Przetwórca ryb (robotnik w przetwórstwie ryb)

Kod klasyfikacji: 741102

Rozdział klasyfikacji: Przemysł lekki i rzemiosło

Klasa klasyfikacji: Przemysł spożywczy

Zadania i czynności

Do zadań osoby pracującej na stanowisku przetwórcy ryb należy szeroko rozumiane przetwarzanie ryb i ich półproduktów - jej zadania obejmują:

• wstępne przygotowanie surowców do wytworzenia ustalonego asortymentu wyrobów,

• odgławianie ręczne lub maszynowe, czyszczenie, mycie ryb;

• filetowanie ręczne lub maszynowe, porcjowanie, mielenie ryb;

• formowanie półproduktów lub przygotowanie ich do dalszej obróbki termicznej lub zamrażania;

• pakowanie, składowanie i przechowywanie ryb (chłodzenie i zamrażanie);

• za - i rozładowanie wózków zamrażalniczych;

• obsługa środków transportowych (wózki akumulatorowe, sztaplarki, urządzenia dźwigowe);

• porządkowanie stanowisk pracy oraz innych miejsc wskazanych przez mistrza zmianowego;

• obsługiwanie oraz bieżące regulowanie i konserwowanie maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie spożywczym;

• organizowanie stanowiska pracy z uwzględnieniem utrzymania na bieżąco jego czystości i porządku.

W wypadku pracy na trawlerach - przetwórniach dalekomorskich do obowiązków rybaka - przetwórcy należy też uczestniczenie w pracach związanych z rozładunkiem statku;

Pracownik w zakładach przemysłu rybnego zajmuje się dodatkowo utrwalaniem ryb i półproduktów (solenie, wędzenie, marynowanie).

Obecnie praca przetwórcy ryb jest w dużym stopniu ułatwiona przez wykorzystywanie maszyn przetwórczych - odgławiarek, fileciarek, pakowarek itp.

Środowisko pracy

materialne środowisko pracy

Rybak - przetwórca, który pracuje w przetwórni umiejscowionej pod pokładem trawlera, jest narażony na wibracje (zespół wibracyjny jest jego chorobą zawodową) i hałas, porusza się po śliskich, nierównych, chybotliwych powierzchniach, w miejscu pracy grozi możliwość wdarcia się wody.

Robotnik w przetwórni na lądzie pracuje w hali produkcyjnej lub na wolnym powietrzu. W tym wypadku warunki pracy zależą od wyposażenia zakładu pracy w urządzenia i maszyny przetwórcze, od tego, czy działa klimatyzacja, czy pracodawca zaopatrzył pracowników w sprzęt bhp. W dużym stopniu wiąże się to z możliwościami eksportowymi firmy - gdy eksportuje swoje wyroby do Unii Europejskiej obowiązują bardzo wysokie normy higieny procesów produkcyjnych.

Jednak, mimo różnic, na obu stanowiskach jest raczej wilgotno i zimno. Do zagrożeń zdrowia zalicza się takie czynniki niebezpieczne, jak ruchome części maszyn i urządzeń, poruszające się narzędzia, ich ostre i wystające elementy oraz przemieszczające się wyroby i materiały.

Do najczęstszych wypadków należą zranienia, skaleczenia, obcięcia palców i opuszków palców. Wśród przetwórców ryb najwyższa jest zapadalność na choroby reumatyczne i alergiczne (uczulenia na kalmary, kryla, mąkę).

warunki społeczne

Przetwórca ryb pracuje przy taśmie, jego kontakty z innymi pracownikami są ograniczone i polegają głównie na współdziałaniu oraz, choć w niewielkim stopniu, na rywalizacji. Charakter pracy nie wymaga porozumiewania się ze współpracownikami.

warunki organizacyjne

Robotnik w zakładach przetwórstwa rybnego pracuje 7 godzin dziennie. Rybak dalekomorski pracuje 9 do 12 godzin na dobę, a jeśli wymagają tego okoliczności (statek trafi na dużą ławicę ryb) pracuje w systemie zmianowym, przez całą dobę.

Praca przetwórcy ryb jest ściśle kontrolowana i nadzorowana przez mistrza zmianowego, odpowiadającego za przebieg produkcji.

Wymagania psychologiczne

Od osób pracujących w tym zawodzie wymaga się umiejętności podporządkowania, wytrzymałości na długotrwały wysiłek, odporności emocjonalnej, samokontroli, umiejętności pracy w warunkach monotonnych i w nieprzyjemnych warunkach środowiskowych.

Przetwórca ryb powinien mieć dobrą ostrość wzroku, umiejętność rozróżniania barw (potrzebne to jest do wypatrzenia kawałków skóry, skrzepów krwi w rybich tuszach, ocenie świeżości ryby). Niezbędny zmysł równowagi, zwłaszcza w wypadku rybaka - przetwórcy. Inne istotne cechy to: zręczność rąk i palców, dobra koordynacja wzrokowo - ruchowa (manipulowanie nożem przy patroszeniu ręcznym, obsługa maszyn i urządzeń przetwórczych).

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Praca w tym zawodzie jest zaliczana do prac bardzo ciężkich; wymaga wysokiej ogólnej wydolności fizycznej, dużej sprawności układów: oddechowego, krążenia, kostno - stawowego, mięśniowego; w wypadku rybaka - przetwórcy także dużej sprawności narządów równowagi.

W zawodzie nie mogą pracować osoby chore na żylaki kończyn dolnych, cierpiące na zaburzenia świadomości i równowagi, z przewlekłymi chorobami układu krążenia i oddechowego, a także chorzy na choroby skóry rąk i choroby alergiczne.

Nie ma możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Warunkiem podjęcia pracy jest kierunkowe wykształcenie zawodowe lub średnie techniczne (ukończone technikum przetwórstwa spożywczego, ze specjalnością przetwórstwo ryb). Konieczny jest również dobry stan zdrowia.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

Możliwości są ograniczone; zależą od wykształcenia, ambicji, doświadczenia konkretnego pracownika. Przetwórca ryb może awansować na stanowisko mistrza zmianowego produkcji i wyżej - technologa produkcji.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

Najchętniej zatrudniani są ludzie w wieku 20 - 40 lat. Osoby starsze raczej nie mają możliwości podjęcia pracy w tym zawodzie.

Polecana literatura

Morze - miesięcznik o szeroko rozumianej tematyce morskiej.

Literatura specjalistyczna dostępna w bibliotece Morskiego Instytutu Rybackiego

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---