tabela 11
strumieni pieniężnych i wartości zaktualizowanej.
Okres zwrotu poniesionych nakładów. 12
Wskaźniki efektywności. 13
Podsumowanie i wnioski. 15
1 .Wstęp
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „JS” powstało
w 1996 roku.
Firma zajmuje się wykańczaniem dzianin i tkanin bawełnianych, syntetycznych
i ich mieszanek. Procesy wykończalnicze to: bielenie, barwienie, stabilizacja, kalendrowanie i drapanie.
Zatrudnionych jest 50 pracowników.
W okresie 06 * 11. 1999r. firma realizuje nową inwestycję w postaci zakupu
i zainstalowania dwóch maszyn, które stanowią wąskie gardło w usługach wykończalniczych realizowanych przez przedsiębiorstwo.
Biorąc pod uwagę przychody i koszty uzyskane w pierwszym półroczu
1999 roku oraz przewidywany wzrost przychodów jaki nastąpi na skutek użytkowania dwóch zakupionych maszyn po ich zainstalowaniu dokonano prognozy przychodów i kosztów w trakcie i po zrealizowaniu inwestycji.
W oparciu o uzyskane wyniki dokonano oceny efektywności.
Prognozy przyszłych przychodów i kosztów dokonano przyjmując stałe ceny
i koszty z pierwszej połowy 1999r.
2. Odbiorcy usług firmy, główni konkurenci.
Przedsiębiorstwo posiada kilkunastu odbiorców.
Na terenie województwa (przede wszystkim w Lublinie) pracuje kilkadziesiąt prywatnych i państwowych wykańczalni.
Firma „JS” należy do kilku największych wykańczalni prywatnych zajmujących się wykańczaniem dzianin.
Pozostałe firmy to:
XY
XZ
XA
i inne.
3. Konkurencyjność i strategia firmy
Aby firma była konkurencyjna musi realizować usługi wykańczalnicze
o wysokiej jakości (np. wysoka jakość wybarwień, mały skurcz dzianiny itp. ) po konkurencyjnych cenach.
W związku z tym podobnie jak konkurenci zmuszana jest do ciągłego inwestowania poprzez kupowanie coraz nowocześniejszych i obniżających koszty maszyn, umożliwiających realizacje usług wykańczalniczych
na najwyższym poziomie.
Strategia firmy nakierowana jest na uzyskanie wysokiej jakości przy stosowaniu cen zbliżonych do innych przedsiębiorców realizujących usługi wykańczalnicze.
Dla sprawdzenia jakości procesów technologicznych istnieje w przedsiębiorstwie laboratorium. W przypadku wykrycia obniżenia jakości następują działania zapewniające uzyskanie najwyższej jakości. Laboratorium prowadzi stały nadzór nad produkcją.
4 .Spełnienie wymagań ochrony środowiska
Przedsiębiorstwo „JS” w procesie technologicznym nie stosuje substancji
i środków szkodliwych dla zdrowia. Stosowane są środki posiadające odpowiednie certyfikaty.
Pomieszczenia posiadają sprawną wentylację wyciągowo-nawiewną.
Firma posiada lokalną oczyszczalnię ścieków. Ścieki odprowadzane do kanału są neutralizowane.
Kotłownia wyposażona jest w piec opalany paliwem ciekłym, a spaliny emitowane na zewnątrz przez komin przechodzą przez katalizator spalin.
Prowadzone pomiary kontrolne przez Wydział Ochrony Środowiska nie wykazały przekroczeń NDS i NDN.
5. Nakłady inwestycyjne.
W tabeli nr 1 umieszczona rodzaj kupowanych maszyn, ich wartość, faktury już zapłacone i wartości, które trzeba będzie zapłacić.
Tabela nr 1. Nakłady inwestycyjne w zł.
Lp. |
Nazwa maszyny lub czynność |
Wartość nominalna |
Faktury zapłacone |
Wartość do zapłacenia |
Barwiarka firmy Scholl typu RAPIDSTAR RC 14-30606 OH nr 99'059 |
535.554 |
230.000 |
305.554
|
|
Montaż barwiarki |
16.450. |
16.450 |
|
|
Suszarko - wykurczarka typ |
300.000 |
- |
300.000 |
|
Montaż suszarki |
15.000 |
- |
15.000 |
|
RAZEM |
866.904 |
246.450 |
620.554 |
Obydwie maszyny zakupiono w kredycie dostawcy
- termin ostatecznej spłaty barwiarki 2001 rok
Źródła finansowania inwestycji
środki własne 311.450
w tym: zapłacone faktury 246.450
przyszłe zyski 65.000
pożyczka z Funduszu Pożyczkowego 400.000
kredyt dostawcy 155.554
RAZEM 866.904
6.Wyniki finansowe uzyskiwane w ostatnim okresie.
Przedsiębiorstwo „JS” uzyskało dochód w:
1997 roku 259.848 zł
1998 roku 210.600 zł
01*06. 1999 232.300 zł
Niższa wartość dochodu w 1998r. spowodowana została zwiększeniem kosztów na które wpływ miało wzięcie w 1998r. nowej maszyny w leasing.
Uwzględniając wyniki uzyskane w okresie 01*06.1999 i prawidłowość, że
w drugim półroczu wyniki są lepsze, należy oczekiwać, że gdyby nie realizowano inwestycji to dochód w 1999 roku wynosił by rzędu 470 tys.zł.
W załączniku 1 zamieszczono rachunek wyników firmy „JS” za okres 01*06.1999.
7. Założenia przyjęte dla ustalenia wyników finansowych na rok 1999 i lata następne.
Założono, że w wyniku zakupu barwiarki typu RAPIDSTAR CENTURY RC 14-30606-60 OH Nr 99'059 nastąpi wzrost produkcji o 20%, gdyż zdolności produkcyjne w zakresie procesów realizowanych przez tą maszynę stanowią wąskie gardło w firmie „JS”.
Użytkowanie tej maszyny spowoduje wzrost kosztów:
proporcjonalny w zakresie zużycia materiałów i energii,
niewielki w zakresie kosztów pozostałych oraz poprawę jakości wybarwień.
Założono, że użytkowanie suszarko-wykurczarki CA 85 umożliwi poprzez stabilizowanie dzianin zmniejszenie ich kurczliwości, co ma zasadniczy wpływ na jakość wykończonej dzianiny.
Użytkowanie maszyny spowoduje jedynie pewien wzrost kosztów zużycia energii.
Założono, że koszty usług obcych i podatki utrzymają się na zbliżonym poziomie jak w pierwszym półroczu 1999r. .
Przyjęto, że koszty wynagrodzeń i świadczeń na rzecz pracowników będą proporcjonalne do ilości zatrudnionych pracowników.
Amortyzacje ustalono w oparciu o posiadane i nowo zakupione środki trwałe.
8. Prognoza przychodów.
Przychody w 1999 roku |
Założono, że w drugim półroczu przychody wzrosną na skutek użytkowania przez 5 miesięcy barwiarki RAPIDSTAR umożliwiającej wzrost przychodów
o około 20%.
Przychody w 1999 roku wyniosą:
1.888.300 (7+5x1,2)= 1.888.300 x 13 = 4.091.316,6 zł
6 6
Zachowując pewną ostrożność w szacunku przyjęto 4.000 tys. zł.
Przychody w 2000 i 2001 roku |
Założono, że na skutek użytkowania barwiarki RAPIDSTAR przychody wzrosną o 20% w stosunku do stanu gdy nie była ona użytkowana.
1.888.300 (12x1,2)= 1.888.300 x 14,4 = 4.531.920 zł
6 6
Przyjęto, że w 2000 roku przychody wyniosą 4,500 tys.zł, a w 2001 roku
4.532 tys zł.
9. Prognoza kosztów zużycia materiałów i energii.
Założono, że zużycie materiałów i energii jest proporcjonalne do przychodów. Koszty zużycia materiałów ustalono w oparciu o ustalone wcześniej przychody
i koszty zużycia materiałów i energii w okresie pierwszego półrocza 1999 roku.
Koszty zużycia materiałów i energii w latach 1999-2001 są następujące:
1999r. 981.300 x 4.000 = 2.078.695 zł
1.888,3
2000r. 981.300 x 4.500 = 2.338.532 zł
1.888,3
2001r. 981.300x 4.532 = 2.355.162 zł.
1.888,3
10. Prognoza kosztów wynagrodzeń i świadczeń na rzecz pracowników.
Średnia płaca miesięczna w pierwszym półroczu 1999 roku wyniosła:
319.400 = 1.064,7 zł / pracownika na miesiąc
50 x 6
Przyjmuje się w 07.99 nastąpi wzrost o 1 pracownika
08.99 nastąpi wzrost o 1 pracownika
10.99 nastąpi wzrost o 2 pracowników
Dalszy wzrost o 1 pracownika nastąpi w 2000 roku.
Średnie zatrudnienie w 1999 roku wyniesie:
50 + 5 + 4 + 2 2 = 50 + 0,4166 + 0,3333 + 0,3333 = 51,1
12 12 12
Koszty wynagrodzenia wynoszą w:
1999r. 51,1 x 1.064,7 x 12 = 652.874 zł
2000r. 54,5 x 1.064,7 x 12 = 696.314 zł
2001r. 55,0 x 1.064,7 x 12 = 702.702 zł
Koszty świadczeń na rzecz pracowników ustalono w proporcji kosztu wynagrodzeń.
W pierwszym półroczu 1999 roku wartość świadczeń do wynagrodzeń wynosiła
87,7 = 0,275
319,4
Przyjmując, że proporcje świadczeń do wynagrodzeń w następujących latach będą analogiczne, ustalono wartość świadczeń:
w 1999 r. 652.874 x 0,275 = 179.540 zł
2000 r. 696.314 x 0,275 = 191.486 zł
2001 r. 702.702 x 0,275 = 193.243 zł.
11. Prognoza amortyzacji
Prognozę amortyzacji dokonano dodając amortyzacje od nowych maszyn do istniejących środków trwałych. Stawki amortyzacyjne dla barwiarki i suszarki przyjęto w wysokości 12,5%.
Amortyzacja od istniejących środków trwałych za pierwsze półrocze wynosi 129.300 zł, a za następne półrocze wyniesie 124.000 zł; tzn., że cały 1999rok wyniesie 253.300 zł.
Szacuje się, że amortyzacja od istniejących środków trwałych w 2000 roku wyniesie 244.000 zł a w 2001 roku 235.000 zł.
Amortyzacja roczna wyniesie:
od barwiarki 551.450 x 0,125 = 68.931
od suszarki 315.000 x 0,125 = 39.375
108.306
W 1999 roku barwiarka będzie użytkowana przez 5 miesięcy
suszarka będzie użytkowana przez 2 miesiące
Amortyzacja w poszczególnych latach wyniesie:
1999r. 253.300 +68.931 5 + 39.375 2 = 288.583 zł
12 12
2000r. 244.000 + 108.306 = 352.306 zł
2001r. 235.000 + 108.306 = 343.306 zł
12.Prognoza kosztów finansowych.
Koszty finansowe ustalono jako sumę kosztów finansowych z dwóch źródeł:
z linii kredytowej BANKU i pożyczki z Funduszu Pożyczkowego.
Limit kredytu wynosi 300.000 zł a aktualne zadłużenie wynosi 150.000 zł. Ostateczny termin spłaty kredytu wynosi 31.05.2001r.
Przewiduje się, że średnie zadłużenie kredytu będzie wynosiło 150.000 zł,
a rocznie koszty obsługi kredytu wyniosą 22.000 zł.
pożyczka z Funduszu Pożyczkowego w wysokości 400.000 zł udzielona
w okresie od 09.1999r. do 05.2001r. (na 21 miesięcy) spłacana będzie od 12.1999r. do 05.2001r., tj. w okresie 18 miesięcy.
Wysokość oprocentowania w skali roku wynosi 8,5 %. Dodatkowo dochodzą jednorazowe koszty za obsługę pożyczki w wysokości 5%, co od pożyczki 400.000 zł daje wartość 20.000 zł.
W tabeli nr 2 ustalono raty kapitałowe i odsetki od pożyczki 400.000 zł
w latach 1999-2001.
Obliczone w tabeli wartości spłat kapitałowych i odsetki w poszczególnych latach umieszczono w załączniku nr 1 w pozycji koszty finansowe.
Tabela nr 2.
Ustalenie rat kapitałowych i odsetek od pożyczki 400.000 zł w latach 1999-2001
Lp |
Okres |
Spłacona kwota kapitału |
Wartość kapitału do naliczania odsetek |
Kwota odsetek przy 8,5% |
1 2 3 4 |
09.1999r. 10.1999r. 11.1999r. 12.1999r. |
- - - 22.222 |
400.000 400.000 400.000 400.000 |
2.833,33 2.833,33 2.833,33 2.833,33 |
Razem 1999r. |
22.222 |
- |
11.333,33 |
|
5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 |
01.2000r. 02.2000r. 03. 2000r. 04. 2000r. 05. 2000r. 06. 2000r. 07. 2000r. 08. 2000r. 09. 2000r. 10. 2000r. 11. 2000r. 12. 2000r. |
22.222 22.222 22.222 22.222 22.222 22.222 22.222 22.222 22.222 22.222 22.222 22.222 |
377.778 355.556 333.334 311.112 288.890 266.668 244.446 222.224 200.002 177.780 155.558 133.336 |
2.675,93 2.518,52 2.361,12 2.203,71 2.046,30 1.888,90 1.731,49 1.574,09 1.416,68 1.259,27 1.101,87 944,46 |
Razem 2000r. |
266.664 |
- |
21.772,34 |
|
17 18 19 20 21 |
01.2001r. 02. 2001r. 03. 2001r. 04. 2001r. 05. 2001r. |
22.222 22.222 22.222 22.222 22.226 |
111.114 88.892 66.670 44.448 22.226 |
787,06 629,65 472,24 314,84 157,43 |
Razem 2001r. |
111.114 |
- |
2.361,22 |
|
RAZEM |
400.000 |
- |
35.466,89 |
13. Prognoza wyników finansowych w latach 1999-2001, prognoza bilansu na 1999 i 2000r. oraz tabela strumieni pieniężnych i wartości zaktualizowanej.
W załączniku nr 1. zestawiono ustalone wcześniej prog. przychodów i kosztów (patrz punkty 8-13).
Takie pozycje jak pozostałe przychody operacyjne i przychody finansowe ustalono szacunkowo. Podobnie postąpiono z pozostałymi kosztami operacyjnymi.
Obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego ustalono przy założeniu, że podatek dochodowy stanowić będzie ok. 30% zysku brutto.
Załącznik nr 1 stanowi porównawczy rachunek wyników firmy „JS”
w okresie od 01*06.1999r. i kolejnych latach do 2000 roku. W oparciu
o załącznik nr 1, tabelę nr 1, bilans za 1998 rok i okres 01*06.1999r dokonano prognozy bilansu na 1999 i 2000 rok (patrz załącznik nr 2).
W załączniku nr 3 umieszczono tabelę strumieni pieniężnych i wartości zaktualizowanej w latach 1999 * 2001.
Załącznik nr 3 opracowano korzystając z załącznika nr1 i2 .
Różnica sumy wpływów pieniężnych i wydatków pieniężnych pomnożona przez współczynnik dyskonta daje wartość zaktualizowaną. Dyskonto ustalono przy oprocentowaniu 20% tzn. zbliżonej do wysokości kredytów udzielanych przez banki komercyjne.
14. Okres zwrotu poniesionych nakładów
Okres zwrotu obliczono odejmując od nakładów inwestycyjnych zysk netto
i amortyzację, uwzględniając czynnik czasu w postaci dyskonta przy stopie procentowej 12%.
Wart. skumul.
1999r. (866,5 - 372 - 288,6)0,893 = 183,9 183,9
2000r. ( - 405 - 352,3)0,797 = -603,6 - 419,7
Nakłady inwestycyjne zostaną zrównoważone przez zysk netto i amortyzację przy uwzględnieniu czynnika czasu w postaci dyskonta, przy oprocentowaniu 12% po okresie krótszym niż 1,5 roku.
15. Wskaźnik efektywności
Dla oceny przedsiębiorstwa w okresie realizacji inwestycji i po jej zrealizowaniu zastosowano wskaźniki:
1. rentowność przychodu = zysk netto .
przychody ze sprzedaży
2. płynność finansowa = majątek obrotowy .
zobowiązania krótkoterminowe
3. płynność szybka = majątek obrotowy - zapasy .
zobowiązania krótkoterminowe
4. zobowiązania całkow.
aktywa
Płynność finansowa: zaleca się aby była * 1,5
Minimalna wartość * 1
Płynność szybka: zaleca się aby była*1
Minimalna wartość * 0,6 * 0,8
Zobowiązania całowite * 0,8
aktywa
W oparciu o załącznik nr 1 i 2 ustalono wskaźniki oceny wyników finansowych firmy w latach 1999 - 2001 .
Tabela nr 3.
Wskażniki wyników finansowych firmy w latach 1999-2001.
Lp |
Wskaźniki |
1998 |
0,1 * 0,6 1999r |
1999 |
2000 |
2001 |
1 |
rentowność przychodu |
154,3 = 5 3.110 |
152,8 = 8,1 1.888,3 |
372 = 9,3 4.000 |
405 = 9 4500 |
426 = 9,4 4.532 |
2 |
płynność finansowa |
386,5 = 1,05 368,6 |
593,6 = 0,83 714,0 |
594,5 = 1,05 568,8 |
698 = 1,40 497,4 |
718 = 1,44 497 |
3 |
płynność szybka |
324,6 = 0,88 368,6 |
493 = 0,69 714 |
454,5 = 0,8 568,8 |
538 = 1,08 497,4 |
558 = 1,23 497 |
4 |
zobowiązania aktywa |
368,6 = 0,14 2.579,4 |
937 = 0,28 3.300,4 |
1.096 = 0,31 3.515,5 |
758,5 = 0,23 3.256,1 |
497 = 0,17 3.000 |
W oparciu o uzyskane wskaźniki dla okresów rocznych należy stwierdzić, że wszystkie wskaźniki znajdują się na poziomie dobrym lub zadawalającym.
Niższy poziom płynności finansowej (1,05*1,44) spowodowany jest faktem, że ze względu na usługowy charakter firmy posiada ona małe stosunkowo zapasy.
W majątku obrotowym dużą pozycję stanowią należności . W związku z tym ustalono wskaźnik odroczenia wpływów ze sprzedaży dla 2000 roku.
należności . = 428.000 . = 43,2 dni
sprzedaż roczna/360 4.500.000/360
Z powyższego wynika, że odroczenie wpływów ze sprzedaży w wysokości 34 dni jest okresem stosunkowo niedługim (zdażają się firmy, które okres ten mają znacznie dłuższy).
16. Podsumowanie i wnioski
Inwestycja w postaci zakupu barwiarki typu RAPIDSTAR i suszarko-wykurczarki zwiększyła wartość środków trwałych firmy
o 866,4 x 100 = 32,6%
2.658,7
Nastąpił wzrost zatrudnienia o 10%.
Przychody na jednego pracownika produkcyjnego przed inwestycją w skali roku wynosiły:
1.888.300 x 2 = 104.905,5 zł / 1 prac. produk. w roku
36
Przychody na jednego pracownika produkcyjnego po zrealizowaniu inwestycji wyniosą:
4.500.000 = 122.500 zł / 1 prac. produk. w roku
40
Na skutek realizacji inwestycji nastąpi więc wzrost wydajności mierzony przyrostem przychodów na jednego pracownika produkcyjnego
112.500 = 1,072 czyli wzrost o 7%.
104.905,5
W wyniku realizacji inwestycji rentowność przychodów zwiększy się i będzie utrzymywać się na poziomie 9%. Podobnie poprawie ulegnie płynność finansowa z 1,05 na 1,4 i płynność szybka z 0,88 na 1,1.
Stosunkowo niewysoka płynność finansowa spowodowana jest faktem, że działalnością firmy są usługi, które nie wymagają dużych zapasów.
Zobowiązania do aktywów w okresie inwestowania kształtują się na niskim poziomie 0,31.
Okres zwrotu poniesionych nakładów inwestycyjnych przez zysk i amortyzację z uwzględnieniem czynnika czasu w postaci dyskonta, przy oprocentowaniu 12% wynosi poniżej 1,5 roku.
Wartość zaktualizowana obliczona dla okresu 1999-2001 przy dyskoncie o stopie procentowej 20% wynosi 1.286 tys. zł. Ze względu na dodatnie wartości wszystkich składników przepływu gotówkowego traci sens obliczenie wewnętrznej stopy dyskontowej.
Uzyskane w okresie 01 * 06 1999 r. ( jak również w latach poprzednich) wyniki przez firmę „JS” i prognoza wyników w latach 1999 * 2001 wskazują na dużą efektywność działania firmy . Ryzyko udzielenia pożyczki jest na poziomie normalnym.
2