24 og Odmiany wiedzy pedagogicznej.

WIEDZA- rezultat poznania rzeczywistości odwzorowywany w świadomości człowieka. Występuje w postaci potocznej i naukowej. My sami odwzorowujemy w naszej głowie informacje. Wymaga osobistego zaangażowania.

WIEDZA POTOCZNA (zdroworozsądkowa, powszechna; silnie ugruntowana):
- jest najstarszym gatunkiem wiedzy ludzkiej,
- koncentruje się na zjawiskach, które mają dla ludzi szczególne znaczenie (charakter użyteczny),
- obejmuje wszystkie aspekty życia człowieka,
- cechuje ją duża ogólnikowość, brak precyzji i mały stopień abstrakcyjności, słabe uzasadnienie głoszonych przekonań, niski stopień ścisłości i prawdziwości, mała moc prognostyczna, niezdolność dostarczania rzeczywistych wyjaśnień,
- zasadniczym kryterium oceny twierdzeń jest zdrowy rozsądek,
- zawiera wyniki obserwacji bez użycia specjalnych metod i aparatury,
- uogólnia wyniki obserwacji w oparciu o doświadczenie życiowe,
- operuje pojęciami języka naturalnego (język potoczny),
- tłumaczenie nowych zjawisk następuje przez analogię do wcześniej poznanych i ma na celu oswojenie się z nowymi faktami.

WIEDZA NAUKOWA:
- usystematyzowana, konsekwentna, kontrolowana, może być potwierdzona niezależnie od sie4bie przez wielu ludzi,
- dociera do głębszych mechanizmów, przyczyn, zjawisk i praw nimi rządzących, które nie podlegają bezpośredniej obserwacji,
- tworzy pojęcia ogólne, które odnoszą się do obszerniejszych klas przedmiotów, za ich pomocą formułuje prawa uniwersalne,
- jest to wiedza, która została poddana sprawdzaniu (intersubiektywnie), potwierdzona przez różnych badaczy, którzy działają niezależnie od siebie,
- jest to wiedza posługująca się okreslonym, precyzyjnym językiem,
- uzyskana przy zastosowaniu metod i procedur badawczych, które zostały w jakiś sposób sprawdzone i są zobiektywizowane,
- charakteryzuje ją wysoki poziom uteoretyzowania, wysoka moc prognostyczna, wysoki stopień samokrytycyzmu i samokontroli.

WIEDZA FILIZOFICZNA - dziedzictwem starożytnej filozofii greckiej jest podstawowa aporia (we współczesnych zasobach leksykalnych stosuje się dla oznaczenia takich kwestii spornych, które mogą być rozwiązane w sposób przeciwstawny do siebie, odrębny, a żadne z tych rozwiązań nie może zostać w pełni zaakceptowane ani w pełni wykluczone i odrzucone). Związana z praktyką edukacyjną, dająca się przedstawić na continuum, którego jeden koniec wyznacza pojmowanie edukacji jako urabiania indoktrynacji (uświadomienie, wpajanie przekonań) (według określonych ideałów i wzorców), a drugi koniec wyznacza pojmowanie edukacji jako wartości autotelicznej, związanej z doskonaleniem, formowaniem, wydobywaniem tego, co stanowi o istocie i naturze człowieka, czyli ujawnianie potencjału ontogenetycznego (zespół przemian zachodzących w ciągu życia człowieka) i filogenetycznego (rozwój) tkwiącego w człowieku.

WIEDZA TEOLOGICZNA:
- sensem istnienia człowieka jest szczęście
- dążeniu do osiągnięcia tego celu powinno sprzyjać wykorzystanie potencjału intelektualnego człowieka
- rozwojowi intelektualnemu człowieka najlepiej służy instytucja szkoły
- wpajanie wartości duchowych
- posiadanie wiedzy nie jest tożsame z byciem moralnym
- oryginalnym postulatem sformułowanym w realizmie teistycznym przyjętym przez tomistów okazał się postulat oddzielenia wychowania od kształcenia
- proces wychowania był przez tomistów rozumiany jako proces trwający całe życie.

---