Prawo własności przemysłowej - ochrona wynalazków i wzorów przemysłowych
Wśród przedmiotów własności przemysłowej wyróżniamy:
- Takie, które poszerzają stan wiedzy (wynalazki)
- Takie, które nie przyczyniają się do postępu technicznego, a jedynie pozwalają na indywidualizację (wory przemysłowe): produktu, przedsiębiorcy.
Ochronie podlegają:
- Przedmioty własności przemysłowej (na podstawie stosownych praw podmiotowych, np. patentu, zawartych w ustawie o prawie własności przemysłowej)
- Interesy (prawa) przedsiębiorców (na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji)
Akty prawne:
Prawo własności przemysłowej, 30 czerwca 2000r
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, 16 kwietnia 1993
Przedmioty własności intelektualnej podlegającym ochronie w ramach prawa własności przemysłowej są:
Wynalazki
Wzory przemysłowej
Pojęcia te można zdefiniować:
- od strony pozytywnej, wskazując, jakie cechy powinny posiadać
- od strony negatywnej, wyliczając kategorie rozwiązań, których ochrona nie jest możliwa
Wynalazek
Wymogi, jakie musi spełniać, by mógł być objęty ochroną patentową
„Patenty są udzielane na wynalazki, które:
- są nowe
- posiadają poziom wynalazczy
- nadają się do przemysłowego stosowania, bez względu na dziedzinę techniki.”
Nowość:
„wynalazek uważa się za nowy jeśli nie jest on częścią stanu techniki.”
„przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie lub ujawnienie w inny sposób.”
Urząd Patentowy ma obowiązek „badania” nowości zgłoszonego do ochrony wynalazku, a nie jej „zbadania”;
Przyjmuje się domniemanie nowości zgłoszonego do ochrony wynalazku;
W drodze badania, Urząd Patentowy musi albo wykazać brak nowości zgłoszonego wynalazku, albo go uznać.
By wykazać brak nowości, należy przeciwstawić zakwestionowanemu rozwiązaniu konkretne rozwiązanie o identycznych cechach...
Poziom wynalazczy
„wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeśli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki” - zaskakuje znawcę
Nie może zostać opatentowane rozwiązanie, które:
- nie wykracza poza normalne procesy technologii
- nie przekracza umiejętności i zdolności oczekiwanych od specjalisty
Za poziomem wynalazczym (nieoczywistością pomysłu) przemawia istnienie którejś z cech takich jak:
Zaskoczenie dla znawcy z określonej dziedziny techniki
Rozwiązanie zagadnienia było bezskutecznie podejmowane przez fachowców
Projekt zaspokaja od dawna uświadomioną potrzebę
Rozwiązanie wywołuje szczególny efekt - np. różne substancje chemiczne w lekach
Przemysłowa stosowalność
„wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa”
Rozwiązanie może się nadawać do stosowania (posiada przemysłową stosowalność), jeżeli jest „dojrzałe technicznie”, tzn. jest rozwiązaniem zupełnym, zapewniającym powtarzalność rezultatu, bez potrzeby wprowadzania rozwiązań dodatkowych, przekraczających zwyczajne zabiegi adaptacyjne.
Wzór użytkowy
Wymogi, jakie musi spełniać, by mogło być objęte pantentową jako wzór przemysłowe
- „wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci”
- „wzór użytkowy uważa się za użyteczne, jeśli pozwala się...
- Jest to przedmiot
- Ma trwałą postać
Ochrona wzoru użytkowego może dotyczyć:
- Kształtu przedmiotu (jego zewnętrznego wyglądu)
- Budowy przedmiotu (przedmiot wieloelementowy, którego części są trwale podłączone)
- Zestawienia dwóch lub więcej samoistnych części, które cechuje współdziałanie zmierzające do osiągnięcia wspólnego celu użytkowego
By rozwiązanie mogło być uznane za wzór użytkowy i moglo podlegać ochronie
- musi spełniać przesłanki:
Nowości
Użyteczności rozwiązania
- Nie musi spełniać przesłanki „poziomu wynalazczego”
Miarą użyteczności wzoru użytkowego są:
- Ułatwienia ujawniające się w toku korzystania z niego
- Ułatwienia jakie powstają w procesie jego wytwarzania czy produkcji, w tym także potanienie produkcji
Rozwiązania (pomysły), które są wyłączone spod ochrony:
- Takie, których „nie uważa się za wynalazki”
- Takie, na które „patentów nie udziela się”
Za wynalazki nie uważa się w szczególności:
- Odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych
- Wytworów o charakterze jedynie estetycznym
- Planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier.
- wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki
- programów do maszyn cyfrowych
- przedstawienia informacji.
Patentow nie udziela się na:
- wynalazki, których nie wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo.
- odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; przepis ten nie ma zastosowania do mikrobiologicznych sposobów hodowli ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami.
- sposoby leczenia ludzi i zwierzą metodami chirurgicznymi, terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach; przepis ten nie dotyczy produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w diagnostyce lub leczeniu.
- sposób hodowli roślin lub zwierząt jest czysto biologiczny, jeżeli w całości składa się ze zjawisk naturalnych, takich jak krzyżowanie lub selekcjonowanie (a propos punktu 2 o odmianach roślin lub ras zwierząt)