co Europia zawdzięcza wyprawom krzyżowym

Od czasu wypraw krzyżowych ustaliły się da główne szlaki handlowe w Europie, mianowicie: południowy i północny. Szlakiem południowym okręty włoskie zaopatrywały Europę w niezbędne produkty ze Wschodu, Indii oraz Chin. Produktami owymi były najczęściej korzenie, pachnidła, barwniki, owoce południowe oraz tkaniny.
W całym tym procederze wielkie utrudnienie stanowiły tereny tureckie, które od czasów wypraw krzyżowych uniemożliwiały bądź znacznie utrudniały handel ze Wschodem. W tym stanie rzeczy znalezienie morskiej drogi do Indii było głównym celem kupiectwa europejskiego.
Rozwój kontaktów handlowych powodował z kolei konieczność istnienia pieniądza i mimo iż prawo bicia monety należało do monarchy, władcy często odstępowali je feudałom. W rezultacie w obiegu znajdowały się różnorodne monety, co utrudniało kupcom transakcje. W związku z tym pojawili się tzw. kupcy pieniądza - bankierzy, którzy dokonywali wymiany waluty obcej na taką, która była w obiegu w danym kraju. Potrzeba operowania często wielkimi sumami pieniędzy stanowiła podstawę do stosowania kredytu. Za wzorem Bizancjum weksle i czeki pojawiły się najwcześniej we Włoszech, a następnie w całej Europie. Powstały też banki, udzielające pożyczek. Obok kupców z czasem i rzemieślnicy stworzyli własne organizacje zawodowe - cechy. Dynamiczny obrót pieniądza sprzyjał rozwojowi gospodarczemu i przemianom społecznym, najbardziej efektownym w miastach włoskich.
Z tymi zmianami pozostawał w sprzeczności kościół, który zdecydowanie potępiał handel i lichwę, dopatrując się w nich oszustwa. Presja rzeczywistości i niechęci do powtórnego osłabienia autorytetu, wpłynęły wkrótce na zmianę poglądów i Tomasz z Akwinu uznał wówczas handel na konieczny. Domagał się tylko, aby zysk utrzymany był w godziwych granicach. Niezależnie od ekonomicznej doktryny Kościoła duchowieństwo z powodzeniem podążało za zmianami gospodarczymi, gdyż duchownym nie była obca pogoń za bogactwem i otaczanie się zbytkiem. Wierni protestowali przeciwko bogaceniu się kleru, dopatrując się sprzeczności z nakazami Ewangelii. Innym skutkiem wypraw krzyżowych było powstanie zakonów, etosu i kultury rycerskiej. Za prekursora należy wymienić zakon Templariuszy powołany do życia w 1118 roku dla obrony pielgrzymów, udających się z portów śródziemnomorskich do Jerozolimy. Oprócz nich byli również Krzyżacy, zakon którego pełna nazwa brzmi „Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie” oraz Joannici, czyli Zakon Szpitala Świętego Jana. Bujnie rozwijał się ruch pielgrzymkowy i umocniła się władza królów francuskich (najbardziej awanturnicza cześć społeczeństwa opuściła kraj i już nie powróciła)
Postęp zaznaczył się także w dziedzinie nauki. Powstawały nowe nurty ideologiczne, poszerzały się już istniejące, inspirowane przenikaniem wzorców obyczajowych między kulturą arabską a europejską. Gwałtownie wzrastało zainteresowanie otaczającym światem i jego różnorodnością. Wymagało to pogłębienia wiedzy, stąd bodziec do powstania uniwersytetów. Niestandardowe zapotrzebowanie na statki przyczyniło się do zwiększenia różnorodności zastosowań okrętów i ich licznych usprawnień (najlepiej widoczne na przykładzie miast włoskich).
Krucjaty niewątpliwie miały wiele pozytywnych skutków, ale nie należy zapomnieć również o tych negatywnych wśród których wymienić trzeba pogłębienie się zjawiska ksenofobii i antysemityzmu, jak również fanatyzmu religijnego. Liczne mordach grabieżach, czynionych nie tylko na ludności tureckiej, niedomagały osiągnąć tak rozgłaszanego oczyszczenia moralnego. Również osłabienie Bizancjum wiążące się z powołanym chwilowo do życia Cesarstwem Łacińskim było negatywem. Upadło wiele nie zwykłych miast wschodu
Na temat znaczenia i skutków wypraw krzyżowych naukowcy wciąż toczą zażarte dyskusje, w każdym razie mam nadzieje że moja praca wystarczająco obrazuje bilans strat i zysków jakie nastąpiły w efekcie wypraw krzyżowych.