INSTYTUCJE FUNKCJONUJĄCE W OBSZARZE PATOLOGII.
CEL: Przedstawienie definicji patologii społecznej, wybranie konkretnych rodzajów patologii (alkoholizm, narkomania, bezrobocie) i w związku z nimi zaprezentowanie instytucji zwalczających w/w dysfunkcje.
PLAN:
1.Definicja patologii społecznej.
2.Zaprezentowanie 3 wybranych patologii społecznych, które będą przedmiotem naszych rozważań.(alkoholizm, narkomania, bezrobocie.)
3.Omówienie pierwszej patologii-ALKOHOLIZMU.
-definicja alkoholizmu.
-wypisanie instytucji zwalczających w/w patologię społeczną.
-szersza charakterystyka 4 wybranych instytucji zwalczających alkoholizm.
4.Omówienie drugiej patologii- NARKOMANII.
-definicja narkomanii.
-wypisanie instytucji zwalczających w/w patologię społeczną.
-szersza charakterystyka 3 wybranych instytucji zwalczających narkomanię.
*prezentacja 1 instytucji zwalczającej zarówno alkoholizm jak i narkomanię.
5. Omówienie trzeciej patologii-BEZROBOCIA.
-definicja bezrobocia.
-wypisanie instytucji zwalczających w/w patologię społeczną .
-szersza charakterystyka 3 wybranych instytucji zwalczających bezrobocie.
6. Podsumowanie naszych rozważań.
7. Pytania do dyskusji.
8. Bibliografia.
1. Słowo patologia (z gr.pathos +logos), oznacza w skrócie chorobę, cierpienie, patologiczny - znaczy: chorobliwy, nienormalny. Pod pojęciem patologii społecznej kryje się definiowanie zachowań (jednostki, grupy) uznanych za dewiacyjne, tj. sprzeczne z uznawanymi normami zwyczajowymi bądź prawnymi (w odróżnieniu od zachowań normalnych, poprawnych). Współczesne trendy tego zagadnienia oddaje definicja sformułowana przez
J. Malca (1986) zakładająca ,że: patologią społeczną jest ogół przypadków śmierci, obniżenia poziomu moralnego, pogorszenia samopoczucia i strat materialnych spowodowanych naruszeniem reguł prakseologicznych, moralnych i prawnych oraz postępowaniem autodestruktywnym.
Zjawiska patologii społecznej można różnie systematyzować. Prof. A. Rajkiewicz wyróżnia trzy zasadnicze grupy zjawisk zaliczanych do patologii społecznej :
1.Zjawiska negatywne związane z fizycznym bytem jednostki.
2. Zjawiska negatywne związane z życiem rodziny.
3.Ujemne zjawiska, które powstają lub utrzymują się na tle zorganizowanej działalności gospodarczej lub w określonych grupach społecznych.
2. W naszej pracy zaprezentujemy instytucje, których działalność oparte jest na zwalczaniu takich patologii społecznych jak:
-alkoholizm
-narkomania
-bezrobocie
Postaramy się na początku wskazać definicje wybranej patologii, następnie wymienimy instytucje obejmujące dany obszar działalności zapobiegawczej oraz szerzej omówimy niektóre ze wskazanych instytucji.
3. Pierwszą patologią społeczną, która będzie podmiotem naszych rozważań jest alkoholizm.
ALKOHOLIZM- to choroba, której konsekwencją jest nadużywanie alkoholu , czyli spożywania tej substancji w sposób powodujący negatywne i dramatyczne skutki w różnych dziedzinach życia.
Instytucjami zwalczającymi alkoholizm są: Ośrodki Pomocy Społecznej, Komenda Policji, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Ośrodki Interwencji Kryzysowej, Komisja Przeciwdziałania Alkoholizmowi, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Przychodnie Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia , Oddziały Dzienne Terapii Uzależnienia od Alkoholu , Kluby Anonimowych Alkoholików, Stowarzyszenie Służb Grup Rodzinnych Al.-Anon, Kluby Dzieci Dorosłych Alkoholików, Kluby Abstynenta, Poradnie dla Osób z Problemem Alkoholowym i ich Rodzin, Centra Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Szerzej omówimy następujące instytucje:
KLUBY ANONIMOWYCH ALKOHOLIKÓW- wspólnoty mężczyzn i kobiet, którzy dzielą się nawzajem swoim doświadczeniem, siłą i nadzieją, aby rozwiązać swój wspólny problem i innym pomagać w wyzdrowieniu z alkoholizmu. Warunkiem uczestnictwa jest chęć zaprzestania picia. Nie ma w AA żadnych składek i opłat , są oni samowystarczalni poprzez dobrowolne datki. Najważniejszym celem jest pozostać trzeźwym i pomagać innym alkoholikom w osiągnięciu trzeźwości. Proponowany przez wspólnotę AA program zdrowienia wyłożony jest w 12 krokach - 12 tradycjach. Jest to precyzyjnie skonstruowane narzędzie , które umożliwia ludziom uzależnionym radykalną zmianę życia i postępowania. Centralnym punktem jest uznanie swojej bezsilności wobec alkoholu.
KLUBY ABSTYNENTA- organizacja grupująca osoby zdrowiejące z alkoholu. Główna ich rola polega na utrzymaniu w abstynencji wyleczonych alkoholików. Jest to wydłużone ramię lecznictwa odwykowego w stosunku do osób, które po wyjściu spod opieki lekarskiej mogłyby na nowo wpaść w nałóg, gdyby pozostawić je bez opieki i pomocy. Klub kontynuuje psychoterapię grupową, Klub abstynenta organizuje czas wolny i aktywność swych członków, prowadzi zajęcia informacyjno-edukacyjne, psychoterapię, terapię rodzin i są finansowane przez Komitety Przeciwalkoholowe. Często funkcjonują one przy placówce odwykowej jako punkt informacyjny, jako klub byłego pacjenta, klub środowiskowy oraz samodzielny posiadające osobowość prawną.
KLUBY DDA- członkami są dorosłe dzieci alkoholików, opierają się one na pomocy osobom, które posiadały w domu alkoholika. Zamieszkiwanie z taką osobą powoduje wykształcenie się dysfunkcji wpływających negatywnie na późniejsze funkcjonowanie emocjonalne i społeczne, dlatego tak ważna jest pomoc i wsparcie DDA. W dzisiejszych czasach zauważa się w tych klubach profesjonalne programy terapeutyczne dla osób potrzebujących tego typu pomoc.
CENTRA PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH-
celem działalności placówki jest pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb osób uzależnionych od alkoholu, członkom ich rodzin oraz prowadzeniu działalności profilaktycznej i edukacyjnej .Znajdują się tutaj punkty doradztwa pedagogicznego i psychologicznego, telefon zaufania. Centrum prowadzi szereg akcji i programów tkj. obozy profilaktyczno-edukacyjne, zajęcia edukacyjno-rozwojowe z zakresu uzależnień. Placówka współpracuję z poradnia odwykową w zakresie zwiększenia dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. Przy telefonie zaufania dyżurują: radca prawny, pracownik socjalny, psycholog, pedagog, policjanci, kuratorzy sądowi.
4. Kolejną omawianą patologią jest narkomania.
NARKOMANIA - jednostka chorobowa o złożonym charakterze polegające na ciągłym spożywaniu wszelkiego rodzaju narkotyków powodujących uzależnienie fizyczne, psychiczne i społeczne. Narkoman podlega silnemu ostracyzmowi społecznemu oraz odrzuceniu ze strony tzw. zdrowego społeczeństwa.
Instytucje zwalczające tą patologię to:
Katolicki Ruch Narkotykowy - KARAN, Towarzystwo Rodzin i Przyjaciół Dzieci Uzależnionych Powrót z U, Stowarzyszenie Anonimowych Narkomanów, Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii, Centra Odwykowe, Ośrodki Pomocy Społecznej, Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie, Ośrodki Interwencji Kryzysowej, Komenda Policji.
Jeśli chodzi o narkomanię szerzej omówione instytucje zwalczające ten problem to:
KATOLICKI RUCH ANTYNARKOTYKOWY - KARAN- jest organizacja pozarządową prowadzącą działalność w zakresie promocji zdrowego stylu życia, pomocy rodzinie, przeciwdziałania występowaniu wszelkich patologii społecznych w środowisku dzieci i młodzieży, w tym głównie uzależnieniom od różnego rodzaju środków narkotycznych i pogłębieniu wartości moralno-duchowych. Założycielem był ksiądz Paweł Rosik- Palotyn. Organizacja koncentruje się na przeciwdziałaniu patologicznym uzależnieniom w szczególności narkomanii, propagowaniu wzorca trwałej, zdrowej rodziny, udzielaniu wszechstronnej pomocy osobom uzależnionym od narkotyków. Tak szerokie i zróżnicowane cele nie tylko obejmują profilaktykę i resocjalizacje osób uzależnionych, lecz propagowanie w społeczeństwie postaw tolerancji i solidarności z osobami dotkniętymi nałogiem i nosicielami wirusa HIV. Ruch współpracuje z innymi jednostkami zwalczającymi narkomanię, organizuje szkolenia dla kadry specjalistów, organizuje obozy i kolonie terapeutyczne, prowadzi terapie indywidualne i grupowe oraz świetlice socjoterapeutyczne, kolonie letnie, grupy psychoedukacyjne, placówki interwencyjne, readaptacyjne i rehabilitacyjne. Karan udziela również osobom, które zaprzestały przyjmowania środków odurzających wsparcia psychicznego oraz pomocy w tworzeniu nowego środowiska życiowego.
TOWARZYSTWO RODZIN I PRZYJACIÓŁ DZIECI UZALEŻNIONYCH POWRÓT Z U-
członkiem może zostać każdy, kto chce włączyć się w działalność na rzecz przeciwdziałania narkomanii, w szeregi towarzystwa nie mogą wstąpić jednak osoby uzależnione od narkotyków. Głównym założeniem jest integracja rodzin i przyjaciół dzieci uzależnionych od narkotyków w celu rozwiązywania problemów, z jaki te rodziny się spotykają, wzajemne udzielanie sobie pomocy i porad oraz wymiany doświadczeń. Statutowa działalność obejmuje również prowadzenie profilaktyki i zwalczanie narkomanii oraz związanej z nią choroby AIDS. Cele te realizowane są poprzez działalność informacyjną, poradnictwo, działania na rzecz ograniczania dostępności narkotyków, sprawowanie opieki nad osobami leczącymi się i tymi, które leczenie zakończyły.
STOWARZYSZENIE ANONIMOWYCH NARKOMANÓW-
przeznaczone jest dla kobiet i mężczyzn, młodzieży i dorosłych, którzy cierpią z powodu nałogu narkomanii i pragną się uwolnić od tego uzależnienia. AN są podleczonymi pacjentami świadomymi swoich problemów, swojego uzależnienia. W programie resocjalizacyjnym narkomanii uczą się innego spojrzenia na swój problem uzależnienia i wolności. SAN realizuje swój program poprzez regularne spotkania tak aby powstrzymać się od nałogu. Członkowie nie należą do żadnej organizacji, nie płacą żadnych składek. Program opiera się tak jak w przypadku AA na 12 krokach i 12 tradycjach. Stowarzyszenie utrzymuje kontakt ze szpitalami, ośrodkami odwykowymi, więzieniami, gminami. Spotkania w grupie mogą być otwarte z osobami nieuzależnionymi oraz zamknięte przeznaczone tylko dla narkomanów.
* W nawiązaniu do alkoholizmu i narkomanii chciałybyśmy zaprezentować jeszcze jedną instytucję zwalczającą obie te patologię społeczne, mamy tutaj na myśli Stowarzyszenie ,,Monar”.
STOWARZYSZENIE ,,MONAR”- jego założycielem był M. Kotański, jego motywem przewodnim jest mobilizowanie narkomanów i alkoholików do leczenia , pomoc im w uzyskaniu miejsca pobytu w dowolnie wybranym ośrodku, pomoc terapeutyczna uzależnionym żyjących w abstynencji. W stowarzyszeniu prowadzona jest terapia indywidualna i grupowa, ergoterapia oraz konstruktywna organizacja czasu wolnego. Prowadzone są licznego rodzaju akcje np. akcja uliczna polegająca na rozdawaniu przez tzw. street workers uzależnionym osobom strzykawek, igieł i prezerwatyw, jednocześnie informując ich o możliwościach uzyskania pomocy i sposobach unikania zakażeń. Oferuje ono również pomoc medyczną, opiekę socjalną oraz prawną. ,,Monar” dysponuje także karetką wyposażoną w sprzęt medyczny, odziałem szpitalnym oraz noclegownią dla uzależnionych ,,Przytulisko”.
5. Ostania omawianą patologią społeczną jest bezrobocie.
BEZROBOCIE -kumulowanie negatywnych cech położenia materialnego, społecznego i politycznego, jest odbierane przez tą grupę jako nieprawidłowe, zakłóca jej prawidłowy rozwój, wywołuje społeczny niepokój oraz zakłóca rozwój. Bezrobocie może mieć charakter koniunkturalny i wynika z niedopasowania rozmiarów struktury popytu gospodarki na siłę roboczą z jej podażą. Wyróżniamy również sezonowe, frykcyjne, ukryte, krótkotrwałe itd.
Instytucje zwalczające tą patologię to:
Urząd Pracy, Biuro Karier, Ochotnicze Hufce Pracy, Centra Edukacji i Pracy Młodzieży,
Młodzieżowe Biura Pracy, Kluby Pracy, Ośrodki Szkolenia Zawodowego, Mobilne Centra Informacji Zawodowej.
Szerzej opracujemy następujące instytucje:
CENTRA EDUKACJI I PRACY MŁODZIEŻY- sprawują całkowitą koordynację nad realizacją działań z zakresu aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu oraz w zakresie świadczenia usług edukacyjnych. Ich działania koncentrują się wokół bezpośredniej merytorycznej pomocy bezrobotnym w przygotowaniu do rozmów z pracodawcami , pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego. CEiPM ściśle współpracują z urzędami pracy w zakresie badań lokalnego rynku pracy, gromadzą informację o zawodach, udzielają porad indywidualnych i organizują spotkania grupowe dotyczące porad zawodowych oraz organizują przedsięwzięcia związane z przeciwdziałaniem bezrobociu takie jak giełdy pracy czy krótkoterminowe zatrudnienia.
KLUBY PRACY- prowadzą zajęcia warsztatowe z zakresu efektywnych form i sposobów poszukiwania pracy. Kluby Pracy chronią również psychikę bezrobotnych, kształtują w nich zaradność i poczucie pewności siebie oraz zapobiegają degradacji intelektualnej. Działalność skierowana jest przede wszystkim na zajęcia grupowe i porady indywidualne z absolwentami i młodzieżą pozostającą bez pracy oraz na zajęcia z zakresu aktywnych metod poszukiwania pracy i planowania kariery zawodowej dla uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych. Ich podstawowym zadaniem jest przeciwdziałanie bezrobociu wśród młodzieży poprzez: nauczanie skutecznych sposobów zdobywania pracy oraz umożliwienie uzupełnienia kwalifikacji zawodowych adekwatnych do potrzeb rynku pracy.
URZĘDY PRACY- na mocy ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu z dnia 16 października 1991 roku utworzono Urząd Pracy jako centralny urząd administracji państwowej podlegającej Ministrowi Pracy i Polityki Socjalnej. Do zadań Urzędu Pracy należy przede wszystkim: działania w zakresie szkolenia, orientacji i poradnictwa zawodowego na potrzeby rynku pracy prowadzonych przez istniejące na danym terenie organizację i instytucje, udzielanie młodocianym nie pobierającym nauki oraz pełnoletnim kandydatom do pracy specjalistycznej porady w wyborze zawodu , przekwalifikowaniu lub podjęciu pracy, zlecanie wykonywania specjalistycznych badań psychologicznych i lekarski8ch uprawnionym do tego jednostką, gromadzenie i aktualizowanie informacji o zawodach , miejscach nauki i pracy oraz opracowywanie i upowszechnianie tych informacji, inspirowanie, organizowanie i prowadzenie, w zależności od potrzeb, grupowych zajęć dla bezrobotnych i poszukujących pracy w celu nabycia przez nich umiejętności poszukiwania i uzyskiwania pracy, udzielanie zakładom pracy pomocy w doborze kandydatów do pracy na stanowiska wymagające szczególnych dyspozycji psychicznych.
6. Zatem dynamika współczesnych przemian społecznych i gospodarczych jaskrawo różnicuje ludzkie losy, inspiruje i wymusza wysiłek w obronie własnej tożsamości i życiowej samosterowności. Ludzie realizując swoje biografie natrafiają na problemy i trudności, których o własnych siłach nie są w stanie pokonać . Tak jak niezliczone i różne są problemy życiowe , tak liczne i różne są formy pomocy poczynając od nieformalnych , do form o dużym stopniu zorganizowania, prowadzonych profesjonalnie czyli instytucji zwalczających owe dysfunkcje życiowe . Zaprezentowałyśmy w naszej pracy liczne przykłady instytucji zwalczających wszelkie problemy życiowe, które są następstwem takich patologii społecznych jak: alkoholizm, narkomania oraz bezrobocie. Każda z omawianych instytucji posiadała specyficzny charakter oraz profesjonalnie realizowała swoje statusowe programy zwalczające konkretną patologię społeczną. Dzięki istnieniu i precyzyjnemu funkcjonowaniu takich organizacji możemy być spokojni ,że w razie jakichkolwiek kryzysów życiowych nie zostaniemy sami z naszymi problemami. Zawsze znajdziemy miejsce gdzie uzyskamy konkretną poradę, otrzymamy niezbędną pomoc i będzie otaczało nas grono życzliwych i wykwalifikowanych pracowników, którzy przeprowadzą nas przez trudną i pełną cierpienia drogę wyjścia z uzależnienia czy wszelkiego rodzaju negatywnych następstw naszych życiowych losów. W XXI w. na pierwszym miejscu jest zawsze człowiek i jego potrzeby, natomiast problemy, nieporadności i kryzysy z którymi się on zmaga nigdy nie pozostaną bez echa.
7. PYTANIA DO DYSKUSJI:
1. Co byś zrobił/a gdybyś w swojej rodzinie lub otoczeniu znała osobę mającą problem z alkoholem?
2. W jaki sposób Kluby AA pomagają swoim członkom?
3. W jaki sposób państwo reguluje przepisy funkcjonowania Urzędów Pracy?
4. Która z instytucji zajmuje się zarówno patologią alkoholizmu jak i narkomanii i w jaki sposób ona funkcjonuje?
5. Czy wg ciebie instytucje wymienione i omówione w pracy są potrzebne w życiu człowieka?
8. BIBLIOGRAFIA
Formy opieki, wychowania i wsparcia, red. J. Brągiel, S. Badory, Opole 2005.
D. Zaworska- Nikoniuk, Metody pomocy i samopomocy w uzależnieniach, Toruń 2001.
Patologia społeczna wśród młodzieży. Stan, metody analizy i sposoby przeciwdziałania , red. A. Minkiewicz, Warszawa 2003.
B.T. Woronowicz, Uzależnienie- geneza, terapia, powrót do zdrowia. Warszawa 2001.
Z. Wołk, Instytucje pomocy w służbie ludziom, Warszawa 2004.
Polityka społeczna, red. A. Kuzynowski, Warszawa 1996.
I. Pospiszyl, Patologie Społeczne, Warszwa 2008.
Cz. Cekiera. Psychoprofilaktyka uzależnień oraz terapia i resocjalizacja osób uzależnionych, Lublin 1993.
Polityka społeczna, red. D. Możdżeńska- Mrozek, M.Szylko-Skoczny, Katowice 1998.
D. Pstrąg, Wybrane zagadnienia z problematyki uzależnień, Rzeszów 2000.
M. Dziewięcki. Nowoczesna profilaktyka uzależnień, Kielce 2000.
dr P. Karpowicz, Narkotyki. Jak pomóc człowiekowi i jego rodzinie?, Białystok 2002.
E. Podoska- Filipowicz, Podstawy zawodoznawstwa , orientacji i poradnictwa zawodowego, Bydgoszcz 1996.
Pedagogika pracy. Doradztwo zawodowe, red. H. Bednarczyk, J. Figurski, M. Żurek, Radom 2005.
I. Pospiszyl, Patologie społeczne, Warszawa 2008, str.13-17.
Polityka społeczna, red. A. Kurzynowski, Warszawa 1996, str. 278.
M. Dziewięcki, Nowoczesna profilaktyka uzależnień, Kielce 2000, str.42.
B.T. Woronowicz, Uzależnienie- geneza, terapia, powrót do zdrowia. Warszawa 2001.
M. Dziewięcki, Nowoczesna Profilaktyka Uzależnień, Kielce 2001, str. 110-111.
D. Zaworska- Nikoniuk , Metody pomocy i samopomocy w uzależnieniach, Toruń 2001.str.94-95.
B.T. Woronowicz, Uzależnienie- geneza, terapia, powrót do zdrowia. Warszawa 2001.
Patologia społeczna wśród młodzieży. Stan, metody analizy i sposoby przeciwdziałania, red. A. Minkiewicz, Warszawa 2003, str. 255-258.
Dr.P. Karpowicz, Narkotyki . Jak pomóc człowiekowi i jego rodzinie?, Białystok 2002, str.15-16.
Cz. Cekiera, Psychoprofilaktyka Uzależnień oraz terapia i resocjalizacja osób uzależnionych, Lublin 1993, str. 172-175.
D. Zaworska- Nikoniuk, Metody pomocy i samopomocy w uzależnieniach, Toruń 2001.str. 79-80.
Polityka społeczna, red. D. Możdżeńska -Mrozek, M. Szylko-Skoczny, Katowice 1998.str. 170.
Pedagogika pracy. Doradztwo zawodowe, red. H. Bednarczyk, J. Figurski, M. Żurek, Radom 2005, str.278.
Pedagogika pracy. Doradztwo zawodowe, red. H. Bednarczyk, J. Figurski, M. Żurek, Radom 2005, str. 279.
E. Podowska - Filipowicz, Podstawy zawodoznawstwa , orientacji i poradnictwa zawodowego, Bydgoszcz1996, str. 101-103.
8